جۇمانىڭ تۇستەن كەيىنگى ۋاقىتى ەدى. وپەراتسيالارىمىزدى ءبىتىرىپ، قاعازدارىمىزدى جازىپ بولىپ اقىرىنداپ ۇيگە جينالا باستاعانبىز.
ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنىڭ كابينەتىنە تانىسىمىز كىردى. اق كوڭىل، قولىندا بارىن ايامايتىن جاقسى جىگىت ەدى. قاباعى ءتۇسىپ كەتكەن، كوزىندە جاس. ءبىر جاماندىق بولعانىن سەزىپ، جاعدايىن سۇراي باستادىق.

جولداسىمىزدىڭ سەكسەننەن اسقان اكەسى بار ەدى، بىرگە تۇراتىن. 3-4 كۇن بولىپتى توسەك تارتىپ جاتىپ قالىپتى. نە سۋ ىشپەيدى، نە تاماق وتپەيدى. شاماسى ۋاقىتى كەلگەن سياقتى. ءجۇرىپ كەتسە قوناقتار، تۋىستار كەلەدى. سوندىقتان كوز جۇمسا اۋرۋحانادا بولا تۇرسا ەكەن، مەن تەزدەتىپ ءۇيدى جوندەپ، اۋىلداعى مالدى سويىپ، دايىندالسام دەپ ەدىم – دەپ جولداسىمىز كوزىندەگى جاسىن ءسۇرتتى.

ارينە ءبىز كەلىستىك. اقساقالدى قۇجاتتارىن جوندەپ، جەكە پالاتاعا جاتقىزدىق. شىنىمەن جاعدايى اۋىر. ابدەن دەنەسى كەۋىپ كەتكەن. تەك قانا ينە سۇعىپ، قاتتى اسەر ەتسەڭ عانا تىرلىك بەلگىلەرىن بىلدىرەدى. قان قىسىمى وتە تومەن. شىنىمەن-اق، ۋاقىتى كەلگەن سەكىلدى كورىندى. قاجەتتى دارىلەرىن جازىپ بەرىپ ءوزىمىز ۇيگە قايتتىق.

دۇيسەنبى كۇنى ادەتتەگىدەي تاڭعى 7 جارىمدا جۇمىسقا كەلىپ، ناۋقاستارىمىزدى تەكسەرىپ بولعان سوڭ ولگەلى جاتقان شالىمىزعا كىرسەك، تەتيا ۆاليا دەگەن سانيتاركامىز اقساقالىمىزعا قاسىقپەن بوتقا بەرىپ وتىر. «نۋ داۆاي دەدۋليا، كراسوتۋليا ەششە لوجەچكۋ رادي ۆنۋكوۆ» -دەپ اۋىزىنا بوتقانى سالۋدا. اقساقالىمىزدىڭ كوڭىل-كۇيى كەرەمەت، ءماز. بىزگە كوزىن قىسىپ قويادى. ءبىز اڭ-تاڭبىز.

سونىمەن نە كەرەك، اقساقالدان ءجون سۇراساق، سوڭعى كۇندەرى قاتتى بەلى اۋىرعان ەكەن، سودان ۇيدەگى كەلىنى اۋىرتپايتىن ءدارى بەرۋ كەرەك دەپ ءدارىحانادان ءدارىنىڭ ەڭ كۇشتىسىن ساتىپ الىپ بەرىپتى. اقساقال بىردەن 2 تابلەتكاسىن ءىشىپ الىپ، سودان كەيىن تاعى دا بەلى اۋىرسا ىشە بەرگەن بولۋى كەرەك. ارعى جاعى ەسىندە جوق.

ءبىز كۇلدىك. ارينە ونداي ءدارىنى باقىلاۋسىز ىشسەڭ ەس-تۇسىڭنەن تەز ارادا ايىرىلۋىڭ عاجاپ ەمەس. اقساقالىمىز ءسويتىپ، قاجەتتى «دوزاسىن» العان ناشاقور سياقتى بالقىپ-شالقىپ جاتا بەرگەن. ونى كورگەن بالا-شاعاسى جاماندىققا جورىپ، بىزگە اكەلگەن. ءدارى قۇيىپ، قانىن ازداپ تازالاعاننان كەيىن ارينە قاريامىز ەسىنە كىرىپ، ەڭ باستىسى قويۋ ءشاي مەن تاماق سۇراعان. قايتسىن ەندى بايعۇس شال.

تۇستەن كەيىن بالاسى كەلدى. قاسىندا جاسى ۇلكەن كىسىسى بار. اتامىزدىڭ سۇيەگىن الىپ كەتەيىك دەگەن ەدىك دەيدى. ءبىز جىمىڭ-جىمىڭ ەتىپ، سوندا دا سىر بەرمەۋگە تىرىسىپ، مەدبيكەلەرگە انا شالدى دايىنداڭدار، الىپ كەتەدى دەپ تاپسىرما بەرىپ كۇتىپ وتىرمىز (نە بولار ەكەن دەپ).
ءبىر ۋاقىتتا كابينەتكە اقساقال كىردى. كۇتىپ وتىرعان جولداسىمىز بەن تۋىسقانى ورىندارىنان اتىپ تۇرىپ، اقساقالدىڭ بەتىنەن شولپىلدەتىپ ءسۇيىپ جاتىر. اراسىندا كوز جاستارىن ءسۇرتىپ قويادى. جولداسىمىز تۇك تۇسىنبەي ەكى كوزى الاقانداي بولىپ بىزگە قارادى.

«اكەلەرىڭدى الىپ كەتىڭدەر، بىزگە تۇسكەن ادام ولمەيدى» - دەپ ءبىز دە قارقىلداپ كۇلدىك.

جولداسىمىز تۋىسىمەن اقساقالدى ۇيلەرىنە اپارىپتى (كەيىننەن ايتقانى). ۇيىندە ساپىرىلىسقان تۋىستار، دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلگەن قوناقتار. قازاندا ءپىسىپ جاتقان ەت، ەسىك الدىندا كيىز ءۇي. بارىمەن امانداسىپ، كورىسكەننەن كەيىن اقساقال نە بولعانىن ءتۇسىنىپ، مۇنداي بولارىن بىلگەندە باياعىدا ءبىر ءولىپ تىرىلەر ەدىم سەندەردى كورۋ ءۇشىن دەپ، ەلدى ءماز قىلعان ەكەن.
سول شالىمىز جۇزگە تاياپ كوز جۇمدى. ياعني سول ۋاقيعادان كەيىن تاعى دا ونشاقتى جىل ءومىر ءسۇردى. بولعان جاعدايدى ءالى كۇنگە دەيىن جولداسىممەن ەسكە الامىز.

مۇنى جازۋىمنىڭ سەبەبى مىناۋ. قازاقتىڭ ءبىر قىزىق جەرى ۇلكەندەرى جەتپىستەن اسسا بولدى ولاردى و دۇنيەگە دايىنداي باستايدى. قاريالاردىڭ ءبىر جەرى سىرقىراسا قويىلاتىن دياگنوز بىرەۋ عانا – كارىلىك. «ەندى امال نە، جاس بولسا كەلىپ قالدى» - دەپ بۋىن اۋىرسا دا، باس اۋىرسا دا دياگنوز قويا سالامىز دا اۋرۋحانا نەمەسە ەمحاناعا بارۋدان باس تارتامىز.

وكىنىشكە وراي، مۇنداي كوزقاراس ءبىزدىڭ مەديتسيناعا دا جابىسىپ قالعان. جەتپىستەن اسقان ناۋقاستى اۋرۋحاناعا الىپ كەلسە جاتقىزباۋدىڭ امالىن ىزدەيمىز.

دارىگەرلەرىمىزدىڭ دە قوياتىنى سول باياعى «كارىلىك» دەگەن دياگنوز.
ال ەندى سەكسەننەن اسساڭ ول ءبىتتى دەگەن ءسوز. قانشاما ءومىر سۇرگىڭ كەلسە دە بۇكىل قوعام بولىپ كەمپىر-شالدارمىزدى اتتاندىرۋعا اسىعامىز دا جاتامىز. «اسارىن اسادى، جاسارىن جاسادى» - دەيمىز، اساۋ مەن جاساۋدىڭ مولشەرىن ولشەگەندەي.

مەديتسينا تۇرعىسىنان العاندا، ەگەردە دەر كەزىندە قاريالارىمىزدىڭ جۇرەك تامىرلارىن تازالاپ، قانىن سۇيىتىپ، بۋىندارىن الماستىرىپ، ۇلكەيگەن بەزدەرىن الىپ تاستاپ وتىرساق ولار جۇزگە جەتىپ، ءتىپتى ودان دا اسار ەدى. ول ەستىمەيتىن قۇلاق پەن بۇلدىرلاعان كوزدى بىلاي قويعاندا.

«جاسالعان ءىس-شارالاردىڭ ارقاسىندا قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاسى 72 جاسقا دەيىن ۇلعايدى» - دەگەندى ءجيى ەستيمىز، ماقتانامىز. بىراق بۇل كورسەتكىشتىڭ ءبىزدىڭ قوعامداعى كارى ادامداردىڭ سانىنىڭ كوبەيگەنىن كورسەتەتىنىن، ياعني ولاردىڭ سانىنىڭ كوپتىگى ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك ساياساتىنىڭ جاقسارعانىن بىلدىرەتىنىن كەيدە ويلامايمىز.

وسى ءبىر سۇراققا كوڭىل بولەتىن كەز كەلگەن سياقتى.
امان بولايىق!

ەريك ابەنوۆيچ

Abai.kz