ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىندا ناۋرىز ايىنىڭ 23-27 ارالىعىندا «ALTYN SAQA-2024» تەاترىشىلىك جاڭا قويىلىمدار فەستيۆالى وتەدى.

ونەگەلى ونەردىڭ تاسىن ورگە دومالاتاتىن تەاتر ونەرى دامۋ جولىندا مەرەكە، ءىس-شارا بايقاۋلاردان كەندە قالعان ەمەس. ساف ونەردىڭ سىمباتىنا ساي ۇيىمداستىرىلاتىن دودالار مەن بايگەلەر دە وزىندىك سيپاتىمەن ەرەكشەلەنىپ، كەزەڭىنە ساي جاڭاشا ۇلگىدە وتەدى. ايتۋلى بايگەلەردە كوش باستاپ كەلە جاتقان بەرەكەسى ءبۇتىن، باعىتى بەلگىلى جانە بولاشاعى بەرىك تەاتردىڭ ءبىرى ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترى كەزەكتى رەت ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلەتىن فەستيۆالدىڭ شىمىلدىعىن تۇرمەك.

2016 جىلدان باستاۋ العان بۇل بايقاۋدا العاشىندا بالالارعا ارنالعان قويىلىمدار ءوزارا باق سىنادى. تەاتردىڭ 70 جىلدىق مەرەيتويى قارسا­ڭىندا ءبىرىنشى رەت بالالارعا ارنالعان قويىلىمداردىڭ فەستيۆالى ۇيىمداستىرىلدى. فەستيۆال اياسىندا «ناۋرىز دۋمان»، «ەر كوجەك»، «التىن ءمۇيىزدى كيىك»، «تومپاقپەن كەلگەن جاڭا جىل»، «ماۋگلي»، «باتىل كوجەكتەر»، «الدار كوسە» سياقتى كىشكەنتاي كورەرمەنگە ارنالعان قويىلىمدار ساحنالاندى. ۋاقىت وتە كەلە ءتۇرلى دامۋ ساتىسىنا ءتۇسىپ، ماڭىزدىلىعى ارتىپ، كەڭ كولەمدەگى فەستيۆالگە ۇلاستى. ماسەلەن، 2016 جىلى تەك بالالارعا ارنالعان قويىلىمدار قاتىسسا، 2017 جىلعى ۇيىمداستىرىلعان فەستيۆالدە كەشكى قويىلىمدار دا باق سىناپ، شارانىڭ اۋقىمى كەڭەيدى. ءار جىلى ءتۇرلى سپەكتاكلدەر قاتىسىپ، تەاترىشىلىك ءوزارا تارتىسقا ءتۇستى. 2018-2019 جىلدارى فەستيۆال اۋقىمدى تۇردە اتالىپ ءوتىپ، ايشىقتى تۇردە جوعارى دارەجەدە بولدى. ونەر وشاعىنداعى ارتيستەردىڭ شىعارماشىلىق شابىتتارىن شىڭداۋ، باسەكەگە قابىلەتتىلىكتەرىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلاتىن فەستيۆال جەمىستى جەڭىسىن مولىنان بەردى. سوزىمىزگە دالەل، العاشقى جىلدارى جۇلدەگەر اتانباعان ونەرپازدار ۋاقىت وتە كەلە جەڭىس تۇعىرىنان كورىنۋگە سەرپىلىس الدى. ال، توپتى جارىپ، جەڭىمپاز اتانعاندار ساحناعا سەرپىن بەرەر كەيىپكەر بەينەلەۋدە جاڭا ىزدەنىستەرگە جول اشتى.

ەلىمىزدە بىرنەشە جىل بويىنا جالعاسىپ، مادەنيەتتىڭ دامۋىنا تۇساۋ بولعان پاندەميا سالدارى تەاتر ونەرىندەگى جوباعا اسەرىن تيگىزدى. ەلدەگى قيىن كەزەڭدەر مەن ورىن العان جاعدايلارعا بايلانىستى اراسى ءۇزىلىپ قالعان بۇل فەستيۆالدىڭ ەكىنشى تىنىسى 2023 جىلى قايتا اشىلدى.

سۋرەت تەاتردىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن الىندى

حالىقارالىق تەاتر كۇنىنە وراي وتكىزىلگەن فەستيۆال تەاترعا جاڭا تىنىس، مەرەكەلىك كوڭىل-كۇي جانە وزشەگە لەپ سىيلادى. بايقاۋدا 2022-2023 جىلدارى تۇساۋى كەسىلگەن «ويان قالىڭدىق»، «كورول لير»، «اق كەمە»، «ديلفيزو مەن دونادا»، «وينايىق تا ويلايىق»، «سىرىمدى ساعان ايتامىن»، «بولماعان بالالىق شاق» قويىلىمدارى باق سىنادى. ساحناعا دەگەن ساعىنىشپەن، كوركەم كورەرمەننىڭ ەرەكشە تولقىنىسپەن كۇتۋىمەن ۇيىمداستىرىلعان «ALTYN SAQA-2023» فەستيۆالىنىڭ جاڭاشىل جاڭالىعىنىڭ ءبىرى بيىل مەرەيتويلارى اتالىپ وتىلەتىن تەاتر ونەرىنىڭ دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان ءىرى تۇلعالار مەن تەاتر قايراتكەرلەرىنىڭ اتىنداعى سىيلىققا يە بولۋى بولدى. اتالمىش قويىلىمداردا جەڭىمپازدار «ەڭ ۇزدىك ەر ادام بەينەسى»، «ۇزدىك ايەل ادام بەينەسى»، «ۇزدىك اۋدارما»، «ۇزدىك سپەكتاكل»، «ۇزدىك رەجيسسەر»، «ۇزدىك ستسەنوگرافيا»، «ەكىنشى پلانداعى ۇزدىك ايەل ادام بەينەسى»، «ۇزدىك ەپيزود»،  «ۇزدىك دەبيۋت» سىندى جۇلدەلى ورىندارمەن ماراپاتتالدى.

بيىل «ALTYN SAQA-2024» ءداستۇرلى تۇردە 6-شى مارتە اتالىپ وتپەك. 2023-2024 جىلى كورەرمەن قاۋىمعا جول تارتقان قويىلىمدار ساحنادا سايىسقا تۇسەدى. ناۋرىز ايىنىڭ 23-27 جۇلدىزىندا وتكىزىلەتىن فەستيۆالگە جالپى كورەرمەنگە عانا ەمەس، كىشكەنتاي كورەرمەنگە ارنالعان «كىشكەنتاي حانزادانىڭ ورالۋى» (اۆت.:ا.سەنت-ەكزيۋپەري، رەج.:د.كۋروچكين) جانە «تۇكبىلمەس» (اۆت.:ن.نوسوۆ، رەج.:د.كۋروچكين) قويىلىمدارى قاتىسادى. سونىمەن قاتار، تاياۋدا عانا تۇساۋى كەسىلسە دە، كورەرمەننىڭ كوزايىمىنا اينالىپ ۇلگەرگەن «اپكە» (اۆت.:د.يسابەكوۆ، رەج.:م.حابيبۋللين), «بەرناردا البانىڭ ءۇيى» (اۆت.:ف.گ.لوركا، رەج.:د.جۇماباەۆا), «تويى كوپ ءۇي» (اۆت.:ب.مۇقاي، رەج.:م.احمانوۆ), «وپتيميستىك تراگەديا» (اۆت.:ۆ.ۆيشنەۆسكي، رەج.:س.لەۆيتسكي), «مۇقاعالي.مۋزاعا...» (اۆت.:م.ماقاتاەۆ، رەج.:ف.مولداعالي) قويىلىمدارى فەستيۆال تورىندە ساحنالانادى. ءار ماۋسىمى ەرەكشە جانرداعى قويىلىمدار، وزگەشە رەجيسسەرلىك ونەر، ارتيستەردىڭ كاسىبي شەبەرلىكتەرىمەن كوزگە تۇسەتىن تەاتردا وتكىزىلەتىن فەستيۆال بۇل جولى كورەرمەننىڭ قويىلىمدارىنا تولى.

سۋرەت تەاتردىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن الىندى

تەاترىشىلىك بايقاۋدىڭ وتكىزىلۋىنىڭ ونەر وشاعى ءۇشىن ماڭىزى زور. بايقاۋدا تەاتر رەپەرتۋارداعى جاڭا سپەكتاكلدەر قامتىلىپ، شىعارماشىلىق ۇجىمنىڭ ارقايسىسىنا ءوز ونەرىن پاش ەتۋگە مۇمكىندىك تۋادى. تالانتتىلاردى تاڭدايتىن، قويىلىمداردى تالدايتىن، شەشىمدى سارالايتىن جاۋاپتى كەزەڭ تەاتر ونەرىنىڭ كاسىبي ماماندارىنا تاپسىرىلادى. تەاتردىڭ تىڭ دۇنيەلەرمەن تولىعۋى تازا ونەردى تەرەڭ تۇسىنە وتىرىپ تالدايتىن ساراپشىلاردىڭ كوزىنىڭ قىراعىلىعى مەن ءادىل باعاسىمەن دۇنيەگە كەلەدى. تەاترىشىلىك فەستيۆال ارتيستەرگە عانا ەمەس، كورەرمەنگە دە مەرەكەلىك كوڭىل كۇي سىيلايدى. نەگە دەسەڭىز، كورەرمەن سۇيىكتى ارتيستەرىمەن قاۋىشىپ، ونەرلەرىنە تامسانىپ، قويىلىم تاماشالايدى. سونىمەن قاتار، ءداستۇرلى تۇردە وتەتىن بايقاۋ اسقان كاسىبيلىكپەن ۇيىمداستىرىلاتىندىقتان، جىل وتكەن سايىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلىپ وتىرادى. ساراپشىلاردىڭ سپەكتاكلدەردى تالقىعا سالىپ، ءوزارا پىكىر الماسۋى تەاتردىڭ دامۋىندا جەتەكشى رول اتقاراتىنى انىق. جالپى، فەستيۆالدىڭ ماقساتى – تەاتردىڭ  كوركەمدىك دەڭگەيىن انىقتاپ، باعىتىن سارالاپ، بولاشاعىنا باعدار جاساۋ بولماق. بايقاۋ اياسىندا تەاتردا تالانتىمەن تالايدى تاڭعالدىرىپ، ونەر ايدىنىندا وزگەلەردەن وق بويى وزىق جۇرگەن ۇزدىكتەر ءوزارا باق سىنايدى. سونداي-اق،  دارىندى دۇلدۇلدەر عانا ەمەس، تۇعىرلى تەاتردىڭ دامۋىندا ۇزدىكسىز ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن تاڭداۋلىلار جىل سايىن انىقتالىپ وتىرادى. ءمولدىر ونەردىڭ ماۋە جايۋىنا تامشىداي بولسىن ۇلەس قوسقان ءاربىر قىزمەتكەردىڭ ەڭبەگى ەلەۋسىز قالماي، جەڭىس تۇعىرىنان تابىلىپ، ەرەن ەڭبەگى ەلەنۋى قازاق مادەنيەتىنىڭ دامۋىندا سەپتىگىن تيگىزەرى ءسوزسىز. تەاتر مەن كورەرمەن اراسىنا تاعى دا الاتىن كوپىر بولاتىن بۇل فەستيۆال جوعارى دارەجەدە وتەتىنىنە سەنىمىمىز مول. قاتىسۋشىلاردىڭ پاتشا كوڭىل كورەرمەننىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ، قوشەمەتىنە بولەنۋىن تىلەيمىز.

ءباسپاسوز ءبولىمى

Abai.kz