ۇلان مەلسبەك. قازاق لاتىنشىلدارىنا ۇندەۋ
مىنا ۇندەۋگە قاراپ، بىزدەر ءالىپ رەفورماسىندا تاعى دا كەشەۋىلدەپ، ۇدەرىسكە ىلەسە الماي وتىرعانىمىزعا كوزىمىز جەتتى. الەمدىك Google ۇيىمى تەگىن ىستەگەلى وتىرعان شارۋا ءبىزدىڭ قازاق ءتىل ءبىلىم عىلىمىنا امالسىز تاۋەلدى بولىپ وتىر، سەبەبى، عىلىمي شەشىلمەگەن ماسەلە بار. ال ءبىزدىڭ عالىمدارىمىزبەن وسى سالانى ۇيىمداستىرۋشىلار جايداق وتىرىستاردا ورىندىق توزدىرۋمەن عانا جۇرگەنىنە ءىشىڭ اشيدى. اتالعان ۇيىمنىڭ وكىلى قىرعىز باۋىرىمىز ۇلان مەلسبەك ءبىزدى امالسىز يتەرمەلەگەندەي كۇي كەشىپ، ۇندەۋ ارناپ وتىر. ال ءبىز...؟
Abai.kz
دوستار، ۇكىمەتتىك سايتقا لاتىندىق ترانسليتەراتسيانى ەنگىزۋگە قاتىستى جاندار بار ما ەكەن؟ بولسا، http://qz.government.kz/, تومەندەگى جايتتەردى جەتكىزەر دەگەن ۇمىتتەمىن.
Google بارلىق ۇلتتىق الىپبيلەرگە قۇرمەتپەن قارايدى، سونىڭ ىشىندە جاڭادان ەنگىزىلگەندەرگە دە، بۇرىنعى كسرو ەلدەرىنىڭ ىشىندەگى لاتىن قارپىنا كوشۋ ۇستىندەگىلەرگە دە تۇسىنىستىكپەن قاراپ، ولارعا ءوز ونىمدەرىن تەك قانا رەسمي نۇسقالاردا بەيىمدەۋگە ۇمتىلۋدا.
مىنا ۇندەۋگە قاراپ، بىزدەر ءالىپ رەفورماسىندا تاعى دا كەشەۋىلدەپ، ۇدەرىسكە ىلەسە الماي وتىرعانىمىزعا كوزىمىز جەتتى. الەمدىك Google ۇيىمى تەگىن ىستەگەلى وتىرعان شارۋا ءبىزدىڭ قازاق ءتىل ءبىلىم عىلىمىنا امالسىز تاۋەلدى بولىپ وتىر، سەبەبى، عىلىمي شەشىلمەگەن ماسەلە بار. ال ءبىزدىڭ عالىمدارىمىزبەن وسى سالانى ۇيىمداستىرۋشىلار جايداق وتىرىستاردا ورىندىق توزدىرۋمەن عانا جۇرگەنىنە ءىشىڭ اشيدى. اتالعان ۇيىمنىڭ وكىلى قىرعىز باۋىرىمىز ۇلان مەلسبەك ءبىزدى امالسىز يتەرمەلەگەندەي كۇي كەشىپ، ۇندەۋ ارناپ وتىر. ال ءبىز...؟
Abai.kz
دوستار، ۇكىمەتتىك سايتقا لاتىندىق ترانسليتەراتسيانى ەنگىزۋگە قاتىستى جاندار بار ما ەكەن؟ بولسا، http://qz.government.kz/, تومەندەگى جايتتەردى جەتكىزەر دەگەن ۇمىتتەمىن.
Google بارلىق ۇلتتىق الىپبيلەرگە قۇرمەتپەن قارايدى، سونىڭ ىشىندە جاڭادان ەنگىزىلگەندەرگە دە، بۇرىنعى كسرو ەلدەرىنىڭ ىشىندەگى لاتىن قارپىنا كوشۋ ۇستىندەگىلەرگە دە تۇسىنىستىكپەن قاراپ، ولارعا ءوز ونىمدەرىن تەك قانا رەسمي نۇسقالاردا بەيىمدەۋگە ۇمتىلۋدا.
مەنىڭ بىلۋىمشە، ازىرگە قازاق ءتىلىنىڭ رەسمي بەكىتىلگەن لاتىن ءالىپبيى جوق (ولاي بولماسا تۇزەتەرسىزدەر). سول سەبەپتى ءبىز ترانسليتەراتسيا ءتاسىلىنىڭ نەگىزى رەتىندە ۇكىمەتتىك سايتتاعى نۇسقانى الۋدى شەشىپ وتىرمىز. قازاق ءتىلى Google Translator-عا ەنگىزىلگەندە، كورپوراتسيانىڭ ەڭ تانىمال ونىمدەرىن قولدانۋدا، قازاقتىلدى قولدانۋشىلار وعان بىرتە-بىرتە ۇيرەنىسەدى جانە ول دە-فاكت رەتىندە ورىن الادى دەگەن ويدامىن.سوندىقتان قولدانىستاعى ترانسليتەراتسيا تاسىلىندەگى كەيبىر سايكەسسىزدىكتى وسى توپ (لاتىن ارپىنە كوشۋدى قولدايمىز! - اتالاتىن فەيسبۋك توبى) قاتىسۋشىلارىمەن كەلىسە وتىرىپ، قاجەتتى تۇزەتۋلەر جاساۋعا بارىنشا مۇددەلىمىز.
مىسالى، سىرتقى ۇقساستىقتارىنا قاراپ، كيريلدىك ءى ءارپىن سول كۇيىندە قالدىرىپ، ال [ي] دىبىسىن تاڭبالايتىن لاتىنشا قارىپ ءۇشىن ۇستىنەن قوس نوقاتى بار ءارىپتى الۋدى قولعا الساق:
ءى - ءى
ي - ï
الايدا، بۇل بارلىق عىلىمي-تەحنيكالىق تەرمينولوگيا، باتىستان ەنگەن ءى ءارپى بار بارلىق نەولوگيزمدەر، ï ارپىمەن تاڭبالانادى دەگەن ءسوز. ماسەلەن، «مونيتورينگ» ء سوزى اعىلشىنشادا monitoring جازىلادى. بىراق كيريلشە ارقىلى ودان كەرىسىنشە لاتىنشاعا كوشكەندە قازاق تىلىندەگى monitoring جازۋى - monïtorïng بولىپ جازىلادى.
مىسال:
http://kz.government.kz/site/news/authority/2012/003/24 - كيريلشە
http://qz.government.kz/site/news/authority/2012/003/24 - لاتىنشا
بۇل، قازاق باۋىرلار، سىزدەرگە قانشالىقتى ىڭعايلى؟ لاتىنشاعا كوشۋدىڭ ءبىر مىندەتى باتىس تىلدەرىنە، تەرمينولوگياسىنا ءبىرشاما جاقىنداۋ ءارى قازاقتىلدى قولدانۋشىلارعا مەيلىنشە تۇسىنىكتى بولۋ ەكەنىن جاسىرا المايمىز عوي. ەندەشە نەگە اۋەلگى لاتىن سوزدەرىن كۇردەلەندىرىپ، تۇرلەندىرمەي-اق، ءالى دە مەنىڭ ويىمشا بارىنشا وڭاي دا قاراپايىم ي – ءى جانە ءى - ï جۇپتاسۋىن قابىلداپ، نەگە مەيلىنشە شىنايى شەشىم قابىلداماسقا؟ بارلىق كيريلدىك ترانسليتەراتسيادا [ي] دىبىسى ءۇشىن لاتىندىق ءى بالاماسى قولدانىلادى. ءوز باسىم ءۇشىن مۇنداي ىڭعايسىزدىقتى بولاشاق قازاق ۇرپاعىنا قالدىرماس ەدىم.
الايدا، الىپبيمەن قازاق لينگۆيستيكاسىنىڭ ناعىز ازۋلىلارى جۇمىس ىستەسە، مۇنداي كۇمان مەن كۇدىك ورىن الماس ەدى، ونىڭ ۇستىنە قايداعى ءبىر قىرعىزدىڭ كىرىسۋى دە ورىنسىز عوي. مەنىڭ شارۋام – شاعىن عانا: سىزدەر قالاي ايتساڭىزدار، سولاي ىستەۋ عانا. سول سەبەپتى، قانە ارتىق دۇربەلەڭدى دوعارىپ، ءپان مەن مانگە تىكەلەي كىرىسسەك.
باۋرلار (ۇ.م.), قىرعىز بولا تۇرىپ، قازاق توپتارىنا قىرعىزشا ەمەس، ورىسشا جازعانىم ءۇشىن كەشىرەرسىزدەر، سەبەبى، مەنى كۇستانالاعان، قازاقشا بىلمەگەنىمدى بەتىمە باسقاندار بولعاسىن... امالسىز ورىسشا ۇعىسۋعا كوشتىم.
ماتەريال لاتىن ارپىنە كوشۋدى قولدايمىز! توبىنىڭ پاراعىنان الىنىپ، قازاقشالاندى (http://www.facebook.com/groups/391593384225792/permalink/558838817501247/)
