«ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋى شارىن اۋدانى بولىپ وزگەرتىلسىن...»
قوعامنىڭ بەلسەندى ازماتتارى ويلارىن ورتاعا سالىپ، ۇسىنىس ايتاتىن، سان-الۋان پىكىرلەر مەن كوزقاراستاردى تالقىلاپ تارازىلايتىن، قول جيناپ، پەتيتسيا جاريالايتىن حالىقارالىق http://www.avaaz.org/ru/ سايتىندا ماقسات ەسىمدى ازامات ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ اتىنا اشقى حات جازىپ، قازاقستان رەسپبلۋيكاسىنىڭ وڭتۇستىك-وڭتۇستىك شىعىس وڭىرىندە ورنالاسقان الماتى وبلىسىنا قاراستى ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن شارىن دەپ وزگەرتۋگە پارمەن ەتۋىن سۇراپتى. قاراڭىز:
قوعامنىڭ بەلسەندى ازماتتارى ويلارىن ورتاعا سالىپ، ۇسىنىس ايتاتىن، سان-الۋان پىكىرلەر مەن كوزقاراستاردى تالقىلاپ تارازىلايتىن، قول جيناپ، پەتيتسيا جاريالايتىن حالىقارالىق http://www.avaaz.org/ru/ سايتىندا ماقسات ەسىمدى ازامات ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ اتىنا اشقى حات جازىپ، قازاقستان رەسپبلۋيكاسىنىڭ وڭتۇستىك-وڭتۇستىك شىعىس وڭىرىندە ورنالاسقان الماتى وبلىسىنا قاراستى ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن شارىن دەپ وزگەرتۋگە پارمەن ەتۋىن سۇراپتى. قاراڭىز:
«جوق جەردەن جاۋ ىزدەگىمىز كەلمەيدى، بىراق ءسوزسىز شەشىلۋگە ءتيىستى ءبىر ماسەلە بار. ول – ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ. «ونوماستيكالىق ماسەلەلەر» تۋرالى زاڭمەن بىرگە پەتروپاۆل، پاۆلودار، ۇيعىر اتاۋلارى بىرجاقتى بولار دەپ ەلەڭدەپ ەدىك. سويتسەك، زاڭ «قوعامدىق پىكىردى ەسەپكە الۋ قاجەتتىگىن» باسا ايتقان ەكەن. وتە دۇرىس. ەندى قوعامنىڭ پىكىرى نە دەيدى ەكەن؟» دەپ جازادى http://www.avaaz.org/ru/ سايتى. ەلدى-مەكەن، جەر-سۋ اتاۋلارىن تاريحي قالپىنا كەلتىرۋ ماسەلەسىنە وراي قوعامدىق پىكىر تۋعىزۋدى ەسەپكە الىپ، ءبىز اشىق حاتتى Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىن كۇندەلىكتى قاداعالاپ وتىرعان قالىڭ وقىرمانىنىڭ نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك. ايتپاقشى، اتالعان سايت قاڭتاردىڭ 12-سىنەن بەرى 256 ادامنىڭ داۋسىن جيناپ ۇلگەرىپتى. سول 256 داۋىس يەسىنىڭ قاتارى «ابايدىڭ» ويلى وقىرمانى تاراپىنان مولايا تۇسەدى دەگەن سەنىمدەمىز.
Abai.kz
بىلە ءجۇرىڭىز:
قازىرگى ۇيعىر اۋدانى اتالىپ جۇرگەن اكىمشىلىك بولىك الماتى وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىندا ورنالاسقان. 1934 جىلى قۇرىلعان. جەر اۋماعى 8,73 كم2. حالقىنىڭ سانى 63,8 مىڭ ادام (2003). اۋدان اۋماعىنداعى 26 ەلدى مەكەن 14 اۋداندىق اكىمشىلىك وكرۋگتەرگە بىرىكتىرىلگەن. اۋدان ورتالىعى — شونجى اۋلى.
وبلىس ورتالىعى — تالدىقورعان قالاسىنان شونجىعا دەيىنگى قاشىقتىق 355 كم، الماتىدان شونجىعا دەيىن 214 كم.
دەرەككوزى: «جەتىسۋ ەنتسيكلوپەدياسى».
شارىن
شارىن شاتقالى، شارىن كانونى — شارىن وزەنى. شاتقال الماتى قالاسىنان 195 شاقىرىم شىعىسقا قاراي ورنالاسقان. 2004 جىلدىڭ 23 cاۋىرىندە قۇرىلعان شارىن ۇلتتىق پاركىنىڭ قۇرامىنا كىرەدى. شارىن شاتقالى جاسى 12 ميلليون جىلعا جۋىق شوگىندى تاۋ جىنىستاردان قالىپتاسقان تابيعات ەسكەرتكىشى. كانون قۇزدارىنىڭ بيىكتىگى 150-300 مەترگە جەتەدى. شارىن شاتقالى - شارىن وزەنى بويىمەن سولتۇستىك-شىعىستان وڭتۇستىك-باتىسقا 154 كم سوزىلىپ جاتىر. بۇل ايماقتىڭ رەلەفى ءارتۇرلى. جارقاباقتىڭ باعانالارى، باۋراي، جىرالارى 150-300 مەترگە جەتەدى. جارقاباق ءتۇسى امەريكاداعى ۇلكەن جارقاباقتارعا قاراعاندا اشىق-قىزعىلت. شارىندا جەر شارىندا سيرەك ۇشىراستىن مۇزدانۋ كەزەڭىنەن وتكەن ياسەن كەزدەسەدى. سيرەك كەزدەسەتىن سوگدياندىق ءتۇرى 25 ملن جىل بۇرىن جەر بەتىندە كەڭ تارالعان، قازىر ول مەملەكەت قاراۋىندا قورعالاتىن اۋماق.
