رەسەيدىڭ سوڭعى جىلدارى وتارشىلدىق ساياساتى كۇشەيدى. ول ورتالىق ازيا ەلدەرىنە باعىتتالىپ وتىر. پوستكەڭەستىك ەلدەردىڭ جارتىسىمەن ۇرسىسىپ قالعان رەسەي ازىن-اۋلاق ەلدە ءوز ىقپالىن ساقتاپ قالعىسى كەلەدى. 

ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى رەسەيمەن تىعىز بايلانىستى. ول شەكارالىق شەكتەسۋ مەن پوستكەڭەستىك كەزەڭمەن تىعىز بايلانىستى. ايماقتاعى مەملەكەتتەر رەسەيدىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان بىرنەشە ۇيىمعا مۇشە. اسكەري وداقتاستىق تۇرعىدان ۇقشۇ ۇيىمىنا ورتالىق ازيادان قازاقستان، قىرعىزستان جانە تاجىكستان ەلدەرى مۇشەلىكتى. وزبەكستان دا بۇل ۇيىمدا بولعان، الايدا ارتىنشا ۇيىمنان شىعىپ، ەل كونستيتۋتسياسىنا ەشقانداي اسكەري ۇيىمعا مۇشە بولماۋ جانە وزگە ەلدىڭ اسكەري بازالارىن ورنالاستىرماۋ تۋرالى زاڭ ەنگىزدى.

ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىندا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان ەلدەرى تاعى ءبىر رەسەي قۇرعان ۇيىمدا باس قوسقان. اتالمىش ۇيىم رەسەي ءۇشىن ءتيىمدى، ال وزگە ەلدەر ءۇشىن زياندى ەكەنىن ايتپاساق تا تۇسىنىكتى.

رەسەي قازاقستانمەن تىعىز بايلانىسىن ارتتىرۋدى جالعاستىرادى. «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ باسىم باعىتىنىڭ ءبىرى رەسەي جوو-لارى بولاتىنى سونى ناقتى ايقىندايدى. وتكەن جىلى قازاقستان مەن رەسەي سبەر كەلىسىمىنە قول قويدى. رەسەي تاراپى اەس سالۋى مۇمكىن دەگەن بولجامدار دا اقىرىنداپ شىندىققا اينالىپ كەلەدى. اەس سالۋ شەشىمى ناقتى قابىلدانسا، جوبانى «روساتوم» ىسكە اسىرۋى مۇمكىن دەيدى ماماندار.

كورشىلەس وزبەكستان مەن قىرعىزستاندا دا رەسەيدىڭ ىقپالى كۇن ساناپ ارتۋ ۇستىندە. وزبەكستاندا رەسەيلىك جوو-لارىنىڭ فيليالدارى اشىلۋدا، ال تاشكەنت رەسمي ماسكەۋمەن كەلىسىم جاساپ، 30 مىڭ مۇعالىمنىڭ ورىس ءتىلى ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ باعدارلاماسىن قابىلدادى. مۇعالىمدەردى وقىتۋ ءۇشىن رەسەي ارنايى ماماندارىن جىبەرۋدە. تاشكەنت پەن ماسكەۋ اراسىندا وزبەكستاندا اەس سالۋ بويىنشا كەلىسىم جاسالدى. كەلىسىم قۇنى 11 ملرد دوللار، ال قۇرىلىس 2022 جىلى باستالماق. تاشكەنت ەۋرازيالىق وداقتىڭ جول كارتاسىنا دا باقىلاۋشى رەتىندە كىردى.

قىرعىزستاندا رەسەي كىشى اەس سالۋ بويىنشا كەلىسىم جاساستى. جوبانىڭ قۇنى مەن مەرزىمى ءالى جاريالانبادى. ال تاجىكستان رەسەيمەن «اۋە كەڭىستىگىن بىرلەسە قورعاۋ» بويىنشا كەلىسىمدى ماقۇلدادى. ەندىگى تاڭدا رەسەي تاجىكتىڭ «تىنىشتىعىن» كۇزەتپەك. اۋعانستانداعى جاعدايعا بايلانىستى رەسەي تاجىكستانداعى اسكەري كۇشىنىڭ سانىن ارتتىردى. ءتالىبتى سىلتاۋ ەتىپ ماسكەۋ ورتالىق ازياداعى اسكەري ىقپالىن كۇشەيتتى.

ەندىگى تاڭدا ماسكەۋ ورتالىق ازياداعى ىقپالىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جاڭا ستراتەگياعا كوشپەك. ول ورتالىق ازيادان رەسەيگە باراتىن ەڭبەك ميگرانتتارىن وقىتۋ ورتالىقتارىن اشۋدى جوسپارلاپ وتىر. اتالمىش ورتالىقتار قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستاندا اشىلادى. وندا ورىس ءتىلى، رەسەي زاڭدارى مەن رەسەي تاريحى تەرەڭدەتىلىپ وقىتىلماق. بۇل تۋرالى لاۆروۆ بىلاي دەيدى:

«قازىر ءبىز ەڭبەك ميگرانتتارىن دايىندايتىن ورتالىقتاردى اشۋ بويىنشا قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستانمەن كەلىسىسوزدەر جۇرگىزىپ جاتىرمىز. وندا ورىس ءتىلىن ۇيرەتۋ ىسكە اسادى. اتالمىش ورتالىقتار ءتۇرلى رەاكتسيالار تۋىنداتۋى مۇمكىن، بىراق بۇل ورتالىقتار كەرەك»، - دەيدى ول.

ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ ەڭبەك ميگرانتتارىنا رەسەيدىڭ ءوزى مۇددەلى. بيىلدىڭ وزىندە جۇمىسشى كۇشى جەتىسپەۋىنەن رەسەيدە قۇرىلىس قارقىنى باياۋلاپ قالعان. سول ميگرانتتار ارقىلى ماسكەۋدىڭ وتارلاۋ ساياساتىن ىسكە اسىراتىنى كورىنىپ تۇر.

Abai.kz