قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ

پرەمەر-ءمينيسترى

و.ا. بەكتەنوۆكە

«اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ كەرىتارتپا ارەكەتتەرىنەن كۇيىنگەن كاسىپورىندار جۇگىنۋدە.

سوڭعى كەزدەرى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ ءىرى سوماعا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى شارت جاساسۋ جاعدايلارى جيىلەپ كەتتى; وسى كەلىسىمشارتتاردى ورىنداۋ ءۇشىن كاسىپورىندار مەردىگەرلەردى تارتىپ، ءوندىرىستى قايتا جاساقتاپ، ءىرى كولەمدە نەسيەلەر الادى.

الايدا، ارتىنشا مەملەكەتتىك ورگاندار وبەكتيۆتى بولىپ كورىنەتىن سەبەپتەرمەن ءونىم مەن جۇمىستىڭ اقىسىن تولەۋدەن باس تارتادى، ال نەسيە ۇيىمدارى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىڭ قاتىسۋى بارلار، سونداي جاعدايدا ورىنداۋعا مۇمكىن بولمايتىن تالاپتاردى قويىپ، كەشە عانا تابىستى  بولعان بيزنەستى بانكروتتىق پەن تولىق كۇيرەۋگە يتەرمەلەيدى.

ارتىق ايتپاي، ناقتى ءبىر مىسال كەلتىرەيىن: الماتىداعى «تەمىربەتون-1» جشس 60 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلەتىن كاسىپورىن، جوعارى ساپالى بەتون جانە تەمىربەتون بۇيىمدارىن شىعارۋعا ماماندانعان.

2023 جىلى الماتى وبلىسىندا سۋارمالى جەرلەردى دامىتۋدىڭ 2028 جىلعا دەيىنگى سالالىق جوسپارى اياسىندا ىلە، تالعار جانە جامبىل اۋداندارىنداعى سۋارۋ جەلىلەرىن قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدى جۇزەگە اسىرىلعان;  ال، سۋارۋ كانالدارىنا ارنالعان تەمىربەتون ناۋالاردى ءوندىرۋ بويىنشا باس مەردىگەر اتالعان جشس-ىمەن 5 ملرد 700 ملن تەڭگەگە كەلىسىم جاساسقان.

كاسىپورىن جۇمىس كولەمىن ەسكەرە وتىرىپ، مەليوراتيۆتىك سالاعا ارنالعان تەمىر-بەتون كونسترۋكتسيالارىن ءوندىرۋ ءۇشىن ءوندىرىسىنىڭ 75%-ىن قايتا جاساقتاعان، قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار ورناتىلىپ، ءتيىستى قالىپتار ساتىپ الىندى.

الايدا جارتى جىلدان استام ۋاقىت وتكەننەن كەيىن كومپانيا شىن مانىندە تەك 250 ميلليون تەڭگە تولەم العان، بۇل ءتىپتى اي سايىنعى ماتەريالدارعا كەتەتىن شىعىندى دا وتەمەيدى.

جشس مالىمەتىنشە، بۇل جاعداي الماتى وبلىسىنىڭ قۇرىلىس باسقارماسى تاراپىنان تۇراقتى قارجىلاندىرۋدىڭ جوقتىعىنان، ءتيىستى سالالىق مينيسترلىكتىڭ، ونىڭ كوميتەتتەرىنىڭ قايتا قۇرىلۋىنا جانە قول قويۋشىلاردىڭ توقتاۋسىز اۋىسۋىنا بايلانىستى تۋىنداپ، اقىرى جوبانىڭ تولىق توقتاپ قالۋىنا اكەلدى.

سونىڭ سالدارىنان بيىل شارۋا قوجالىقتارى سۋارۋ جۇيەسى بولماسا دا، ەگىس ەككەن، بۇل ءوز كەزەگىندە ءونىمنىڭ ازايۋ قاۋپىن تۋدىرىپ وتىر.

الايدا، مۇنىمەن دە ءىس بىتەر ەمەس.

كەلىسىمشارت بويىنشا تولەمدەردىڭ كەشىكتىرىلۋى مەن باسقا تەمىربەتون كونسترۋكتسيالارىن ءوندىرۋ كولەمىنىڭ قىسقارۋىنا بايلانىستى (مەليوراتسياعا بايلانىستى ەمەس) كاسىپورىن «بايتەرەك» ۇبح-نىڭ ەنشىلەس قۇرىلىمى بولىپ تابىلاتىن "AOM SDF I B.V" قورى الدىنداعى مىندەتتەمەلەرىن ورىنداي الماي قالىپ وتىر.

بۇگىنگى تاڭدا نەسيەلىك قارىزدىڭ قالدىعى پايىزدىق مولشەرلەمەنى قوسقاندا 1 ملرد 160 ملن تەڭگەنى قۇرايدى.

جاعدايدى رەتتەۋ ءۇشىن 2023 جىلدىڭ 1 قاراشاسىندا كومپانيا 2024 جىلعا ارناپ قارىزدى قايتا قۇرىلىمداۋ وتىنىشىمەن قورعا جۇگىنگەن.

قوردىڭ جاۋابى 2024 جىلدىڭ 30 ساۋىرىندە، ياعني 6 ايدان كەيىن عانا الىندى. ۇسىنىلعان شارتتار كاسىپورىننىڭ جاعدايىن الدىن الا ناشارلاتادى: ەنشىلەس كومپانيالاردىڭ دەبيتورلىق بەرەشەگىن قايتارۋ، قارجىلىق باقىلاۋشىنى ەنگىزۋ، باسقا زاڭدى تۇلعانىڭ كەپىلدىك بەرۋى.

جوعارىدا اتالعان جاعدايلار كومپانيانى قازىرگى جاعدايدىڭ تۇتقىنىنا اينالدىردى. ءبىر جاعىنان، تۇپكىلىكتى يەسى مەملەكەت بولىپ تابىلاتىن، مۇمكىن ەمەس شارتتارمەن قايتا قۇرىلىمداۋدى ۇسىنعان قور، ەكىنشى جاعىنان، جوبانى ۋاقتىلى قارجىلاندىرۋدى قامتاماسىز ەتپەگەن ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگاندار.

ناتيجەسىندە كاسىپورىننىڭ بانكروتقا ۇشىراۋى جانە 300-دەن استام جۇمىسشىنى قىسقارتۋدى كوزدەيتىن ءوندىرىستىڭ جابىلۋىنىڭ ناقتى قاۋپى تۋىندادى.

كاسىپكەرلەردىڭ حابارلاۋىنشا، وكىنىشكە وراي، مۇنداي مىسالدار از ەمەس.

جوعارىدا ايتىلعاندارعا بايلانىستى «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ دەپۋتاتتىق فراكتسياسى كەلەسى شارالاردى شۇعىل تۇردە قابىلداۋدى سۇرايدى:

1) قول قويىلعان مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ شارتتارىن (سونىڭ ىشىندە الماتى وبلىسىنداعى سۋارمالى جەلىلەردى قالپىنا كەلتىرۋ جوباسىن) ۋاقتىلى قارجىلاندىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ;

2) جوعارىدا كورسەتىلگەن مىسالعا ۇقساس جاعدايلاردا مەملەكەت قاتىساتىن كرەديتتىك ۇيىمدارعا، ونىڭ ىشىندە «بايتەرەك» جانە «سامۇرىق-قازىنا» قۇرىلىمدارىنا قولايلى شارتتاردا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدى قارجىلاندىرۋدىڭ ساتسىزدىگى ناتيجەسىندە تۋىنداعان بەرەشەكتەردى ءتيىمدى شارتتارمەن قايتا قۇرىلىمداۋ تاپسىرىلسىن.

قۇرمەتپەن،

«اق جول» دەمپارتياسىنىڭ دەپۋتاتتارى

ا.پەرۋاشەۆ

د.ەسپاەۆا

ق.يسا

ە.بارلىباەۆ

ا.سادىقوۆ

ە.بەيسەنباەۆ

Abai.kz