جالپى، مەن ءوزىمدى ءدىنشىل ادام قاتارىنا جاتقىزا المايمىن - «تىرلىكتە ادامنىڭ اتقارار شارۋاسى ۇشان-تەڭىز، ومىردە ماقساتىڭا قول جەتكىز، ۇرپاعىڭا ونەگە بولاتىنداي ءىز قالدىر» دەيتىن قاراپايىم قيسىننىڭ ادامىمىن. دەگەنمەن، وتكەن جولى ماعان بۇرىن تانىس ەمەس پوشتادان ءبىر حات كەلدى. وقىسام ءدىني ماعىنادا ەكەن. ونى تۇگەل ايتىپ جاتۋ قاجەت ەمەس شىعار، بىراق، تومەندەگى ماسەلە قىزىعۋشىلىق تۋعىزدى. وندا «ءدىن عالىمدارى قيامەتتىك جاعدايدىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ قىسقاشا ءتىزىمىن جاساعان» دەلىنگەن ەكەن...

دىنگە، اسىرەسە قازىرگى كەزدە، سىني كوزقاراس بار كەزدە، اتالعان فاكتورلار وي سالاتىن دۇنيەلەر بولعاندىقتان، وقىرمان نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كوردىم. ارينە، كەيبىر پىكىرلەر تىم ۇشقارى، كەيبىرى - جايداق-جاداعاي، ەندى ءبىرى - زارزامان سارىندى بولۋى دا مۇمكىن. ول  كىمنىڭ قالاي قابىلداۋىنا بايلانىستى. بىراق مۇنداعى  وزىندىك «زامانا تەندەتسياسىن ءدوپ باسۋ كوزقاراسىن» ءبىلىپ قويۋ بىزگە ارتىق بولماس دەپ سانادىم.

ءابدىراشيت باكىرۇلى

«Abai.kz»

1.«ىشىمدىك كوپ ىشىلەدى.

2.زەكەت بەرىلمەيدى.

3.جيحاد (ناپسىمەن كۇرەس) جاسالمايدى.

4.جاستار پاسىق بولادى.

جالپى، مەن ءوزىمدى ءدىنشىل ادام قاتارىنا جاتقىزا المايمىن - «تىرلىكتە ادامنىڭ اتقارار شارۋاسى ۇشان-تەڭىز، ومىردە ماقساتىڭا قول جەتكىز، ۇرپاعىڭا ونەگە بولاتىنداي ءىز قالدىر» دەيتىن قاراپايىم قيسىننىڭ ادامىمىن. دەگەنمەن، وتكەن جولى ماعان بۇرىن تانىس ەمەس پوشتادان ءبىر حات كەلدى. وقىسام ءدىني ماعىنادا ەكەن. ونى تۇگەل ايتىپ جاتۋ قاجەت ەمەس شىعار، بىراق، تومەندەگى ماسەلە قىزىعۋشىلىق تۋعىزدى. وندا «ءدىن عالىمدارى قيامەتتىك جاعدايدىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ قىسقاشا ءتىزىمىن جاساعان» دەلىنگەن ەكەن...

دىنگە، اسىرەسە قازىرگى كەزدە، سىني كوزقاراس بار كەزدە، اتالعان فاكتورلار وي سالاتىن دۇنيەلەر بولعاندىقتان، وقىرمان نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كوردىم. ارينە، كەيبىر پىكىرلەر تىم ۇشقارى، كەيبىرى - جايداق-جاداعاي، ەندى ءبىرى - زارزامان سارىندى بولۋى دا مۇمكىن. ول  كىمنىڭ قالاي قابىلداۋىنا بايلانىستى. بىراق مۇنداعى  وزىندىك «زامانا تەندەتسياسىن ءدوپ باسۋ كوزقاراسىن» ءبىلىپ قويۋ بىزگە ارتىق بولماس دەپ سانادىم.

ءابدىراشيت باكىرۇلى

«Abai.kz»

1.«ىشىمدىك كوپ ىشىلەدى.

2.زەكەت بەرىلمەيدى.

3.جيحاد (ناپسىمەن كۇرەس) جاسالمايدى.

4.جاستار پاسىق بولادى.

5.جاقسىلىققا كەدەرگى جاسالادى.

6.ەركەكتەر جىبەك كيەدى.

7.كورشىلىك قارىم-قاتىناس ناشارلايدى.

8.كۇناعا تارتۋ ارتادى.

9.مۋزىكالىق اسپاپتار كوبەيەدى.

10.جانسىزدار دا (جىن-شايتاندار، شەرىكتەر) سويلەيدى.

11.اماناتقا قيانات جاسالادى.

12.بارلىق جەردە مۋزىكالىق اسپاپتار ويناپ تۇرادى.

13.ادام ءولتىرۋ كوبەيەدى.

14.وسىمقورلىق، پايىز الۋ كوبەيەدى.

15.نەكەسىز بالار كوبەيەدى.

16.تومەن ادامدار ۇستەم بولادى.

17.كەيىن كەلگەندەر وزدەرىنەن بۇرىنعى عالىمداردى ءبىلىمسىز نادان دەپ ەسەپتەيدى.

18.عالىم، ءبىلىمدى ادامداردا يمان قالمايدى.

19.جاقسىلىق جاسايتىن مۇسىلمان اقىماق دەپ سانالادى.

20.يسلامعا باعىنۋ وتتى ۇستاعانمەن بىردەي قيىن بولادى.

21.مەشىتتەردە جينالىستاردا پاسىقتاردىڭ داۋىسى ۇستەم بولادى.

22.مەشىتتەردە قۇران اۋەنمەن (ولەڭ تۇرىندە) وقىلادى.

23.لاۋازىمدى، ەل باسقارۋشى پەندەلەردىڭ كەسىرىنەن ساقتانۋ ءۇشىن  سىي كورسەتىلەدى.

24.ايەلىنە باعىنىپ، اناسىنا قارسى شىعادى.

25.دىنگە باعىنۋ، جاقسى مىنەزدى بولۋ ۇيات ءىس بولىپ سانالادى.

26.ءبىر ۋاقىت كەلەدى، ادامدار تەك اقشانى عانا ويلاپ، تابىسىنىڭ حارام، حالالى تۋرالى ويلامايدى.

27.پارا سىيلىق دەگەن اتپەن بەرىلەدى، حالىقتىڭ كوزىن قورقىتۋ ءۇشىن كۇناسىز ادامداردى سوتتاپ، ولتىرەدى.

28.پايعامبارمىن دەگەن وتىرىكشىلەر شىعادى.

29.ءبىر حاديس ايتىلعاندا: «پايعامبار ولاي ايتپايدى، ءحاديستى تاستا، قۇرانعا عانا قارا» دەگەندەر شىعادى.

30.كاپىرلەر ءۇشىن كەلگەن اياتتار  مۇسىلمانداردى جامانداۋ ءۇشىن دالەل رەتىندە قولدانىلادى.

31.سۇننەت بيعات سياقتى «جامان» دەپ سانالىپ، بيعات سۇننەت دەپ سانالادى. سۇنەتكە باعىنعان ادام جالعىز قالادى. بيعاتقا باعىنعان ادام كوپ كومەكشى تابادى.

32.مەشىتتەردە مىڭنان استام ادام ناماز وقيدى، ىشتەرىندە ءبىر دە ءبىر ءمۇمىن بولمايدى.

33.ءدىن عىلىمى قالمايدى، ءدىن ادامدارىنىڭ ورنىنا اكەلىنگەن ناداندار بىلمەستىكپەن ءپاتۋا بەرەدى. حالالدى حارام، حارامدى حالال دەيدى. ءدىندى ساۋدانىڭ (دۇنيە تابۋدىڭ) جەكە باس پايداسىنىڭ قۇرالى ەتەدى.

34.ادام ءدىنى مەن دۇنيەسىن تەك اقشامەن ۇستاي الادى.

35.التىنى، كۇمىسى جوق ادام ءوزىن ەركىن سەزىنە المايدى.

36.قاجىلىققا بيلەۋشىلەر قىدىرۋ ءۇشىن، بايلار ساۋدا ءۇشىن، كەدەيلەر تىلەنۋ ءۇشىن، ءدىن قىزمەتكەرلەرى وزدەرىن كورسەتۋ ءۇشىن بارادى.

37.«انارحيا» (گەندىرلىك ساياسات، جۇگەنسىزدىك) مەن ءولىم كوبەيەدى.

38.ءار عاسىر الدىنداعى عاسىردان جامان بولادى دا وسىلايشا قيامەتكە دەيىن سوزىلا بەرەدى.  39.ادامداردىڭ بارلىق قايعىسى قارنى عانا بولادى دا - اتاعى - مال، قۇبىلاسى - ايەل، ءدىنى - اقشا بولادى.

40.ادامدار تازالىقتا ۇقىپتى بولادى، دىندە شەكتەن شىعادى.

41. ءارتۇرلى اتتارمەن شاراپتار شىعادى.

42. يت اسىراۋ بالا ەمىزۋدەن دە ارتىق ءىس بولىپ سانالادى.

43. دىنگە باعىنۋ قولمەن وت ۇستاعانداي قيىن ءىس بولادى. زيناقورلىق تاراپ، حالىق بۇرىن ەستىمەگەن جۇقپالى اۋرۋلارعا شالدىعادى.

44.ولشەۋدە، تارتۋدا ايلا جاساماسا - كۇن كورىس قيىندايدى.

45. ىستەر مامانىنا بەرىلمەيدى.

46. بايعا مالى ءۇشىن تاعزىم ەتىلەدى.

47.جەزوكشەلىك تارالادى، نەكەسىز بالالار كوبەيەدى.

48. ۇلكەنگە قۇرمەت، كىشىگە راقىم جاسالمايدى.

49. قاسقىرلار قوزىنىڭ تەرىسىن جامىلادى.

50. ءزىلزالا، بۇلىك، ادام ءولتىرۋ ارتادى.

51. ءبىر جىنىستى نەكەلەر دۇرىس سانالادى.

52. جاماندار دۇنيەگە ۇستەم بولادى.

53.ادامدار جولدىڭ شەتىندە ايەلىمەن قاتىناسا الادى. (ۇياتسىزدىق سالتقا اينالادى.)

54. جاڭبىردىڭ بەرەكەسى كەتەدى.