PhD ديسسەرتاتسياما ماتەريال ىزدەپ ءبىر بريتاندىق قوردىڭ ارحيۆىنە بارعان ەم. ءوزى 200-گە جۋىق مۇشەسىنىڭ قايىرىمدىلىعىنا عانا كۇن كورەتىن، مەملەكەتتەن ءبىر تيىن المايتىن شاعىن مەكەمە. باسشىسىمەن جولىعىپ ەدىم، الداعى ۋاقىتقا ءبىراز جوسپارلارى بار ەكەنىن ايتتى جانە "نەگە ءدال وسى باعىتتى تاڭداپ وتىرسىزدار؟" دەگەن سۇراعىما ول شەشىمدەر "زەرتتەۋ ناتيجەسىندە قولعا الىنباعىن" ايتتى. ياعني ارنايى اكادەميكتى شاقىرىپ، مەكەمەنىڭ باعىتى قانداي بولۋ كەرەك دەگەن زەرتتەۋ جاساتقان. ول مەكەمەنىڭ كىتاپحانا، ارحيۆتەرىن اقتارىپ شىعىپ، ەسەپ دايىنداعان.

ۇلىبريتانيادا ەڭ شاعىن مەكەمەنىڭ ءوزى سولاي عىلىمعا سۇيەنەدى ەكەن. ال ءبىز مەملەكەتتىك ماسەلەلەردى جەكە ادامداردىڭ ەركى مەن كوڭىل-كۇيىنە قالدىرامىز.

1999 جىلى توني بلەردىڭ ۋاقىتىندا ۇلىبريتانيادا جارىققا شىققان "ۇكىمەتتى مودەرنيزاتسيالاۋ" دەگەن قۇجاتتا ("Modernising Government") "ۇكىمەت ءبىر كۇندىك ەمەس، ۇزاق مەرزىمدىك جانە دالەل-دايەككە سۇيەنگەن، ماسەلەنىڭ سيمتومدارىنا ەمەس، سەبەبىنە شەشىم تاباتىن ساياسي شەشىمدەر جاساۋعا مىندەتتى" دەلىنگەن.

سودان كەيىن زەرتتەۋلەردىڭ سانى ارتتى، ساياسي بەلسەندىلەر ءار شەشىمگە "بۇعان قانداي عىلىمي دايەگىڭىز بار؟" دەپ سۇرايتىن بولدى. ناتيجەسىندە زەرتتەۋمەن اينالىساتىن Campbell Collaboration دەگەن مەكەمە پايدا بولدى. جالپى، توني بلەر عىلىمعا سۇيەنەتىن ادەت قالدىرىپ كەتتى. EBP (evidence-based polycimaking) دەيدى ونى. (قازاقستاندا قابىلدانعان كەيبىر باعدارلامالاردى دا كەزىندە عالىمدار دايىنداپ بەرگەن شىعار، بىراق ءبارى ءبىر ادامنىڭ عانا دانىشپاندىعىنان دەپ ناسيحاتتالدى - ورىندالۋ ساپاسىن بىلاي قويعاندا - ناتيجەسىن كورىپ وتىرمىز).

اقش تا، ۇلىبريتانيا دا كوۆيد داعدارىسى كەزىندە عالىمداردى ۇكىمەتتىك كەڭەسكە قوسىپ، ولارمەن تۇراقتى اقىلداسىپ، عالىمداردى سويلەتىپ، ەكى ءسوزىنىڭ بىرىندە "عىلىمي كەڭەسكە سۇيەنگەنىن" ايتىپ اق تەر، كوك تەر بولادى. بىزدە ول داعدارىستىڭ باسىندا اقپاراتتىق ۆاكۋمدى كونسپيرولوگيالىق تەوريالار باسىپ كەتتى. سەبەبى بىرەۋ: عالىمدار ەل الدىنا شىقپادى، جالپى قوعامدا ءبىلىم مەن عىلىم ناسيحاتتالمايدى، عىلىمنىڭ ابىرويى جوق، عالىمداردىڭ ماتەريالدىق جاعدايلارى دا ءماز ەمەس، ال كەيدە بيلىككە قولجاۋلىق بولىپ كەتەدى.

ايتپاعىم، عىلىمعا شىنداپ دەن قويساق ەكەن. وتاندىق اكادەميالىق ىزدەنىستەردىڭ ساپاسى دا، مارتەبەسى دە ارتسا، عىلىمي دارەجە مەن اتاق اركىمنىڭ ەگوسىن قاناعاتتاندىراتىن نارسە بولىپ قالماسا - كوپ وزگەرىس بولار ەدى. الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق، تب. ماڭىزدى شەشىمدەر عىلىمعا نەگىزدەلسە، ال بيلىك عىلىمعا قۇلاق اسسا - عىلىم ءوندىرىستىڭ كاتاليزاتورى دا بولا الار ەدى.

ءاسيا باعداۋلەتقىزى

Abai.kz