رەسەي مەن وزبەكستان اراسى سوڭعى ۋاقىتتا ەكونوميكالىق ماڭىزدى جوبالارمەن جاقىنداي ءتۇستى. وزبەكستان رەسەيگە بارىنشا اشىق ەكەنىن كورسەتۋدە. ءتىپتى تاشكەنت ورىس ءتىلىن ۇيرەتەتىن كۋرستاردى بارىنشا قولداپ، سانىن ەسەلەپ ارتتىردى. ال ماسكەۋ جىبەرگەن ۇستازدار توبى 30 مىڭعا جۋىق وزبەكستان مۇعالىمدەرىن ورىس تىلىنە ۇيرەتىپ جاتىر. 

ميرزيەەۆ بيلىگى كرەملگە كەتارى ەمەس. ەڭ ءىرى ءارى اۋقىمدى جوبا رەتىندە رەسەي تاراپى سالاتىن اەس-ءتى ايتساق بولادى. جوسپار بويىنشا 2 بلوكتان تۇراتىن اەس 2022 جىلى سالىنۋى باستالىپ، 2028 جىلى قولدانىسقا بەرىلۋى ءتيىس. اەس-ءتى رەسەيلىك كومپانيالار سالماق، ال جوبا قۇنى ورتا ەسەپپەن 9-11 ملرد دوللار دەپ باعالانۋدا.

وزبەكستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ابدۋلازيز كاميلوۆ تمد ايماعىندا «ورىس ءتىلى جىلىن» ۇيىمداستىرۋ كەرەك دەگەن ۇسىنىستى قولدايدى. ول بىلاي دەيدى: «بۇل ماسەلە بويىنشا وزبەكستان وراسان تاجىريبەگە يە. مىسالى 70-جىلدارى تاشكەنت قالاسىندا عىلىمي ورتا ماماندارىنىڭ باسىن قوسقان، «ورىس ءتىلى - دوستىق پەن ۇلتتاردى بىرىكتىرۋشى ءتىل» اتتى ۇلكەن فورۋم ءوتتى. سوندىقتان بىزدە ناقتى قادامداردى جاساۋ تاجىريبەسى، اتالمىش باعىتتاعى شارالاردى ۇيىمداستىرۋ ءادىسى بار. ءبىز بۇل ۇسىنىسقا ۇلكەن جاۋاپكەرشلىكپەن، قۋانا قاتىسار ەدىك». 

وسىلايشا تاشكەنت ماسكەۋگە قارسى كەلمەيتىنىن اڭعارتقانداي. وعان ميرزيەەۆ بيلىگى ءماجبۇر. سەبەبى وزبەكستاننىڭ 3 ملنعا جۋىق ەڭبەك ميگرانتى رەسەيدەن نان تاۋىپ ءجۇر، ال پاندەميالىق شەكتەۋلەرگە بايلانىستى ميگرانتتاردىڭ سىرتقا شىعۋى قيىندادى. جۇزدەگەن مىڭ ادام جۇمىسسىز قالدى. بۇل وزبەكستاننىڭ ءوز ىشىندە بيلىككە دەگەن قارسىلىق پەن نارازى كوڭىل-كۇيدى ارتتىردى.

دەگەنمەن ماسكەۋدەن بولەك، تاشكەنت وزگە باعىتتاردى دا ۇستانۋدى قۇپ كورەدى. ول قورعانىس سالاسىندا قانداي دا ءبىر ۇيىمعا مۇشە بولۋدان باس تارتادى. كرەمل سان مارتە ۇقشۇ مۇشەلىككە شاقىرسا دا، تاشكەنت «ءبىزدىڭ زاڭنامامىز بويىنشا بەلگىلى ءبىر ۇيىمعا مۇشە بولۋ مەن جەرىمىزگە وزگە ەلدىڭ اسكەري بازاسىن ورناتۋ قاراستىرىلماعان»، - دەپ جاۋاپ قاتۋدا.

11-12 قاراشا كۇنى تۇركيادا وتكەن «تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنىڭ» جيىنىندا ميرزيەەۆ كەلەر جىلى العاشقى ءسامميتتى تاشكەنتتە وتكىزۋگە ۇسىنىس جاسادى.

تاشكەنتتىڭ بۇل ارەكەتتەرى ماسكەۋگە ۇناماسا كەرەك، 19 قاراشا كۇنى وزبەكستان باسشىسى رەسەيگە ساپارلاپ باراتىن بولدى. ال كۇنى كەشە عانا رەسەي-وزبەكستان ايماقتىق فورۋمى ءوتتى. بۇل فورۋم ۇلكەن ماڭىزعا يە، اسىرەسە رەسەي ءۇشىن.

فورۋم اياسىندا تاراپتار قۇنى 8,9 ملرد دوللار بولاتىن كەلىسىمدەر جاساستى. «فورۋمنىڭ سوڭعى كۇنىندە قۇنى 3,6 ملرد دوللار بولاتىن 28 كەلىسىمگە قول قويىلدى. سونىمەن قاتار تاعى دا 113 جوبا تالقىلانىپ جاتىر، ولار بويىنشا ارنايى كەلىسسوزدەر ءالى جۇرۋدە، ولاردىڭ جيىنتىق قۇنى شامامەن  3,7 ملرد دوللار بولادى. سونىمەن قاتار فورۋمعا دايىندىق بويىنشا جارتى اي ىشىندە ينۆەستيتسيالىق جانە ەكسپورتتىق ماقساتتاعى 450 كەلىسىم جاسالدى، ول تاعى دا 1,6 ملرد دوللار دەگەن ءسوز. جالپى العاندا وسى فورۋم اياسىندا جاسالاتىن جوبالاردىڭ جيىنتىق قۇنى 9 ملرد دوللارعا جۋىق»، - دەيدى رەسەيدىڭ  ەكونوميكانى دامىتۋ ءمينيسترى رەشەتنيكوۆ.

رەسەي مەن وزبەكستان اراسىنداعى تاۋار اينالىمى سوڭعى جىلى 6 ملرد دوللاردان اسىپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ۇلعايعان. رەسەي وزبەكستاندى ەەو ۇيىمىنا كىرگىزۋ ءۇشىن بارىن سالۋدا. ءتىپتى ول بويىنشا تاشكەنت «جول كارتاسىنا» باقىلاۋشى بولىپ كىرىپ تە ۇلگەردى، الايدا ۇيىمعا مۇشە بولۋعا كوپشىلىك قارسى. دەگەنمەن ساراپشىلار الداعى ۋاقىتتا تاشكەنت بۇل ۇيىمعا ءبارىبىر كىرەدى دەگەن ويدا، ول ءۇشىن ماسكەۋ ەڭبەك ميگرانتتارىن ساياسي قىسىم رىچاگى رەتىندە قولدانۋى مۇمكىن دەگەن بولجامدار دا بار.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz