بالالار ادەبيەتىنىڭ تاعدىرى – ەل بولاشاعىنىڭ تاعدىرى!

2007-2017 جىلدارى «ZHERSU» كورپوراتسياسى مەن قازاقستان جازۋشىلار وداعى ۇيىمداستىرعان ءداستۇرلى  «دارابوز» اتتى بالالارعا ارنالعان تۋىندىلار بايگەسى بولدى. جۇلدە العان شىعارمالار «كاۋسار بۇلاق» دەگەن اتپەن قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە جارىق كورىپ تۇردى. ول كىتاپتى ءوز باسىم اسىعا كۇتەتىنمىن. «دارابوز» بايگەسى قانشاما جازۋشىنىڭ باعىن اشتى، بالالار ادەبيەتىنە جاڭا ەسىمدەر كەلدى. اقىرى توقتاپ قالدى. وتە وكىنىشتى!

بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان ادەبي ءداستۇرلى بايگەلەر اۋاداي قاجەت. بۇل كونكۋرستار، بالالار ادەبيەتىنە جاڭا ەسىم اكەلەدى. «بۇلاق كورسەڭ كوزىن اش» دەمەكشى، جاس تالانتتار تانىلادى. بالالار ادەبيەتىنىڭ باعى جانادى! گۇلدەيدى! كوركەيەدى. قاناتىن كەڭگە جايادى!

بالالارعا ارنالعان جالعىز ادەبي جۋرنال - «بالدىرعان»، جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان «ۇلان» گازەتى مەن «اق جەلكەن» جۋرنالى ءوز دەڭگەيىندە جاقسى شىعىپ جاتىر. جوعارىداعى ءۇش باسىلىمعا مەنەدجەرلىك جەتىسپەيدى. تيراجىن كوبەيتۋ ءۇشىن، باسپاسوزگە جازىلۋ ناۋقانى كەزىندە ۇگىت-ناسيحاتپەن كوپ جۇمىس ىستەۋ كەرەك.

بىلتىردان بەرى سەمەيلىك تالانتتى ادەبيەتانۋشى، ءبىلىمدى سىنشى ءابىل-سەرىك الىاكبار مەن جاس عالىم، اقىن ەرىك ومارعاليەۆ «قۇنانباي قاجى اتىنداعى الاش اۋدارماشىلار وداعى قوعامدىق قورى» اياسىندا ءبىراز يگى-ىزگى جۇمىستار اتقارىپ كەلەدى. «تاتو» دەپ اتالاتىن بالالارعا ارنالعان ءتۇرلى-ءتۇستى ينتەرنەت ونلاين جۋرنالىنىڭ ءبىرىنشى سانىن شىعاردى. «تاتو» جۋرنالى العاشقى  سانىنان باستاپ جاس وقىرمانداردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا ءتۇستى.  جاقىندا عانا اباي وبلىسىنا قاراستى كوكپەكتى اۋدانىندا  «نۇرجان قۋانتايۇلىنىڭ ادەبي مەكتەبىن» اشسا، ەندى بۇل جۇمىستى اياكوز اۋدانىندا، وسى جولداردىڭ اتىنداعى ادەبي مەكتەپتى اشۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل ءىس--شارانى جاڭاشىل، ىسكەر اياكوز اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى نۇرعالي ازىمباەۆ قولداپ وتىر.

جۋىقتا تۋعان ەلگە بارعانىمدا اياكوز قالاسىنداعى № 6, ءوزىم تۇلەپ ۇشقان دۋلات باباتايۇلى اتىنداعى، تۋعان اۋىلىم قاراعاشتاعى جامبىل جاباەۆ اتىنداعى مەكتەپ وقۋشىلارىمەن بولعان كەزدەسۋ كەشى قىزىقتى ءوتتى.

مەكتەپ وقۋشىلارىمەن كەزدەسۋ كەشىنە ءجيى بارامىن. بالالار كوپ نارسەنى بىلگىسى كەلەدى، وقىعىسى كەلەدى. «بالالارعا ارنالعان قازاق تىلىندەگى كىتاپتار نەگە از، بەزەندىرىلۋى نەگە ناشار، نەگە قىزىقتى ەمەس؟» - دەگەن سۇراقتى كوپ قويىپ جاتادى.

شاعىن ماقالادا، جالپى ادەبيەت، ونىڭ ىشىندە بالالار ادەبيمەتىنە قاتىستى قوردالانعان ماسەلەلەردى جان-جاقتى قامتىپ، تولعاپ ايتۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىز «وسى كرەك-اۋ» دەگەن ءجايتتى عانا قاعازعا تۇسىردىك...

قازاق دالاسى – كەڭ بايتاق. كۇمبىر-كۇمبىر كونە كۇيىمىز بەن تولعاۋى توقسان جىرلارىمىزدا – «ۇشسا قۇستىڭ قاناتى تالادى، شاپقان اتتىڭ تۇياعى توزادى، اتىراۋى – ايشىلىق، قاراتاۋى – كۇنشىلىك» دەپ تولعايمىز.

تۋعان جەردىڭ ءاربىر سايى مەن قىرقاسى، تاۋى مەن وزەنى تاريحتان سىر شەرتەدى. ءاربىر جەر اتاۋىنىڭ توركىنى تۋرالى تالاي-تالاي اڭىزدار مەن اڭگىمەلەر بار. ءاربىر ولكەنىڭ حالقىنا سۋىقتا پانا، ىستىقتا سايا بولعان، ەسىمدەرى ەل ەسىندە ساقتالعان ءبىرتۋار پەرزەنتتەرى بار. وسىنىڭ ءبارىن جاس ۇرپاق ءبىلىپ ءوسۋى ءتيىس.

بالالارعا ارنالعان شىعارمالاردىڭ التىن ارقاۋى، دىتتەگەن نىساناسى وسى توڭىرەكتە وربىگەنى ءلازىم.

دانا حالقىمىز، «ۇلكەننىڭ جۇزىنە بەرگەنشە، بالانىڭ بىرىنە بەر» دەيدى. ەندەشە، تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى - بالالارعا ارنالعان ءماندى-ماعىنالى، مازمۇندى،جاس وقىرماننىڭ رۋحىن كوتەرەتىن ءتىلى شۇرايلى، جاقسى كىتاپتارىمىز كوپ بولسىن، اعايىن!

تولىمبەك ءابدىرايىم،

بالالار جازۋشىسى، مادەنيەت قايراتكەرى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى

Abai.kz