تاجىكستاندا حالىق نارازىلىعى توقتار ەمەس. 25 قاراشا كۇنى تاجىكستاننىڭ روشتكالى اۋدانىندا قۇقىق قورعاۋ ورگان قىزمەتكەرلەرى جاس جىگىت گۋلبيددين زيەبەكوۆتى تۇتقىندايدى. وعان «ادامدى كەپىلدىككە العان جانە قورقىتىپ اقشا تالاپ ەتكەن» دەگەن ايىپ تاعىلادى. ونى ءتارتىپ ساقشالىرا ءوز ۇىنەن الىپ كەتكەن. حوروگ قالاسىنداعى تەرگەۋ يزولياتورىنا امان-ساۋ جەتكەن جىگىت پوليتسيا بولىمشەسىنەن ءولى كۇيىندە شىعارىلدى. 

جىگىتتىڭ ولىمىنە قاتىستى كۋاگەرلەر مەن قۇقىق قورعاۋ ورگان قىزمەتكەرلەرى ەكى ءتۇرلى نۇسقا ايتۋدا. قازا تاپقان جىگىتتىڭ تۋىستارى ونىڭ امان-ساۋ كەتكەنىن، الايدا پوليتسيا بولىمشەسىنەن ءولى كۇيندە تابىلعانىن ايتسا، قۇقىق قورعاۋ ورگان قىزمەتكەرلەرى ونىڭ ءتارتىپ ساقشىلارىنا قارسىلىق ءبىلدىرىپ، جاراقات العانىن، سودان كوز جۇمعانىن ايتادى.

قازا بولعان جىگىتتىڭ تۋىستارى ونىڭ دەنەسىن ورتالىق الاڭعا اپارىپ، ءولىم سەبەبىن ناقتى زەرتتەۋ تالابىن قويعان. ارتىنشا الاڭعا جۇزدەگەن ادام جينالىپ، بيلىككە ءوز قارسىلىقتارىن بىلدىرگەن. سول كۇنى الاڭدا اتىس بولىپ، تاعى ءبىر ازامات قازا تابادى. ول 21 جاستاعى تۋتيشو امىرشوەۆ بولاتىن. تاعى ءبىر ازامات اتىستا جاراقات الىپ، اۋرۋحانادا كوز جۇمعان. وقتى بيلىك ورگاندارى اتتى دەگەن كۇدىك بار. بۇل اقپارات حوروگ قالاسىنىڭ تۇرعىندارى اراسىندا لەزدە تاراپ، الاڭعا مىڭداعان ادام جينالىپ، نارازىلىق اكتسياسى كۇشەيە تۇسكەن. سالدارىنان الاڭدا تاعى قاقتىعىس بولىپ، ءتارتىپ ساقشىلارى مەن حالىق اراسىندا زارداپ شەككەندەر سانى ارتقان.

تەرگەۋگە شاقىرىلىپ، قازا تاپقان جىگىتتىڭ دەنەسى مەن الاڭداعى اتىستا قازا تاپقان جىگىتتىڭ دەنەسى ءۇش كۇن حوروگ قالاسىنىڭ ورتالىعىندا جاتتى. مىڭداعان نارازىلىق بىلدىرۋشىلەر الاڭنان كەتپەي، ءىستى ءادىل تەرگەۋدى سۇرادى. الايدا 27 قاراشا كۇنى حالىق ەكى جىگىتتىڭ دەنەسىڭ الاڭنان الىپ، جەر قوينىنا تاپسىردى. دەي-تۇرا ميتينگ پەن نارازىلىق توقتاعان جوق.

29 قاراشا كۇنى نارازىلىق اكتسياسى اياقتالعانى حابارلاندى.

«پروكۋراتۋرانىڭ قۇزىرەتىنە كىرەتىن ماسەلەلەر ازاماتتىق قوعام وكىلدەرىمەن بىرلەسە وتىرىپ، تاجىكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس تەكسەرىلىپ، باعالانادى جانە شەشىلەدى», - دەپ حابارلادى ارنايى شتاب.

ازاماتتىق قوعام وكىلدەرى مەن تاجىكستان بيلىگى اراسىنداعى كەلىسسوزدەردەن كەيىن حوروگتا قوعامدىق ءتارتىپ تولىعىمەن قالپىنا كەلتىرىلدى. ۆەدومستۆوارالىق شتاب قازىرگى ۋاقىتتا حوروگ قالاسىندا ورتالىق داڭعىلدا قوعامدىق كولىكتەر ءجۇرىپ جاتقانىن، ساۋدا ورىندارى مەن تۇرمىستىق قىزمەت كورسەتۋ ورىندارى بەلگىلەنگەن كەستەگە سايكەس جۇمىسىن جالعاستىرىپ جاتقانىن حابارلادى.

كەلىسسوزدەرگە قاتىسقان ازاماتتىق بەلسەندىلەردىڭ ءبىرى 29 قاراشادا «وزودي» راديوسىنا 10 ساعاتقا سوزىلعان كەلىسسوزدەردەن كەيىن بيلىك شەرۋشىلەردىڭ تالاپتارىن ورىنداۋعا كەلىسكەنىن ايتتى.

«بيلىك شەرۋشىلەردى جاۋاپقا تارتپاۋعا جانە گۇلبيددين زيوبەكوۆتىڭ ولىمىنە كىنالىلەردى جاۋاپقا تارتۋعا ۋادە بەردى. سونداي-اق ولار حوروگتاعى باقىلاۋ-وتكىزۋ بەكەتتەرى قاسيەتتى بولىپ، ينتەرنەتكە قولجەتىمدىلىك قالپىنا كەلتىرىلەتىنىن ايتتى», - دەدى سۇحباتتاسىمىز.

تاعى ءبىر ازاماتتىق بەلسەندى حۋرساند مامادشوەۆ بيلىك گۇلبيددين زيوبەكوۆ، گۇلنازار مۋرودبەكوۆ جانە تۋتيشو امىرشوەۆتىڭ ءولىمىنىڭ ءمان-جايىن وبەكتيۆتى تۇردە تەكسەرۋگە ۋادە بەرگەنىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، تەرگەۋ بارىسىن 44 ازاماتتىق بەلسەندى قاداعالايتىن بولادى.

«بيلىك حوروگتاعى جاعدايدى تۇراقتاندىرعاننان كەيىن ەكى كۇن ىشىندە تاۋلى باداحشاندا ينتەرنەتكە قوسىلۋدى قالپىنا كەلتىرەمىز دەپ ۋادە بەردى», - دەدى مامادشوەۆ.

ءبىر كۇن بۇرىن حوروگ تۇرعىندارى قالادا سوڭعى ءۇش كۇندە ورناتىلعان اسكەري باقىلاۋ بەكەتتەرىنىڭ باسىم بولىگى الىنىپ تاستالعانىن ايتقان ەدى. جەكسەنبى كۇنى تاڭەرتەڭ تاجىكستانداعى ازاماتتىق قوعام وكىلدەرى پرەزيدەنت ەمومالي راحمونعا ارناعان ۇندەۋىندە تاۋلى باداحشان اۆتونوميالىق ايماعىنداعى بەيبىت نارازىلىق اكتسياسىن وتكىزۋ كەزىندە تۇرعىنداردىڭ قازا تابۋىنا بايلانىستى ارنايى ايتىپ، ءادىل تەرگەۋ ءوتۋىن ايتقان ەدى. ازاماتتىق قوعامنىڭ ۇندەۋى 28 قاراشادا تاراتىلدى. قۇجاتقا توعىز قوعامدىق ۇيىم قول قويدى، ولار: «ازاماتتىق بوستاندىقتار باسقارماسى»، «قۇقىق الەمى»، «قۇقىقتىق باستاما»، «قوعامدىق دەنساۋلىق جانە ادام قۇقىقتارى»، «ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ ورتالىعى»، «نوتابەنە»، «زاڭ جانە وركەندەۋ» ورتالىعى، «ادام قۇقىقتارىن قورعاۋدىڭ تاۋەلسىز ورتالىعى» جانە «ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ» قاۋىمداستىعى.

تاجىكستاندا الەۋمەتتىك جاعداي قاتتى ناشارلاۋى بايقالادى. ونىڭ بىردەن ءبىر سەبەبى كوروناۆيرۋس سالدارىنان ەلدە شەكتەۋلەردىڭ بولۋى بولسا، ەكىنشى جاعىنان ءتيىمسىز ەكونوميكالىق مودەل. حالىق الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ ناشارلاۋىن ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ سىرتقا شىعا الماۋىمەن بايلانىستىرادى.

ەلدەگى تولقۋلارعا قاراماستان رەسمي دۋشانبە بىردە ءبىر مالىمدەمە جاسامادى. بۇل راحمون بيلىگى ۇستاناتىن ەرەجە جانە سىرتقى يميدج ءۇشىن قاجەتتى شارا دەپ سانايتىن ۇستانىم.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz