ينتەرنەت-كونفەرەنتسيا: نۇرجان جالاۋقىزى (3-جاۋاپ)
كونفەرەنتسيا قوناعى - «قازاقستان» رترك اق باسقارما ءتورايىمى نۇرجان مۇحامەدجانوۆا حانىم وقىرمان تاراپىنان كەلىپ تۇسكەن ساۋالدارعا جاۋاپ بەرۋىن جالعاستىرىپ وتىر.
نۇرجان جالاۋقىزى سپورت كوممەنتاتورلارى تۋرالى سۇراققا جاۋاپ بەرە كەلىپ بىلاي دەيدى: «قازسپورت» تەلەارناسىنىڭ اشىلۋى وسى سپورت كوممەنتاتورلارىنىڭ شىعارماشىلىق تۇرعىدان وسۋىنە ۇلكەن ىقپال ەتەدى عوي دەگەن ويدامىن. ەسەي جەڭىسۇلىنىڭ سپورت كوممەنتاتورى رەتىندەگى تاجىريبەسى وتە قوماقتى ەكەنى راس. ەسەي باۋىرىمىز الداعى ۋاقىتتا ءوز كاسىبي شەبەرلىگىمەن ءبولىسىپ، جاستاردى ۇيرەتۋگە ۇلەسىن قوسادى عوي دەگەن ويدامىن. ۇسىنىس جاسادىم».
- «ەۆرازيا» ءسىز باسقارىپ وتىرعان كورپوراتسياعا قارايتىنىن «جۇلدىزدار وتباسىنا» بەرگەن سۇحباتىڭىزدا ايتىپسىز. «ەۆرازيا – 1» رەسەيدىڭ ساياساتىن ناسيحاتتايتىن رەسەيدىڭ ءبىرىنشى ارناسىنىڭ قازاقستانداعى قۇرالى ەكەنى بەلگىلى. سوندا وزگە ەلدىڭ ارناسىن مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىپ وتىرۋدى قالاي تۇسىندىرەسىز؟ باسشى رەتىندە «ەۆرازيا» ارناسىنىڭ اقپاراتتىق ساياساتىن تولىقتاي نەگە وزگەرتۋگە كۇش سالمايسىزدار؟ قازاقستانعا قاتىستى حالىقتار دوستىعىن جىرلايتىن بىرنەشە حابارى مەن قازاقشا جاڭالىعى بار ارنانى قازاقستاننىڭ ءسوزىن سويلەپ وتىر دەپ الدارقاتۋعا بولا ما؟
كونفەرەنتسيا قوناعى - «قازاقستان» رترك اق باسقارما ءتورايىمى نۇرجان مۇحامەدجانوۆا حانىم وقىرمان تاراپىنان كەلىپ تۇسكەن ساۋالدارعا جاۋاپ بەرۋىن جالعاستىرىپ وتىر.
نۇرجان جالاۋقىزى سپورت كوممەنتاتورلارى تۋرالى سۇراققا جاۋاپ بەرە كەلىپ بىلاي دەيدى: «قازسپورت» تەلەارناسىنىڭ اشىلۋى وسى سپورت كوممەنتاتورلارىنىڭ شىعارماشىلىق تۇرعىدان وسۋىنە ۇلكەن ىقپال ەتەدى عوي دەگەن ويدامىن. ەسەي جەڭىسۇلىنىڭ سپورت كوممەنتاتورى رەتىندەگى تاجىريبەسى وتە قوماقتى ەكەنى راس. ەسەي باۋىرىمىز الداعى ۋاقىتتا ءوز كاسىبي شەبەرلىگىمەن ءبولىسىپ، جاستاردى ۇيرەتۋگە ۇلەسىن قوسادى عوي دەگەن ويدامىن. ۇسىنىس جاسادىم».
- «ەۆرازيا» ءسىز باسقارىپ وتىرعان كورپوراتسياعا قارايتىنىن «جۇلدىزدار وتباسىنا» بەرگەن سۇحباتىڭىزدا ايتىپسىز. «ەۆرازيا – 1» رەسەيدىڭ ساياساتىن ناسيحاتتايتىن رەسەيدىڭ ءبىرىنشى ارناسىنىڭ قازاقستانداعى قۇرالى ەكەنى بەلگىلى. سوندا وزگە ەلدىڭ ارناسىن مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىپ وتىرۋدى قالاي تۇسىندىرەسىز؟ باسشى رەتىندە «ەۆرازيا» ارناسىنىڭ اقپاراتتىق ساياساتىن تولىقتاي نەگە وزگەرتۋگە كۇش سالمايسىزدار؟ قازاقستانعا قاتىستى حالىقتار دوستىعىن جىرلايتىن بىرنەشە حابارى مەن قازاقشا جاڭالىعى بار ارنانى قازاقستاننىڭ ءسوزىن سويلەپ وتىر دەپ الدارقاتۋعا بولا ما؟
- شىنى كەرەك، بارلىق بۇقارالىق اقپاراتتار اراسىندا تەلەۆيزيالىق جۋرناليستيكانى دامىتۋ قاراجاتتى دا تەحنيكالىق مۇمكىندىكتى دە وتە قاجەت ەتەتىن كۇردەلى سالا. وسى تۇرعىدان العاندا، ءبىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستەگىمىزدە قىزمەت ەتەتىن تەلەارنالاردىڭ وتاندىق ونىمدەردى وندىرۋگە بەت بۇرۋى ۇستىمىزدەگى جىلى ءبىرشاما قارقىن الا باستادى. «ەۆرازيا. 1 تەلەارنانىڭ» قازاق تىلىندەگى حابارلارىنىڭ كولەمى كوبەيە باستادى. دەرەكتى فيلمدەر جەلىسى، تاريحي-تانىمدىق جوبا، الەۋمەتتىك توك- شوۋ سەكىلدى جانرلاردا قىزىق تىلىندەگى باعدارلامالار كورەرمەندەرگە ۇسىنىلدى. ارينە، الدا اتقارىلاتىن شارۋالار دا وتە كوپ.
- كەزىندە زىكىرشىلەر وسى ۇلتتىق ارنانى قالاي باسىپ الدى؟ ونى قالاي قۋدىڭىزدار؟ جالپى قازاقستان ۇلتتىق ارناسىنىڭ قازاقى جۋرناليستەرى قازاققا جات سەكتاعا توبىمەن قالاي كىرىپ ءجۇر؟ سىزدەن وسى 3 سۇراققا 3 جاۋاپ كۇتەم.
- مەن بۇل قىزمەتكە 2011 جىلدىڭ 4 شىلدەسىندە تاعايىندالعاندىقتان ءسىزدى مازالاعان سۇراققا ءدال جاۋاپ بەرە المايمىن. رەنجىمەڭىز.
- تەلەارناداعى اۋسورسينگ نەلىكتەن جەكەمەنشىك تەلەستۋديالار اراسىندا اشىق ءارى باسەكەلەستىك جاعدايىندا وتپەيدى؟ نەگە اۋسورينگتى ارنا باسشىلىعى ماڭىنداعى كۇماندى كومپانيالار مەن تىرەۋى بار كومپانيالار عانا الادى؟ البەتتە، قۇجاتتار ءبارى كەرەمەت ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
اۋسورينگ العان ستۋديالار نەلىكتەن ۇلتتىق ارنانىڭ تەحنيكاسىن، شىعارماشىلىق ۇجىمىن پايدالانادى؟ ولار ارناعا كەلىسىمدە كورسەتىلگەندەي تالاپقا ساي دايىن ءونىم عانا اكەلىپ بەرۋگە ءتيىستى ەمەس پە؟ اقشا - اۋسورينگ دەپ بولىنەدى دە، باعدارلامانى ۇلتتىق ارنا ءتۇسىرىپ، دايىنداپ شىعادى. مۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ قالاي تۇسىندىرەسىز؟
- اۋتسورسينگتىك كومپانيالارمەن جۇمىس ىستەۋ تاجىريبەسى سوڭعى جىلداردا قالىپتاسا باستادى. نەگىزىندە، قانداي جوبا ءوندىرىلۋى قاجەتتىگىن قوعامدىق كەڭەس شەشەدى. ءارى اشىق شىعارماشىلىق تالقىلاۋ جاعدايىندا وتەدى. ەگەر سىزدە وسىعان قاتىستى ناقتى دەرەكتەر بولسا، حابارلاسىپ ايتساڭىز شارا قولدانامىز. كورپوراتسيانىڭ تەحنيكاسىمەن سىرتتان كەلەتىن ءونىمدى وندىرۋگە رۇقسات جوق ەكەنىنە باسا كوڭىل اۋدارامىز. تاپسىرىس تەك كاسىبي دەڭگەيى جوعارى جانە تەحنيكالىق جاعىنان جاقسى جابدىقتالعان جەكەمەنشىك كومپانيالارعا عانا بەرىلەدى.
- ءسىز باسقاراتىن مەكەمەنىڭ كەڭسەسى تەلەفوندا قازاقشا ساۋالعا ورىس تىلىندە جاۋاپ بەرەدى. نەگە؟ 2 كۇن بۇرىن قوڭىراۋ سوققانداعى جاعداي.
قۇرمەتپەن قازاق بالاسى.
– قابىلداۋ بولمەسىندە وتىراتىن ەكى قىزدىڭ ەكەۋى دە قازاق تىلىندە وتە تاماشا سويلەيدى. مىندەتتى تۇردە ەسكەرتۋ جاسايمىن.
-كورپوراتسيانى دامىتۋدىڭ ناقتى كونتسەپتسيالارى بار ما؟
- ارينە، بار.
- ءمادي ماناتبەكتىڭ، ەسەي جەڭiستiڭ، ساعاتبەك قاليەۆتiڭ اياق استىنان قىزمەتتەن كەتۋi قالاي؟
- كەز كەلگەن ازاماتتىڭ شىعارماشىلىق ىزدەنىستى اڭسايتىن ساتتەرى بولاتىنى سەكىلدى ءسىز ايتىپ وتىرعان ارىپتەستەرىمىز دە ءوز ەرىكتەرىمەن شىعارماشىلىق جۇمىسقا بەت بۇردى.
- اۋتسورسينگكە بولiنگەن اقشا مەن اۋتسورسينگ دايىنداعان دۇنيەنىڭ ساپاسى سايكەسپەيدi. سونى نەگە قاداعالامايسىزدار؟
- قاداعالايمىز. جاي عانا قاداعالاپ قويمايمىز. جوبانى وندىرۋشىلەردەن وتە قاتال سۇرايمىز. دايىندالعان ءونىمدى بىلىكتى ماماندار قابىلداپ الادى ءارى رەيتينگ ناتيجەسى ەسكەرىلەدى.
سىزدەر اقشا بولگىزىپ جۇرگەن «تالاپ مەدياعا» قانشا اقشا تولەنەدى؟
- كورپوراتسيامەن كەلىسىم-شارت جاساسقان كومپانيالار اراسىندا «تالاپ مەديا» دەگەن زاڭدىق تۇلعانى كەزدەستىرمەدىك. كەز كەلگەن كومپانيامەن شارت جاساعاندا قارجى ءونىمنىڭ شىعارماشىلىق جانە تەحنيكالىق ورىندالۋ ساپاسىنا، كولەمىنە، ورىندالۋ مەرزىمىنە قاراي ەسەپتەلىپ بولىنەدى.
- وتاندىق تەلەارنالاردا تانىمدىق، ساياسي-ەكونوميكالىق، مادەني-تاريحي ساراپتامالىق، سونداي-اق كوپشىلىككە ارنالعان كوڭىلدى-دۋماندى باعدارلامالاردى كوبەيتىپ رەسەي ارنالارىنىڭ ەلىمىزدە تارالۋىنا نەگە توسقاۋىل قويماسقا؟!. ءسىز قالاي ويلايسىز؟
- ويىڭىز وتە ورىندى. وسى باعىتتا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز.
- «الاڭ» باعدارلاماسى نەگە ىڭعىيسىز ۋاقىتتا كورسەتىلىپ ءجۇر؟
- كەشىرىڭىز، بۇل پىكىرىڭىزبەن كەلىسپەيمىن. باعدارلامانىڭ ۋاقىتى كورەرمەندەردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ كوڭىلىنەن شىققاندىعىنا سوڭعى كەزدەگى تەلەكورسەتىلىم كورسەتكىشتەرىنىڭ ارتۋى مىسال بولا الادى.
- قۇرمەتتى نۇرجان حانىم! ارنالارىڭىزداعى سپورت كوممەنتاتورلارىنىڭ دەڭگەيى سىن كوتەرمەيدى. مۇمكىن ناعىز كوممەنتاتورلار حالىقتىڭ اراسىندا جۇرگەن شىعار؟ نەگە ىزدەپ كورمەسكە؟ ەسەي جەڭىسۇلى كەتكەن سوڭ مۇلدە ەشكىم قالمادى. ىسكە ءسات!
- «قازسپورت» تەلەارناسىنىڭ اشىلۋى وسى سپورت كوممەنتاتورلارىنىڭ شىعارماشىلىق تۇرعىدان وسۋىنە ۇلكەن ىقپال ەتەدى عوي دەگەن ويدامىن. ەسەي جەڭىسۇلىنىڭ سپورت كوممەنتاتورى رەتىندەگى تاجىريبەسى وتە قوماقتى ەكەنى راس. ەسەي باۋىرىمىز الداعى ۋاقىتتا ءوز كاسىبي شەبەرلىگىمەن ءبولىسىپ، جاستاردى ۇيرەتۋگە ۇلەسىن قوسادى عوي دەگەن ويدامىن. ۇسىنىس جاسادىم.
- «قازاقستان» ارناسىندا كورسەتىلىپ جاتقان فيلمدەر، «كوك تارلاندارىنان» وزگەسى ورىستىلىندە ءتۇسىرىلىپ، سودان سوڭ قازاق تىلىنە اۋدارىلعانى كورىنىپ تۇر. نەگە ول فيلمدەردى بىردەن مەملەكەتتىك تىلدە تۇسىرمەسكە؟ دەگەنمەندە تالپىنىستارىڭىز كوڭىل قۋانتادى. جاقسى جۇمىس باستاپ جاتىرسىزدار. تالاپتارىڭىزعا نۇر جاۋسىن!
قاسىمبەك، شىمكەنت قالاسىنان.
- سۇراعىڭىزدان ءبىزدىڭ «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ ىشكى تىرلىگىنەن حابارىڭىز بار ەكەنىن اڭعاردىم. بىراق، جاڭساق ەستىگەنسىز. وتكەن 2012 جىلى تۇسىرىلگەن وننان استام تەلەحيكايالاردىڭ تەك بىرەۋى عانا دۋبلياج ستۋدياسى ارقىلى دىبىستالدى. جوبالاردىڭ قازاق تىلىندە شىعۋىنا ءبىز دە مۇددەلىمىز.
- «تاماشا» قازىرگىدەي ەمەس، 80-جىلدارى قۇدايبەرگەن، تۇڭعىشباي، ليديا، مەيىرمان جانە ت.ب. كەزىندە كۇشتى بولعان. بۇل ءبىر. ەكىنشىدەن، كەشەگىسىز كەلەشەك جوق. تاريحتى ۇمىتۋعا بولمايدى. جانە مەن ەفيردى كونە دۇنيەلەرمەن تولتىرۋدى ۇسىنىپ وتىرعام جوق. ارا-تۇرا ەسكە الىپ قويۋدى ايتىپ وتىرمىن. جاڭاعى اقسەلەۋ مەن جانىبەك كارمەنوۆتىڭ ديالوگ-حابارى جارتى-اق ساعات بولاتىن. مارقۇم سول ەكى شال قانداي كەرىتارتپا اڭگىمە ايتىپتى؟ بىلسەڭىز، دالەلدەڭىز. سوسىن اشىق اتى-جونىڭىزبەن شىعىڭىز، تاسادا تۇرىپ، تاس اتپاي.
سەيىت.
- ۇلتتىق ارناعا جاناشىرلىق تانىتقانىڭىز ءۇشىن العىس ايتامىن. شىعارماشىلىق جۇمىستا ءارحيۆتى دە پايدالانامىز. كورەرمەندەر مۇنى بىلەدى. قانداي جوبا دايىنداساق تا زامانعا ساي قىزىقتى، تانىمدىق تۇرعىدا پايدالى ەتىپ ۇسىنۋعا ۇمتىلامىز.
- ايدوس سارىم جۇرگىزىپ باستاعان باعدارلاما اي تولماي جاتىپ جابىلىپ قالدى عوي. نەگە؟
- باعدارلامانىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق تۇرعىدان العاندا ءبىراز قيىنشىلىقتارى بولدى ءارى تەلەكورسەتىلىم كورسەتكىشتەرى دە ءبىز كۇتكەندەي بولا قويمادى. دەسەك تە، جاڭا ماۋسىمعا جاڭا جوبا جاساۋ باعىتىنداعى جۇمىستار باستالىپ كەتتى. ايدوس سارىممەن شىعارماشىلىق بايلانىسىمىز ۇزىلمەيدى. قوعامداعى ءار الۋان وقيعالارعا قاتىستى ساراپشى رەتىندەگى پىكىرلەرى كورەرمەندەر ءۇشىن ءاردايىم قاجەت ەكەنىنە نازار اۋدارامىن.
(جالعاسى بار)
Abai.kz