بۇگىن – قازاقستاندا قارالى كۇن. مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ ماڭدايشالارىندا جەلبىرەپ تۇراتىن تۋلار تۇسىرىلگەن. ەل ءىشى جابىرقاۋلى. قاباقتارى جۇدەۋ. كەشە عانا جايناپ جۇرگەن جۇزدەردى مۇڭ باسىپ، كۇمان، كۇدىك، ۇرەي جايلاعان. ويتكەنى اسكەري سالاداعى قىرشىن جاستار، كوشەدە ءوز جونىمەن كەتىپ بارا جاتقان بەيبىت ادامدار، سابيلەر لاڭكەستەردىڭ قولىنان قازا تاپتى. بۇندايدا: «بەكەم بول، بەرىك بول، اينالايىن، اعايىن-تۋىس، باۋىرلار!» – دەگەننەن وزگە نە دەرسىڭ؟.. ايتسە دە ەرتەڭ دە قۇدايدىڭ تاڭى اتىپ، كۇنى شىعادى. قايعىعا قايىسا بەرمەي، بەلدى بەكەم بۋىپ، ەرتەڭدى دە ويلاعان ابزال بولار. وسى رەتتە ويعا كەلگەن بىرەر ءسوز...

ۇلتتىق ارنادان شىعاتىن «اشىق الاڭ» باعدارلاماسىنىڭ جۇرگىزۋشىسى كەشە ستۋديا قوناقتارىنا: «الداعى ۋاقىتتا ەلىمىزدە قانداي رەفورمالار جۇزەگە اسۋى كەرەك؟» – دەگەنگە ساياتىن سۇراق قويدى. سپيكەرلەر بۇل سۇراققا نە دەپ جاۋاپ بەردى – تاپ قازىر ەسىمە تۇسىرە الماي وتىرمىن. ەسىمە تۇسىرە الماۋىما قاراعاندا، ەشكىم ماندىتىپ ەشتەڭە ايتا الماسا كەرەك. ءبىر جاعىنان ولار تاپ بۇگىنگىدەي الاساپىران كۇندەردى باستان كەشىپ جاتقان ەلدىڭ ازاماتتارى بولعاندىقتان نە دەي عويسىن؟ ونىڭ ۇستىنە ءبىز 30 جىل بويى ناتيجەسىز رەفورمالاردان كوز اشپاعان مەملەكەتتىڭ حالقىمىز. «ەكونوميكانىڭ كۇردەلى سالالارىن يننوۆاتسيالاۋ»، «جول كارتاسى»، ت.ب. دەپ كەلەتىن تولىپ جاتقان رەفورمالاردان تۇك شىقپاعان سوڭ قازاقستان جۇرتى رەفورما دەگەننىڭ نە ەكەندىگىن ۇعىنۋدان دا قالدى.

ءسوز جوق، تاياۋ كۇندەردەن باستاپ توسىن جاڭالىقتارعا تولى يگىلىكتى ىستەر، ەلدىڭ ەڭسەسىن كوتەرەر باتىل ارەكەتتەر جاسالادى دەپ ويلايمىز. ول ءۇشىن مۇلدەم جاڭا كەلبەتتەگى ۇكىمەت قۇرامى بەكىتىلىپ، جۇمىستى باستاپ كەتۋى كەرەك. جاڭا ۇكىمەتكە بۇرىنعى جىلتىڭبايلاردىڭ، ءار قىزمەتتىڭ باسىن شالىپ جۇرە بەرەتىن قۋاياقتاردىڭ ءبىرىن جولاتپاعان ءجون. ەل ولاردىڭ ەندى قايتىپ بەتىن كورگىسى كەلمەيدى. پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ ءدال ءوزى سياقتى مەملەكەتشىل، قارجىلىق توپتاردىڭ القاۋىنا كەنەلىپ، ارام تاماق ىشپەگەن، بىلعانباعان ازاماتتاردىڭ اتقارۋشى بيلىككە كەلۋىن قالىڭ بۇقارا اسىعا كۇتىپ وتىر. ىسكەر، مەملەكەتشىل، جانى دا، ارى دا تازا ازاماتتاردان ۇكىمەت جاساقتالسا، بۇل دەگەنىڭىز الداعى رەفورمالاردىڭ باستاۋى بولماق. ويتكەنى حالىققا قىزمەت جاساۋعا جان-تانىمەن بەرىلگەن ۇكىمەت مۇشەلەرى عانا بارلىق باعدارلامالار مەن جوبالاردى ەل يگىلىگىنە جاراتىپ، جولعا قويا الادى.

«ءار كاللادا ءبىر قيال» دەمەكشى، وسى كۇنى كىم بولماسىن، «انانى الاي ىستەسە»، «مىنانى بىلاي ىستەسە» دەپ، جامباستاپ جاتىپ الىپ اقىل ايتۋعا شەبەر. ال سونىڭ ءبارىن جۇيەلەپ، ءبىر ىزگە ءتۇسىرىپ، كوپتىڭ تالاپ تىلەگىن مەملەكەتتىڭ يگىلىگىنە ۇلاستىرا الاتىن كۇش اتقارۋشى بيلىكتىڭ قولىندا بار.

كوزىمىز كورىپ، ءىشىمىز سەزىپ وتىردى، كۇنى كەشەگە دەيىن لاۋازىمى جوعارى، پارمەندى ورىندارعا «ءوزىنىڭ ادامدارىن» ياعني سەنىمدى كومانداسىن اكەلۋگە مەملەكەت باسشىسىنىڭ مۇرشاسى دا، مۇمكىندىگى دە بولمادى. ەندى بار بيلىك قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ دارگەيىنە كوشكەن سياقتى. ەگەر جوعارى جاقتاعى جاعداي ءدال ءبىز ويلاعانداي بولسا، وندا مەملەكەت باسشىسى، قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ توراعاسى ەكى تىزگىن، ءبىر شىلبىردى قولعا الىپ، ىسكە كىرىسۋى قاجەت. ۇزاق جىلداردان بەرى ۇكىمەتتە، پارلامەنتتە، حالىقارالىق بەدەلدى ۇيىمداردا قىزمەت اتقارعان توقاەۆ اينالاسىنا وتانشىل، ادال، ءوز ءىسىن تەرەڭ مەڭگەرگەن ازاماتتاردى توپتاستىرىپ، كادرلىق رەزەرۆ رەتىندە ۇستاپ كەلگەن شىعار دەگەن سەنىمدەمىز. ول ازاماتتاردىڭ جانە: «ماسكەۋدە تۇرعان جىلدارىمدا قازاق ءتىلىن ۇمىتىپ قالىپپىن»، – دەپ وتىرىكتى سوعاتىنداردىڭ سورتىنان ەمەس، انا ءتىلىنىڭ ۋىزىنا جارىپ وسكەن ازاماتتار بولاتىنانا دا سەنگىمىز كەلەدى.

جۋرناليست – ەل مەن بيلىكتىڭ اراسىنداعى ەلشى. ءبىز ەل ىشىندە ءجۇرىپ ەلدىڭ ءسوزىن، ۇلتتىق ارمان مۇراتىن بيلىككە جەتكىزۋگە ۇمتىلامىز. تەررورشىلار مەن بۇزاقىلاردىڭ لاڭىنان ءىش جيىپ قالعان ەل قازىر تەزدەتىپ قالىپتى ومىرگە ورالساق دەپ تىلەيدى. «پرەزيدەنت توقاەۆقا قولداۋ بىلدىرەيىك، وسى كىسى ءبىزدى مىناۋ قيىن-قىستاۋ زاماننان الىپ وتەدى» دەپ، مەملەكەت باسشىسىنا ءۇمىت ارتۋدا.

حالىق – اقىل-ويدىڭ، سابىردىڭ قازىناسى. «حالىق ايتسا، قالت ايتپايدى». ەشكىمنىڭ تاپسىرماسىنسىز، ەشكىمنىڭ ۇگىت-ناسيحاتىنسىز «توقاەۆتىڭ اينالاسىنا توپتاسايىق، بىرىگەيىك» دەپ جاتقان ەل ازاماتتارىنىڭ ەستىلىگىنە ريزا بولا وتىرىپ، مەملەكەت باسشاسىنان ساياسي ەرىك-جىگەر كۇتەتىنىمىزدى ايتقىم كەلەدى.

داۋرەن قۋات

Abai.kz