وزەن وندىرىسىندە جاڭا تەحنولوگيالار جەتىستىگى
زاماناۋي الەمدىك تاجىريبەدە ءوندىرىستى جەتىلدىرۋ كەزىندە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ ماسەلەسى وزەكتى بولىپ وتىر. قازاقستاندا قابىلدانعان «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەت دامۋىنىڭ «جاسىل» جولعا وتۋىنە نەگىزدەلگەن، ەكونوميكانىڭ ءتيىمدى، ءارى تۇراقتى ۇلگىسىن قۇرۋ باعىتتارىن اتاپ كورسەتتى. «جاسىل ەكونوميكاعا» ءوتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى –رەسۋرستاردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋشى تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ.
«قازمۇنايگاز» بارلاۋ ءوندىرۋ» اق، سوڭعى بىرنەشە جىلدا، كەن ورىندارىنداعى جابدىقتاردى جەتىلدىرۋ جۇمىستارىمەن بەلسەندى اينالىسۋدا. يننوۆاتسيالىق ەنەرگيا ۇنەمدەۋشى تەحنولوگيالاردى وڭدەپ، ەنگىزۋ ەسەبىنەن ءوندىرىس تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ مەن مۇنايدى پايدالى جولمەن وندىرۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا.
قازىرگى تاڭدا، ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ وزەن كەن ورنىندا بەلسەندى تۇردە ەكسپەريمەنتتىك جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.بيىل «وزەنمۇنايگاز» اق-نا شتانگالىق ۇڭعىما سورعىسىنىڭ 20 قوندىرعىسىن بەرگەنرەسەيلىك كومپانيا «تاتنەفت» ااق-مەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. ەنەرگيانى جوعارى دەڭگەيدە ۇنەمدەۋىمەن قوسا، بۇل قوندىرعىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ۇڭعىما قوندىرعىلارىنىڭ جارامدىلىق مەرزىمىن ۇزارتۋ جانە كۇردەلى ۇڭعىمالاردا توپىراق، مەحانيكالىق قوسپالاردى، تۇزداردى شىعارۋ مۇمكىندىگى ارقىلى ناتيجەلى جۇمىس ىستەيدى.
زاماناۋي الەمدىك تاجىريبەدە ءوندىرىستى جەتىلدىرۋ كەزىندە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ ماسەلەسى وزەكتى بولىپ وتىر. قازاقستاندا قابىلدانعان «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەت دامۋىنىڭ «جاسىل» جولعا وتۋىنە نەگىزدەلگەن، ەكونوميكانىڭ ءتيىمدى، ءارى تۇراقتى ۇلگىسىن قۇرۋ باعىتتارىن اتاپ كورسەتتى. «جاسىل ەكونوميكاعا» ءوتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى –رەسۋرستاردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋشى تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ.
«قازمۇنايگاز» بارلاۋ ءوندىرۋ» اق، سوڭعى بىرنەشە جىلدا، كەن ورىندارىنداعى جابدىقتاردى جەتىلدىرۋ جۇمىستارىمەن بەلسەندى اينالىسۋدا. يننوۆاتسيالىق ەنەرگيا ۇنەمدەۋشى تەحنولوگيالاردى وڭدەپ، ەنگىزۋ ەسەبىنەن ءوندىرىس تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ مەن مۇنايدى پايدالى جولمەن وندىرۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا.
قازىرگى تاڭدا، ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ وزەن كەن ورنىندا بەلسەندى تۇردە ەكسپەريمەنتتىك جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.بيىل «وزەنمۇنايگاز» اق-نا شتانگالىق ۇڭعىما سورعىسىنىڭ 20 قوندىرعىسىن بەرگەنرەسەيلىك كومپانيا «تاتنەفت» ااق-مەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. ەنەرگيانى جوعارى دەڭگەيدە ۇنەمدەۋىمەن قوسا، بۇل قوندىرعىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ۇڭعىما قوندىرعىلارىنىڭ جارامدىلىق مەرزىمىن ۇزارتۋ جانە كۇردەلى ۇڭعىمالاردا توپىراق، مەحانيكالىق قوسپالاردى، تۇزداردى شىعارۋ مۇمكىندىگى ارقىلى ناتيجەلى جۇمىس ىستەيدى.
بۇگىنگى تاڭدا كەن ورىندارىندا 15 قوندىرعى جۇمىس ىستەۋدە، ال قالعان 5-ەۋى ەنگىزىلۋ پروتسەسىندە، بىراق كومپانيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايتۋىنشا، ولار دا وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن مۇناي شىعارۋدى باستايدى.
ازىرگە، ەسكى قوندىرعىلارمەن سالىستىرعاندا، جاڭالارى وتە جاقسى ناتيجەلەر كورسەتىپ تۇر.سوعان قاراماستان، «وزەنمۇنايگاز» اق كومپانياسىندا جاڭا جابدىقتاردى ءتۇرلى ساراپتامالاردان وتكىزۋگە شەشىم قابىلداندى.
قوندىرعىلارعا بالاما رەتىندە قازاننان اكەلىنگەن، قىتايدا شىعارىلعان شتانگالىق ۇڭعىما سورعىسىنىڭ گيدراۆليكالىق قوندىرمالارى بولدى.
بۇل جەتكىلىكتى تۇردە كولەمدى قوندىرعى «قىزىل ايداھار» دەگەن لاقاپ اتقا دا يە بولدى.
ونىڭ ەرەكشەلىگى – از شىعىن شىعارۋمەن قاتار، مۇنايدى تارتۋدىڭ تومەنگى جيىلىگىمەن، ء تيىمدى جۇمىس رەجىمىن قامتاماسىز ەتۋ.
تاعى ءبىر ەكسپەريمەنتتىك قوندىرعى – «گەيزەر» دەپ اتالاتىن، رەسەيدە شىعارىلعان شتانگالىق ۇڭعىما سورعىسىنىڭ گيدراۆليكالىق قوندىرماسى.
بۇل قىزمەت ەتۋشى توپتىڭ كوپ كۇشىن تالاپ ەتپەيتىن، قاشىقتاقتان باسقارۋ مەن مونيتورينگ جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن مۇناي ءوندىرۋدىڭ تۇبەگەيلى جاڭا جۇيەسى.
قازىرگى تاڭدا، جاڭا جابدىقتار ءتۇرلى جۇكتەمەلەردە تەستىدەن وتكىزىلىپ، سىنالۋدا. كۇن سايىن جيناقتالعان مالىمەتتەردى «وزەنمۇنايگاز» اق ينجەنەرلەرى مۇقيات تالدايدى.
كەلەشەكتە ماماندار قاي قوندىرعىنىڭ ناتيجەلى جۇمىس ىستەيتىنىن جانە وزەن كەن ورنىنىڭ جوعارى پارافيندىك «اۋىر» مۇنايىن ءتيىمدى شىعارا الاتىن قوندىرعىلاردى انىقتايتىن بولادى.