سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3911 0 پىكىر 5 شىلدە, 2013 ساعات 21:21

داۋرەن قۋات. سىرماق – ىسىرماق ء(ازىل-شىنى ارالاس)

تەكەلى قالاسىندا (الماتى وبلىسى) تۇراتىن زادا جۇمانقىزى مەن  جازيرا قۇرمانعازىقىزى وتكەن قىستان بەرى تىنىم كورمەي ەنى 73 مەتر بولاتىن تەكەمەت-سىرماق باسىپتى. شەبەرلەردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، الگى سىرماققا ءبىر وتار قويدىڭ (كەمى 200-300 بولۋى مۇمكىن) ءجۇنى كەتىپتى. بۇدان وزگە سىرماقتىڭ بوياۋى، ءجىبى دەگەن بار، ونىڭ ءوزى قارايعان اقشا، كيىزدى ءپىسىرۋ مەن بىلەكتەۋ، شيگە وراپ باسۋ، تەبىندەۋ، قارپۋ  دەيتىن قان سورپاڭدى سىعىپ شىعاراتىن قيىن جۇمىس. وعان ءتوزىم كەرەك. اتان جىلىكتى ازاماتتىڭ كۇشىندەي كۇش كەرەك. قويشى، سونىمەن التىن ساۋساق اپالارىمىز سىرماقتى وسى تاياۋدا، جارتى جىلعا جۋىق ۋاقىتتارىن سارپ ەتىپ بىتىرەدى. بىتىرگەن سوڭ اندا-مۇندا حابارلاسىپ سىرماقتى ەلوردامىزدىڭ تويىنا، ەلباسىمىزدىڭ تۋعان كۇنىنە تارتۋ ەتىپ اپارماققا ارەكەت ەتەدى. شەبەرلەردىڭ اڭگىمەسى باسپاسوزدەردە جاريالانىپ، جۇرت قۇلاقتانىپ قالعاننان كەيىن تەكەلىگە تەڭكيگەن ماشينا مىنگەن ۇلىقتار اعىلادى. الدىمەن وبلىس ورتالىعىنداعى  اقشاڭقاڭ سارايدان اقتارىلا شىعىپ «نۇروتانشىلدار» بارادى. سىرماقتى كورەدى. باس شايقايدى. باس بارماقتارىن قايقايتادى. تامسانادى. ءوز تىلدەرىندە سويلەپ، كوپىرتە ماقتايدى. «نوۋ-حاۋ» دەيدى. «وسىنداي سىرماقتىڭ دۇنيەگە كەلۋى ەلباسىمىزدىڭ ارقاسى» دەيدى. «ەلىمىزدەگى 140 ۇلت وكىلدەرىنىڭ ءبىرى قازاق دەيتىن حالىقتىڭ ىسمەرلىگىندە شەك جوق قوي» دەيدى. «نۇر وتان پارتياسى حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتيا، حالىقتىق پارتيا بولعاندىقتان ءبىز پارلامەنتتى، ۇكىمەتتى الىپ وتىرمىز» دەيدى.

تەكەلى قالاسىندا (الماتى وبلىسى) تۇراتىن زادا جۇمانقىزى مەن  جازيرا قۇرمانعازىقىزى وتكەن قىستان بەرى تىنىم كورمەي ەنى 73 مەتر بولاتىن تەكەمەت-سىرماق باسىپتى. شەبەرلەردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، الگى سىرماققا ءبىر وتار قويدىڭ (كەمى 200-300 بولۋى مۇمكىن) ءجۇنى كەتىپتى. بۇدان وزگە سىرماقتىڭ بوياۋى، ءجىبى دەگەن بار، ونىڭ ءوزى قارايعان اقشا، كيىزدى ءپىسىرۋ مەن بىلەكتەۋ، شيگە وراپ باسۋ، تەبىندەۋ، قارپۋ  دەيتىن قان سورپاڭدى سىعىپ شىعاراتىن قيىن جۇمىس. وعان ءتوزىم كەرەك. اتان جىلىكتى ازاماتتىڭ كۇشىندەي كۇش كەرەك. قويشى، سونىمەن التىن ساۋساق اپالارىمىز سىرماقتى وسى تاياۋدا، جارتى جىلعا جۋىق ۋاقىتتارىن سارپ ەتىپ بىتىرەدى. بىتىرگەن سوڭ اندا-مۇندا حابارلاسىپ سىرماقتى ەلوردامىزدىڭ تويىنا، ەلباسىمىزدىڭ تۋعان كۇنىنە تارتۋ ەتىپ اپارماققا ارەكەت ەتەدى. شەبەرلەردىڭ اڭگىمەسى باسپاسوزدەردە جاريالانىپ، جۇرت قۇلاقتانىپ قالعاننان كەيىن تەكەلىگە تەڭكيگەن ماشينا مىنگەن ۇلىقتار اعىلادى. الدىمەن وبلىس ورتالىعىنداعى  اقشاڭقاڭ سارايدان اقتارىلا شىعىپ «نۇروتانشىلدار» بارادى. سىرماقتى كورەدى. باس شايقايدى. باس بارماقتارىن قايقايتادى. تامسانادى. ءوز تىلدەرىندە سويلەپ، كوپىرتە ماقتايدى. «نوۋ-حاۋ» دەيدى. «وسىنداي سىرماقتىڭ دۇنيەگە كەلۋى ەلباسىمىزدىڭ ارقاسى» دەيدى. «ەلىمىزدەگى 140 ۇلت وكىلدەرىنىڭ ءبىرى قازاق دەيتىن حالىقتىڭ ىسمەرلىگىندە شەك جوق قوي» دەيدى. «نۇر وتان پارتياسى حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتيا، حالىقتىق پارتيا بولعاندىقتان ءبىز پارلامەنتتى، ۇكىمەتتى الىپ وتىرمىز» دەيدى. ارينە، سونىڭ ءبارى ەلباسىمىزدىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولىپ جاتقاندىعىن تاعى دا قاداپ ەسكەرتىپ قايقايىپ جولعا تۇسەدى. شەبەرلەر اڭ-تاڭ، تۇككە تۇسىنبەيدى. سودان كەيىن «نۇروتانشىلداردىڭ» نۇرلى جولىمەن مۇرتىن سىلاپ وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىك مۇقانوۆ كەلەدى تاۋ اڭعارىنداعى تەكەلى قالاسىنا. سەكەڭ دە «سيقىرلى» سىرماقتى كورىپ تالىپ تۇسپەسە دە تاڭ قالادى. ۇلكەن كىسى. وبلىس بيلىگىندەگى لاۋازىمى جوعارى، پارمەنى قاتتى، ەلگە ەسىمى ءماشھۇر مۇقانوۆ تابىلدىرىقتان اتتاعاندا شەبەرلەردە ەس قالمايدى: «ا، قۇداي بەردى، - دەيدى كوڭىلدەرى قىس بويى وتتان تۇسپەگەن قارا قازانداي قايناپ، - سىرماعىمىز اق وردانىڭ الدىنا توسەلىپ، ەلباسىمىز ۇستىنەن ءجۇرىپ وتەتىن بولدى!»

مۇقانوۆ سىرماقتى جازدىرىپ كورەدى. قالتاسىنان ۇزىندىق ولشەگىش قۇرالىن سۋىرىپ الىپ سىرماقتىڭ 73 مەتر ەكەندىگىنە كوز جەتكىزەدى. ەلباسىمىزدىڭ اياعى ءتيۋى مۇمكىن سىرماقتىڭ بەتىن ەرەكشە ءبىر تەبىرەنسىپەن سىيپالاپ، ەكپەتتەپ ەرىنىن تيگىزىپ، قۇمبىل قۇبىلىپ كەتەدى. سوسىن شەبەرلەردىڭ قولىنان شەكەلەپ وتىرىپ شاي ىشەدى. سوسىن ايتادى:

-  سىرماق استاناعا بارادى!

سەكەڭ ايتسا، ءبىتتى اڭگىمە. شەبەرلەر القالاي جونەلەدى:

-  وي، نۇر جاۋسىن سىزگە نۇر جاۋعىر! نۇر كەشىپ ءجۇرىڭىز قايدا جۇرسەڭىزدە. مىناۋ ءبىر قۇدايدىڭ كەرەمەت كۇنى بولدى عوي. راحمەت!

-  بىراق، - دەيدى وسى كەزدە سەكەڭ قاباعىن تەرىسكە سالىپ:

-  استاناعا سىرماق بارعانىمەن سەندەر بارمايسىڭدار.

-  ويباي، اعاسى، نەگە؟

-  سول. ۇكىمەت ادامىنا ارتىق سۇراق قويۋعا بولمايدى. سول دەگەن سوڭ سول. اڭگىمە وسىمەن ءتامام.

-  پىراي-ءا، - دەسەدى شەبەرلەر وبلىس اكىمى اتتانىپ كەتكەن سوڭ، - تىم قۇرىعاندا سىرماعىمىزدىڭ جايىلعانىن، توسەلگەنىن كورسەك بولاتىن ەدى. بىزگە ارتىق ەشتەڭەنىڭ كەرەگى جوق ەدى عوي. وسىلاي دەپ باقاداي شۋلاپ جۇرگەن ءباسپاسوز وكىلدەرىنىڭ بىرىنە ءمىنايى تىلەكتەرىن ايتادى. ايتقان سوزدەرى Masa.kz دەيتىن مازاسىز سايتقا شىعىپ تا كەتەدى. سودان ەرتەڭىندە شەبەرلەردىڭ ۇيىنە سالىپ ۇرىپ تەكەلى قالاسىنىڭ اكىمى كىرىپ كەلەدى. بۇل كىسى ءسوزدى ۇزاققا سوزبايتىن، ۇرىمتال تۇستان عانا سوعاتىن، قاجەت دەپ تاپسا، ماسەلەنى قابىرعاسىنان قويىپ جىبەرەتىن ء ىستىڭ ادامى بولسا كەرەك. كەلگەن بەتتە:

- سىرماق تا، سەندەر دە استاناعا بارمايسىڭدار. ەلباسىمىز تامىز ايىنىڭ تامىلجىعان ءبىر تاماشا كۇنىندە تالدىقورعاندا بولادى، سول كەزدە تابىس ەتەمىز، - دەيدى.

مىنە، وسى اڭگىمە. بىراق بۇعان وكىنۋدىڭ، وپىنۋدىڭ، رەنجۋدىڭ تاعى دا باسقا كوڭىل-كۇيدىڭ اۋانىنا بەرىلۋدىڭ كەرەگى جوق. «وركەنيەتتى ەلدە بولسا، بۇيتەر ەدى»، «ادامىن قۇرمەتتەيتىن، شەبەرىن اسپەتتەيتىن قوعام بولسا، سويتەر ەدى» دەپ تاۋسىلۋدىڭ دا قاجەتى شامالى. ويتكەنى ۇلى اجەلەرىمىزدەن بۇگىنگە جەتكەن، قولونەردىڭ كيەسى قونعان قارالا سىرماقتىڭ داڭقى ەل ارالاپ كەتتى.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3236
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5371