فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قازاقستان جازۋشىلار جانە جۋرناليستەر وداقتارىنىڭ مۇشەسى ق. سىديىقوۆتىڭ ءومىرى جونىندە ماقالا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق مەملەكەتتىك ءارحيۆىنىڭ قۇجاتتارى نەگىزىندە دايىندالدى.

XX عاسىردا قازاق فولكلورى مەن ادەبيەت تاريحىنداعى اقىن، جىراۋ، جىرشى ماسەلەسىن تەرەڭ، جان-جاقتى زەرتتەۋمەن اينالىسقان عالىمداردىڭ ءبىرى – ق. سىديىقوۆ. عالىمنىڭ اقىن، جىراۋ مۇراسىن زەرتتەۋگە كوپ جىلدارىن جۇمساعاندىعى جايىندا جانە عىلىمي ەڭبەكتەرىنە ارقاۋ بولعان دەرەكتەردىڭ ارحيۆتە ساقتالعاندىعى جايىندا ءسوز ەتپەكپىز.

قابيبوللا سىديىقوۆ ءومىربايانىندا 1934 جىلى 18 ناۋرىزدا اتىراۋ وبلىسى جىلىوي اۋدانىنىڭ (قازىرگى ماڭعىستاۋ وبلىسى بەينەۋ اۋدانى) قاراقۇم اۋىلىندا كەدەي-شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەندىگىن، اكەسى سىديىق يشانۇلى اۋىل مولداسىنان حات تانىپ، اڭشىلىقپەن اينالىسقاندىعى، شەشەسى اعيا كەڭەسقىزى ءۇي شارۋاسىنداعى ادام بولعاندىعىن، ءوزىنىڭ بالالىق شاعىنىڭ قاراقۇم القابىندا وتكەندىگىن جانە بىرنەشە مەكتەپتەردە وقىعاندىعىن جازعان. تۇڭعىش بارعان مەكتەبى گۋرەۆ وبلىسىنىڭ قۇلسارى پوسەلكەسىندەگى كۋيبىشەۆ(1-6كلاسس), امانكەلدى(7كل.) جانە اباي اتىنداعى ورتا مەكتەپتەردە (8-10كل.) ءبىلىم العان(1950), بالا كەزىنەن ولەڭ جازۋعا قۇشتار بولىپ، 15 جاسىندا «سوتسياليستىك اۋىل» گازەتىندە «حالقىما وقىلماسام قانداي پايدا؟»(1949) دەگەن سىقاق ولەڭى جارىق كوردى. العاشقى قىزمەتىن گۋرەۆ وبلىسىنىڭ جىلىوي اۋدانىنداعى «العا  كوممۋنيزم» گازەتىندە ءتىلشى بولۋدان باستاعان جانە مادەنيەت، ءوندىرىس، اۋىل شارۋاشىلىق سالاسى بويىنشا ماقالالار مەن فەلەتوندار جازعان. ول 1950 جىلدان اۋداندىق ءبىلىم سالاسىندا جۇمىس جاساعان، اتاپ ايتساق، امانكەلدى، ماكارەنكو، پانسيون جانە ميكويان اتىنداعى جەتى جىلدىق مەكتەپتەردىڭ 5-7 كلاسستارىنا قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتىنەن مۇعالىم رەتىندە ساباق بەرۋمەن قوسا قوعامدىق جۇمىستارعا بەلسەندى قاتىسقان. 1953 جىلدان «ءبىلىم قوعامىنىڭ» قۇرامىندا بولىپ، وبلىستاعى تۇرعىندار اراسىندا ءدارىس وقىعان، 1954 جىلى گۋرەۆ وبلىسى جىلىوي اۋداندىق ساۋدا ءبولىمىنىڭ شتاتتان تىس ينسپەكتورى، 1955 جىلى «زا وتليچنۋيۋ ۋچەبۋ» گازەتى رەداكتسياسىنىڭ ءتىلشىسى قىزمەتتەرىن اتقارا ءجۇرىپ سول جىلى گۋرەۆ مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ءتىل جانە ادەبيەت فاكۋلتەتىن سىرتتاي وقىپ بىتىرە سالىسىمەن-اق س.م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىندەگى قازاق ءتىلى جانە ادەبيەت بولىمىنە وقۋعا تۇسەدى، 1960 جىلى ۋنيۆەرسيتەتتى ءتامامداپ گۋرەۆ مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا مۇعالىم  بولعان جانە دوتسەنتتىڭ مىندەتىن اتقارعان (1960-1969), سونىمەن قاتار «سوتسياليستىك قۇرىلىس» وبلىستىق گازەتىنىڭ رەداكتسياسىندا مادەنيەت جانە تۇرمىس ءبولىمىنىڭ شتاتتان تىس جەتەكشىسى (1961), گۋرەۆ وبلىستىق راديوحابارلاۋ جونىندەگى كوميتەتتىڭ «سپۋتنيك پيونەرا» راديوگازەتىنىڭ رەداكتورى (1962), قازان ايىنان باستاپ گۋرەۆ مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت كافەدراسىنىڭ اعا مۇعالىمى رەتىندە XVIII-XIX عاسىرلارداعى قازاق ادەبيەتى بويىنشا ءدارىس وقىپ، كەڭەس ادەبيەتى مەن ادەبيەتتانۋ كىرىسپەسى بويىنشا ارنايى سەمينار، تاجىريبەلىك ساباقتار جۇرگىزگەن. [1]

ول 1964 جىلى قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنا مۇشە بولىپ تاعايىندالادى. 1966 جىلى س.م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندەگى كەڭەستىڭ شەشىمىمەن ق. سىديىقوۆقا فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى دەگەن عىلىمي دارەجەسى بەرىلدى. 1967-1968 جىلدارى گۋرەۆ مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنداعى قازاق، ورىس جانە شەتەل ادەبيەتى، سونىمەن قاتار پەداگوگيكا جانە پسيحولوگيا كافەدرالارىندا اعا وقىتۋشى، 1969 جىلى عىلىم اكادەمياسىنىڭ م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ونەر جانە ادەبيەت ينستيتۋتىندا كىشى عىلىمي قىزمەتكەر بولۋمەن قوسا الماتى قالاسى فرۋنزە اۋداندىق حالىق سوتىنىڭ قوسشى ءبيى (1973) بولىپ سايلانعان. 1975 جىلى قازاق كسر عىلىم اكادەمياسى پرەزيديۋمىنىڭ شەشىمىمەن ق. سىديىقوۆ كسرو حالىقتارىنىڭ ادەبيەتى ماماندىعى بويىنشا اعا عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ بەكىتىلدى. 1982 جىلى قازاق كسر مادەنيەت ءمينيسترى ج. ەركىمبەكوۆتىڭ بۇيرىعىمەن ق. سىديىقوۆ «ت.گ. شەۆچەنكونىڭ مەموريالدىق-مۋزەي كەشەنىنىڭ» ديرەكتورى قىزمەتىنە تاعايىندالادى، 1984 جىلى الماتى قالاسىنا وتباسىمەن كوشۋىنە وراي ارنايى جولدامامەن ونەر جانە ادەبيەت ينستيتۋتىنىندا قايتادان اعا عىلىمي قىزمەتكەر رەتىندە جۇمىسىن جالعاستىرادى، 1993 جىلدان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى بولىپ قابىلدانادى، 1997-2001 جىلدارى جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ قىزمەت اتقارعان. [2]

ق. سىديىقوۆتىڭ عىلىم جولىندا الدىمەن دەرەككوزدەردى تابۋ نەگىزگى ماقساتى بولدى. سول سەبەپتى 1959-1989 جىلدارى شىعىس قازاقستان /تارباعاتاي، زايسان/ ءوڭىرىن، ەل اۋزىنان حالقىمىزدىڭ ادەبي، مادەني مۇرالارىن جينادى. ول ءۇشىن ءومىرىنىڭ 30 جىلىن جۇمسادى. م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ينستيتۋتىنىڭ ادەبي جانە مۋزىكالىق مۇرالار جيناۋ جونىندەگى اقىن-جىراۋلار مۇراسى، حالىق اندەرى، جىر-كۇيلەرى، اۋىز ادەبيەتى نۇسقالارى، شەجىرەلەر مەن تاريحي دەرەكتەر سياقتى حالقىمىزدىڭ رۋحاني قازىناسىن جيناۋدا ەلەۋلى ەڭبەك ەتتى. [3]

ق. سىديىقوۆتىڭ عىلىمي ساپارلارى جايىندا ءا. ماناتيعا بەرگەن سۇقباتىندا تولىق ايتىلعان: «گۋرەۆ پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا  ىستەگەن ون جىل ىشىندە مەن ەلدى ءبىراز ارالادىم. جول ۇستىندە اسحانالار مەن بازارلاردا، جينالىستار مەن توي-ساداقالاردا، پىشەنشىلەر مەن مالشىلار ورتاسىندا، ابدەن قارتايىپ قالجىراعان قاريالاردىڭ كونە ۇيلەرىندە كوكىرەگىندە ساۋلەسى مول، جادىندا جامىراپ جاتقان اسىلدىڭ ۇشقىندارى بار ادامدارعا كەزىكتىم. ارقيلى كولىك تۇرىمەن، كەيدە جاياۋلاپ تا گۋرەۆ، ورال، اقتوبە، ماڭعىستاۋ، تۇرىكمەن، قاراقالپاق ايماعىن ارالادىم. ول كەزدە ماگنيتافون، فوتواپپارات مەندە بولعان ەمەس. ءبارىن دە كوزبەن كورىپ، قولمەن جازۋعا تۋرا كەلدى. 1986 جىلى تاجىكستان، وزبەكستان، ماڭعىستاۋ(1987), تۇرىكمەنستان (1989), قاراقالپاقستان ەكسپەديتسيالارىنا عىلىمي جەتەكشىلىك ەتكەنمىن. 30 جىل ىشىندە ساپارالاردا مول مۇرا جينالدى. سول رۋحاني قازىنانىڭ ىشىندە ولەڭ، جىرلار، شەشەندىك سوزدەر، اڭىزدار، اتا-تەك شەجىرەلەر ت.ب. ادەبي، مادەني، تاريحي دەرەكتەر بار» دەگەن. بۇل ساپارلارعا قاتىستى ق. سىديىقوۆپەن بىرگە دەرەكتەر جيناعانداردىڭ ءبىرى – جازۋشى، اۋدارماشى، كسرو جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى ت. جاناەۆتىڭ «ايىردان تۋعان جامپوز ەدى» اتتى كولەمدى ماقالاسىندا  دا باياندالعان: «1985 جىلدىڭ قازان ايىندا قازاق تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋ قوعامىنىڭ تاپسىرماسىمەن قابەكەڭ ەكەۋمىز اتىراۋ وبلىسىنا ىسساپارعا باردىق. جولشىباي مايكومگەندەگى كونەكوز قاريا، سۇڭعىلا شەجىرەشى بوقانوۆ قايشىبايعا سالەمدەسۋگە كەلدىك. 95-تەگى قارت شەجىرە بويىن تىكتەپ ۇستاپ، بالۋان ساۋساقتارىمەن ساقالىن سالالاپ، اڭگىمە ايتىپ وتىر. بالجىگىتوۆ قۇدايبەرگەن دەگەن كىسىدەن دە ۇمىت بولعان اقىنداردىڭ جىر ۇزىندىلەرىن جازىپ العان. قاراشۇڭگىل ساپارىنان كەيىن، قابەكەڭ قىزىلقوعا اۋدانىنداعى الىپ انا، تۇكتى اتا، كوك مەشىت قورىمدارىنا بارىپ، تاريحي ءمانى بار مازار، قۇلپىتاستاردى سۋرەتكە ءتۇسىرتىپ، باسقاداي مادەني جادىگەرلىكتەردى ىزدەستىرۋگە مەنى جۇمسادى. التى بەتتىك ماتەريال جازىپ، قىرىققا جۋىق فوتوسۋرەت اكەلدىم. قابەكەڭ ءبىزدىڭ اۋىلعا تاياۋ شيبۇلاقتاعى اتاقتى اقىن شەرنيازدىڭ ۇيىنە دە كەلىپ، ونى زەرتتەپ، ماقالا جازعانىن اۋىل تۇرعىندارى وسى كۇنگە دەيىن ايتىپ وتىرادى» دەگەن. وسى ورايدا ق. سىديىقوۆتىڭ زايىبى گۇلشات ومارقىزىنىڭ سۇقباتىنان ءۇزىندى كەلتىردىك: « - جالپى قابەكەڭ اياقتاي ءجۇرىپ، كوپ ىزدەندى ول كەزدە كولىك تاسىمالى قات. ماڭعىستاۋعا جىلىنا ەكى رەت قاتىنايدى. جاڭا وزەن، جەتىباي كەن ورىندارىنىڭ جاڭا اشىلىپ جاتقان كەزى. ءبىر كەتكەندە ەكى اي مەرزىم ۋاقىت ارالىعىندا جول ساپاردا ءجۇردى. جاياۋ، اتپەن، اربامەن ءجۇرىپ اۋىز ادەبيەتىنىڭ بارلىق مۇراسىن جينادى عوي. ساتتىعۇل اتامەن، جانجىگىت دومبىراشىمەن كەزدەسكەن. ىلعي جاۋاپكەرشىلىك جۇگىنىڭ اۋىر ەكەنىن سەزىنەتىن. قابەكەڭنىڭ ءبىر قاسيەتى – بىرەۋدەن جاقسى ءسوز ەستىدى مە دەرەۋ جازىپ الىپ، استىنا «بالەنشەنىڭ» اۋزىنان ەستىدىم دەپ جازىپ قوياتىن. مەن وسى قاسيەتىن وتە جاقسى باعالايمىن» دەپ وتكەن كۇننەن سىر شەرتەدى. [4]

عالىم 1960-1998 جىلدارى ادەبيەتتىڭ ءارتۇرلى جانرلارىندا 500 دەن اسا ەڭبەك جاريالاعان. كوپشىلىگى عىلىمي ەڭبەكتەر بولىپ تابىلادى. ولار جەكە مونوگرافيا مەن كىتاپ بولىپ  جارىققا شىققان، ۇجىمدىق زەرتتەۋلەر مەن عىلىمي جيناقتارعا ەنگەن، جۋرنالدار مەن گازەتتەردە جاريالانعان. ەڭ نەگىزگىلەرى: «اقىن، جىراۋلار» (1974), «دالا جىرشىلارى» (1989), «كوركەمدىك ورنەكتەر» (1992), «سارقىلماس قازىنا» (1996), «حالقىمەن قايتا تابىسقاندار» (1997) ت.ب. [5]

كىتاپتار مەن جيناقتاردا، مەرزىمدى ءباسپاسوز بەتتەرىندە جاريالانعان ەڭبەكتەرى شالگەز، ابىل، ماحامبەت، مۇرىن، مۇرات، قاشاعان، اقتان، ارالباي، قاراساقال ەرىمبەت، ەلباي، شىنياز، ناسيحات، دوسى، بالا وراز، كەردەرى اۋباكىر، ماقىش، عۇمار قاراش، ساتتىعۇل، تۇمەن، ەلباي قالنياز، دوسجان، قاشقىنباي، قايىپ، وسكەنباي ت.ب. اقىن، جىراۋلاردىڭ شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋگە ارنالعان. [6]

ق. سىديىقۇلى جازعان زەرتتەۋلەر مەن ماقالالار 12 تومدىق «قازاق سوۆەت ەنتسيكلوپەدياسى»، «قازاق كسر ەنتسيكلوپەدياسى»، «قازاق ادەبيەتى تاريحىنىڭ ماسەلەرى» (1976), «ەرتە داۋىردەگى قازاق ادەبيەتى» (1983), «قازاق فولكلورى مەن ادەبيەت شىعارمالارىنىڭ تەكستولوگيالىق زەرتتەلۋى» (1983), «ءحىح عاسىرداعى قازاق اقىندارى» (1988), «حح عاسىر باسىنداعى قازاق ادەبيەتى» (1994), «ماڭعىستاۋ ەنتسيكلوپەدياسى» (1997) دەپ اتالاتىن ۇجىمدىق ەڭبەكتەرگە ەنگەن.

عالىمنىڭ مۇرالارىنا جانە ازاماتتىق تۇلعاسىنا جوعارى باعا بەرگەندەردىڭ قاتارىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىمعا ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر ش. ساتباەۆانىڭ پىكىرىنشە: «مۇنىڭ بارلىعى – كىشىپەيىل، قاراپايىم، اركىمگە دە جاقسىلىق تىلەيتىن عالىمنىڭ كوپ جىلعى ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى، تالاپتى دا تالانتتىلىقتىڭ، ىجداعاتتىلىق پەن ەڭبەككەرلىكتىڭ كەپىلى» دەپتى. ق. سىديىقوۆ كىتاپتار جازىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار تۇلعالار ەسىمىن جاڭعىرتۋعا سەبەپشى بولعان دەسەك تە بولادى. ول جونىندە اقىن، جۋرناليست ا. وتەگەنوۆ بىلاي دەگەن: «سەيسەن-اتاداعى سۇيىنقارا باتىردىڭ بەيىتىن انىقتاۋعا مۇرىندىق بولدى. ءبىر كەزدە قابەكەڭ جاياۋ-جالپىلاپ ءجۇرىپ تاعزىم ەتىپ كەتكەن قاشاعاننىڭ، ابىلدىڭ، دوساننىڭ، ساتتىعۇلدىڭ، ەسىردىڭ، مۇرىننىڭ ت.ب. باستارىنا ماۆزولەي ورناتىلعان. ارينە ولاردى تۇرعىزعان حالىق. ال حالىقتىڭ تالانتتى پەرزەنتتەرىنە دەگەن ماحابباتىن وياتقان وسى قابەكەڭ» دەپ عالىمنىڭ جاساعان جۇمىستارىنا توقتالىپ وتكەن. سونىمەن قاتار تۇركىتانۋشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ع. ايداروۆتىڭ ايتۋىنشا: «قابيبوللا ەڭبەكتەرى تۇرىكمەن، باشقۇرت، تاتار، تاعى باسقا تۋىسقان حالىقتار اراسىندا تانىمال. حالىق قابيبوللانى عالىم، ادەبيەتشى، ۇستاز اقىن، ازامات رەتىندە تانيدى. بۇل – ۇلكەن باقىت» دەپتى. [7]

2000 جىلى ق.سىديىقوۆ جەكە قورىنىڭ قۇجاتتارىن قر وما مەملەكەتتىك ساقتاۋعا ءوزى تاپسىردى. 2021 جىلى قوسىمشا قۇجاتتارىن  عالىمنىڭ زايىبى گ.ومارقىزىنان قابىلدادىق، عىلىمي-تەحنيكالىق سيپاتتاما جاسالدى، ەندى قويماعا وتكىزۋ جۇمىستارى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. ق.سىديىقوۆتىڭ ارحيۆتەگى قورى ونىڭ عىلىمي ەڭبەكتەرىنىڭ قولجازبالارىمەن، حاتتارىمەن، شىعارماشىلىق، جەكە جانە قىزمەتىنە قاتىستى قۇجاتتارىمەن، ق.سىدىيقوۆ جونىندە ماقالا، ەستەلىك، ەڭبەكتەرىنە جازعان رەتسەنزيالار ت.ب. قۇجاتتارمەن تولىقتىرىلدى. قورداعى عىلىمي ەڭبەكتەرى مەن زەرتتەۋلەرىنە جيناعان قۇجاتتارىنىڭ اراسىندا ۋفا، قازان قالالارىنان اكەلىنگەن كىتاپتارمەن ولاردىڭ كوشىرمەلەرىن ايتىپ وتكەن ءجون:  «ح.دوسمۇحامبەتۇلىنىڭ «الامان»، سوپى اللايار ءال ءبۇحاريدىڭ «كيتاب مۋستاتاب ۋا شاريپ ءال مابب سابباتيل عاجيزينا»، «ءسوز ونەرى»(اۆتورى بەرىلمەگەن) اتتى كىتاپتارى، س. سەيفۋلليننىڭ «قازاقتىڭ ەسكى ادەبيەت نۇسقالارى» جانە عابدوللا مۇشتاق بوكەيلىكتىڭ «سۇلتان شاڭگەرەي بوكەەۆ. شايىر» دەگەن كىتاپتارىنىڭ فوتوكوشىرمەلەرى; ب. تاۋەكەۇلىنىڭ «قابانباي دەگەن كەرەيدىڭ باتىرى»، ا.ي. لىزلوۆتىڭ «سكيفسكايا يستوريا»، گ.س. سابلۋكوۆتىڭ «سوبرانيە مونەت كيپچاكسكوگو وردى»،  «وچەرك ۆنۋترەننەگو سوستويانيا كيپچاكسكوگو تسارستۆا» اتتى كىتاپتارىنىڭ نەگاتيۆتەرى; ن.نيگماتۋلليننىڭ «ادەبيەت قازاقيا» اتتى ابۋباكىر مولدانىڭ سوزدەرىنەن تۇراتىن كىتاپتىڭ كسەروكوشىرمەسى; ح. دوسمۇحامبەتۇلىنىڭ «مۇرات اقىننىڭ سوزدەرى» دەگەن كىتابىنىڭ ماشينكاعا باسىلعان نۇسقاسى ت.ب. كىتاپتار». [8]

جوعارىدا اتالعان قۇجاتتار قانداي ەلدەردەن اكەلىنگەندىگى جونىندە       ق.سىديىقوۆتىڭ جەكە قورىنا ەنگەن ىستەردى قاراپ بىلۋگە بولادى. مىسالى، 1977 جىلى اقپان ايىنداعى ەكسپەديتسيا ماتەريالدارى ۋفا قالاسى (كسرو عىلىم اكادەمياسىنىڭ باشقۇرت فيليالى جانىنداعى عىلىم ءارحيۆىنىڭ قولجازبا ءبولىمى) 1976 جىلى 1 ماۋسىمدا باشقۇرت اسسر-ى چيشمينسكي اۋدانىنىڭ ار دەرەۆنياسىنان تابىلعان (6-ارحەوگرافيالىق ەكسپەديتسيا ماتەريالىنان) قۇجاتتار بار. ول قازانداعى لوباچەۆسكي اتىنداعى كىتاپحاناسىنا (سيرەك كەزدەسەتىن كىتاپتار مەن شىعىس قولجازبالار قورىنان) عىلىمي ىسساپارمەن بارعان جىلدارى تاپسىرىس بەرگەن، ال قۇندى قولجازبالاردىڭ فوتوكوشىرمەلەرىن تاتار مەملەكەتتىك ءارحيۆىنىڭ زەرتحاناسى جاساعاندىعى جازىلعان. [9]

فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ق.سىديىقوۆتىڭ اتقارعان ەڭبەگى ەلەنىپ ونىڭ ادەبي، مادەني قازىنامىزدى جيناپ، زەرتتەپ، ناسيحاتتاۋ سالاسىنداعى كوپ جىلعى جەمىستى عىلىمي زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى ءۇشىن اتىراۋ وبلىسى مادەني قىزمەتكەرلەرى كاسىپوداق ۇيىمدارى وبكومىنىڭ (1968), قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ (1984), قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسى پرەزيديۋمىنىڭ (1982,1994) قۇرمەت گراموتالارىمەن جانە ماڭعىستاۋ وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ (1984) گراموتاسىمەن، «ەڭبەك ارداگەرى» مەدالىمەن (1990) ماراپاتتالعان. 1994 جىلى 30 مامىر كۇنى جىلىوي اۋدانىنىڭ اكىمى م. قيلىباەۆتىڭ جانە دەپۋتاتتاردىڭ اۋداندىق ءماسليحات حاتشىسى ق. ەرمەكوۆتىڭ قاۋلىسىمەن ق. سىديىقوۆ مادەنيەت تاريحىنا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن  «قۇرمەتتى ازاماتى» اتانادى جانە ماۋسىمنىڭ 1-كۇنى جىلىوي اۋدانىنىڭ اكىمى م. قيلىباەۆتىڭ وكىمىمەن اقكيىزتوعايدا ق. سىديىقوۆتىڭ 60 جىلدىق مەرەيتويى اتاپ وتىلەدى، اقكيىز سەلولىق وكرۋگىنىڭ اكىمى ا. ۇلاعاتوۆتىڭ شەشىمىمەن «اقكيىز توعاي سەلوسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى»، اتىراۋ وبلىسى، جىلىوي اۋدانى قۇلسارى پوسەلكەسىنىڭ اكىمى ق.تورەمۇراتوۆتىڭ وكىمىمەن (6 ماۋسىم كۇنى) مولتەك اۋداندى «قابيبوللا سىديىقوۆ» ەسىمىمەن اتاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.[10]

سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ باتىس ءوڭىرىنىڭ ادەبي، مادەني، تاريحي مۇرالارىن جيناپ، جاريالاۋداعى جانە زەرتتەۋدەگى ەلەۋلى ەڭبەگى ءۇشىن ق. سىديىقوۆ فورت-شەۆچەنكو قالاسىنىڭ (1991), اقشىمىر-قىزان (ماڭعىستاۋ اۋد.،) اۋىلدارىنىڭ (1996) «قۇرمەتتى ازاماتى»، اقتاۋ قالاسىنداعى ماڭعىستاۋ وبلىستىق كىتاپحاناعا ەسىمى بەرىلىپ، قۇلسارى قالاسىنداعى «قابيبوللا سىديىقوۆ» ىقشام اۋدانىندا بيۋست-ەسكەرتكىش (2006)  ورناتىلدى.

2001 جىلى ناۋرىزدىڭ 23-كۇنى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قازاقستان جازۋشىلار جانە جۋرناليستەر وداقتارىنىڭ مۇشەسى سىديىقوۆ قابيبوللا سىديىقۇلى قايتىس بولدى. [11]

قورىتا ايتقاندا ق. سىديىقوۆ عىلىم جولىندا زەرتتەۋگە بۇكىل ءومىرىن ارنادى، ەكسپەديتسيالارعا قاتىسىپ جانە ۇزاق ىسساپارلارعا شىعىپ دانا تۇلعالارمەن جۇزدەسۋ ارقىلى قۇجاتتار جينادى، جەكە تۇلعالار جايىندا  ماقالالار جازدى، كەزدەسۋ كەشتەرىندە دارىستەر وقىدى، كولەمدى كانديداتتىق ديسسەرتاتسياسىن جازدى، ۇجىمدىق ەڭبەكتەرگە اتسالىستى، جەكە كىتاپتارى جارىق كوردى، سوندىقتان دا «جاۋاپكەرشىلىكتىڭ اۋىر جۇگىن ارقالاعان عالىم» بولىپ ۇرپاقتار جادىندا ماڭگى قالادى.

پايدالانعان دەرەكتەر ءتىزىمى:

1. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 185-186, 188-192-ىستەر.
2. قروما، 2283-قور، 1 ءتىز.، 62-ءىس، 1-6-پپ.; 2 ءتىز.، 189, 201-202-ىستەر.
3. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 199-ءىس.
4. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 169, 217, 238- ىستەر.
5. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 3-6, 54, 56-57-ىستەر.
6. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 73-92-ىستەر.
7. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 216, 234-ىستەر.
8. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 380-412-ىستەر.
9. قروما، 2283-قور، 2 ءتىز.، 128-129, 199-ىستەر.
10. قروما، 2283-قور، 1 ءتىز.، 69-ءىس، 1-پ.; 2-ءتىز.، 192, 195, 205-206-ىستەر.
11. قر وما، 2283-قور، ء1تىز.، 196-ءىس.

گۇلناز شامقىزى،

قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق مەملەكەتتىك ءارحيۆىنىڭ جەكە تەكتىك ارحيۆتەرمەن جانە تاريحي-قۇجاتتىق توپتامالارمەن جۇمىس جاساۋ ءبولىمىنىڭ ءارحيۆيسى

Abai.kz