جازىقسىزداردى ازاپتاعاندار قاتاڭ جازالانۋى قاجەت!
جاڭاوزەندە باستالىپ، جالپى ەلدى قامتىعان ەرەۋىلدە كوشەگە شىققان حالىق بەيبىت شەرۋگە ەل قامى ءۇشىن شىقتى. كەيىن الماتىدان باستاپ، كوپ قالالاردا بەيبىت شەرۋشىلەرگە كۇماندى توپتار قوسىلىپ كەتىپ، ارتى قاندى بۇلىككە اينالدى.
ال ەندى ەرەۋىلگە شىققاندارى ءۇشىن عانا جاستارىمىز جازىقسىز تۇتقىندالىپ، سوققىعا جىعىلىپ، ازاپتالىپ جاتقاندارى تۋرالى كوپتەگەن ناقتى مالىمەتتەر مەن ۆيدەولار كەلۋدە. الەۋمەتتىك جەلىلەردە دە ءجيى جازىلۋدا. اراسىندا وسىنداي تۇرمەدە ازاپتاۋلاردان ءولىپ كەتكەندەر تۋرالى دا اقپاراتتار بار!
وتكەندە جازعانىمىزداي، ءبىزدىڭ “شاش ال دەسە، باس الاتىن” پوليتسەيلەر ەرەۋىلشىلەردى زاڭ بۇزباۋعا شاقىرعان زاڭگەر، ادىلدىك ءۇشىن كۇرەسكەن ايگىلى سوت ىستەرىمەن بەلگىلى ادۆوكات ابزال قۇسپاننىڭ ءوزىن دە بەس كۇن وتىرعىزىپ قويعاسىن، قاراپايىم حالىقتى قالاعانىنشا تۇرمەگە توعىتقانى انىق بولىپ تۇر…
ءتىپتى، ولاردىڭ ىشىندە ميتينگىگە قاتىسپاي-اق، اۋرۋحانادا ءوز جاراقاتىمەن جاتقانداردى تۇتقىنداپ الىپ كەتىپ، تۇرمەدە ازاپتاۋ قانداي زاڭعا، قانداي ادامدىققا جاتادى؟
مىسالى، بىزگە كەلگەن ۆيدەو-مالىمەتتە شالعايداعى شاردارادان الماتىعا جۇمىس ىزدەپ بارىپ، ءۇي جوندەۋمەن اينالىسىپ جۇرگەن سۇندەت توعايبايۇلى تۇرىكپەنباي قاڭتاردىڭ 5-ءى كۇنى تۇستەن كەيىن تولە بي -بايتۇرسىنۇلى كوشەلەرىندەگى پوليكلينيكادا دارىگەرگە قارالىپ، اناليزدەرىن الىپ، ۇيىنە بارا جاتقاندا اياعىنا وق تيەدى. قانسىراپ جاتقان ول №12 اۋرۋحاناعا جەتكىزىلىلەدى. ونى وسىندا ەمدەلىپ جاتقان جەرىنەن 8-ءشى قاڭتار كۇنى تۇرمەگە الىپ كەتكەن. “الاڭدا بولدىم” دەپ مويىندا” دەپ، ۇرىپ-سوققان. “ەشقانداي ميتينگىگە قاتىسپاعان، اۋرۋحانادا جاتقان مەنىڭ بالام سيزو-18 تۇرمەسىندە نەگە جاتىر؟”-دەپ، كوز جاسىن كول ەتىپ ەڭىرەپ، قايتا-قايتا تالىپ قالىپ جاتقان اناسىنىڭ ۆيدەوسىن كورگەندە شىداپ تۇرا الۋ مۇمكىن ەمەس! اكە-شەشەسى جالعىز سيىرىن ساتىپ ادۆوكات جالداپ الماتىدا ءجۇر ەندى…
قان ىشكەندەر قۇتىلىپ، قاراپ جۇرگەندەر تۇتىلماۋى ءتيىس! تەك قىلمىس جاساعاندار عانا جازاسىن الۋى قاجەت!
ناعىز سودىرلارعا توسقاۋىل قويۋ قولدارىنان كەلمەگەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ەندى جازىقسىز جاستارعا ويلارىنا كەلگەنىن جاساپ جاتقانى جانىمىزدى اۋىرتۋدا.
كوشەدە كولدەنەڭ سودىرلاردىڭ سويىلىن جەپ، قاڭعىعان وقتان جاراقاتتانعان جازىقسىز جاندار ەندى پوليتسيادا دا سوققىلار جەۋىن شۇعىل توقتاتۋ ءتيىس!
ەرەۋىل كۇندەرى كوشەلەردە بولعان قاندى قىرعىن ەندى تۇرمەلەرگە اۋىسقانى نە ماسقارا!
قىلمىستى جاساعان پوليتسەيلەر قاتاڭ جازالارىن الۋى كەرەك!
بۇلاردىڭ ءبارى ەلدىڭ قاتتى اشۋ-ىزاسىن تۋعىزۋدا! بۇنداي قىلمىستار ناعىز ارانداتۋ، مەملەكەتكە، پرەزيدەنتتىڭ ساياساتىنا قارسى قاساقانا جاسالىپ جاتقان قارەكەتتەر دەپ قابىلدايمىز!
ويتكەنى، ەل قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ەرەۋىلگە شىققاندارعا جالا جابىلىپ، جازىقسىز جازالانباۋىن، ءاربىر ءىستىڭ ءادىل قارالۋىن، ءتىپتى ايتارلىقتاي قىلمىسى جوقتاردىڭ جازالارىن جەڭىلدەتۋ كەرەك دەگەن تالابىنا قاراما-قارسى جاسالىپ جاتقان قارەكەتتەرگە كۋا بولۋدا.
ەرەۋىلدەن كەيىن ەلدە بولىپ جاتقان مۇنداي ادام قۇقىن اياققا تاپتاۋ فاكتىلەرى تۋرالى باس پروكۋراتۋرانىڭ ءوزى دە مالىمدەدى.
“پرەزيدەنتتىڭ اۋىرلاتاتىن ءمان-جاي بولماعاندا جازانى جەڭىلدەتۋ تۋرالى تاپسىرماسىنا سايكەس ءبىراز جۇمىس اتقارىلدى. جالپى سوتتا قاڭتار وقيعاسىنا قاتىستى 9213 اكىمشىلىك ءىس قارالدى. سوت شەشىمىنە سايكەس ءمان-جايدىڭ جەڭىلدىگىن ەسكەرە وتىرىپ 4561 تۇلعاعا ەسكەرتۋ جاسالدى، پروكۋرورلاردىڭ ءوتىنىش-حاتىنىڭ نەگىزىندە 1083 ادام قاماۋدان بوساتىلىپ، 490 ايىپپۇل جازاسى ەسكەرتۋگە اۋىستىرىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا 362 ادام اكىمشىلىك قاماۋعا الىنىپ، 1245 تۇلعاعا ايىپپۇل سالىندى.
ۇستالعاندارعا قاتىستى ادام ءولىمى، ازاپتاۋ، بيلىگىن اسىرا پايدالانۋ دەرەكتەرىمەن قىلمىستىق ىستەر تەرگەلۋ ۇستىندە. رەسپۋبليكا بويىنشا وسىنداي 16 قىلمىستىق ءىس باستالعان»، – دەيدى قر باس پروكۋراتۋراسى ءبىرىنشى قىزمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ەلدوس قيلىمجانوۆتىڭ ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا.
بۇنداي باسسىزدىققا باس پروكۋراتۋرادان باستاپ مەملەكەتتىك قاداعالاۋمەن بىرگە قوعامدىق باقىلاۋلار ورناتۋ كەرەك!
بۇل باعىتتا ابزال قۇسپان باستاعان ادۆوكاتتار كوميسسياسىن جانە قوعامدىق باقىلاۋلاردى قولداۋىمىز قاجەت!
حالىقتىق باقىلاۋ عانا زاڭسىزدىقتىڭ جولىن كەسەدى.
پارلامەنتتە دە كوميسسيا قۇرىلىپ، ادام قۇقى بۇزىلۋى قاتاڭ باقىلاۋعا الىنۋى ءتيىس!
قازىبەك يسا
Abai.kz