قازاقستاننىڭ ەگەمەندى ەل رەتىندە دامۋى ونىڭ ىشكى تۇراقتىلىعى مەن حالىق اراسىنداعى بىرلىگىنە تىعىز بايلانىستى. ەلدىڭ ستراتەگيالىق ماقساتتارىنا جەتۋ جولىندا ادىلدىك، ىنتىماق، سەنىم جانە جاۋاپكەرشىلىك سياقتى قۇندىلىقتار ماڭىزدى ءرول اتقارادى. وسى قۇندىلىقتار ەلدىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك دامۋىنىڭ نەگىزىن قۇرايدى.

بىرلىك پەن تۇراقتىلىق

قازاقستان – كوپۇلتتى مەملەكەت. وندا كوپتەگەن ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرى بەيبىت ءومىر سۇرۋدە. ەلدىڭ بىرلىگى مەن تۇراقتىلىعى قوعامداعى تاتۋلىق پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ باستى نەگىزى بولىپ تابىلادى. قازاقستانداعى تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن مەملەكەت كوپۇلتتى قوعامدى بىرىكتىرەتىن ساياساتتى قولدايدى. وسى ساياساتتىڭ اياسىندا ەتنوسارالىق كەلىسىمدى نىعايتۋعا باعىتتالعان قوعامدىق ۇيىمدار كوپ شارالار اتقارۋدا. بۇل بىرلىك پەن تۇراقتىلىق ەلدىڭ دامۋىنا اسەر ەتىپ، بولاشاققا سەنىممەن قاراۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

تۇراقتىلىق دەگەنىمىز – ەلدىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق جۇيەسىنىڭ تۇراقتىلىعى، قوعامدىق ءتارتىپتىڭ ساقتالۋى، زاڭنىڭ ۇستەمدىگى جانە ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋى. قازاقستانداعى تۇراقتىلىق ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا جاعداي جاسايدى، ينۆەستيتسيالار تارتۋعا، جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەلدىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋ – ءاربىر ازاماتتىڭ مىندەتى.

ادىلدىك پەن ىنتىماق

ادىلدىك – كەز كەلگەن قوعامنىڭ ماڭىزدى قاعيداتى. قازاقستاندا ادىلدىك پرينتسيپتەرى قۇقىقتىق جۇيەدە، ساياسي شەشىمدەردە، جانە كۇندەلىكتى ومىردە ورىندالۋى ءتيىس. ادىلدىك ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ، اركىمگە تەڭ مۇمكىندىكتەر بەرۋ جانە الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك ورناتۋ ارقىلى جۇزەگە اسادى. الەۋمەتتىك ادىلدىك ۇلتتىڭ بىرلىگىن نىعايتادى، سەبەبى ول قوعامداعى الشاقتىقتى ازايتىپ، ءار ازاماتقا قۇرمەت پەن قولداۋ كورسەتۋدى قامتاماسىز ەتەدى. كەيىنگى كەزدە قوعام كەز كەلگەن ادىلەتسىز شەشىمنىڭ، نە، بيلىك، نە قوعام وكىلدەرىنىڭ ادىلەتسىز ارەكەتى قوعامعا شىرپى سياقتى اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەندىگىن كورسەتىپ وتىر. سەبەبى، ءبىز جاڭا قازاقستاندى «ادىلەتتى قازاقستان» دەپ جاريالادىق. ەندى، وسى ۇستانىمداعى حالىق تا كەز كەلگەن ادىلەتسىزدىككە ءتوزىمسىز بولاتىندىعىن اشىق كورسەتۋدە. بۇل – شىنايى دەموكراتيالىق قوعامعا بەت بۇرۋدىڭ ءبىر كورىنىسى.

ىنتىماق – قوعامنىڭ بىرتۇتاستىعىن ساقتايتىن، ءارتۇرلى توپتاردى ورتاق ماقساتقا بىرىكتىرەتىن قۇندىلىق. قازاقستاننىڭ كوپۇلتتى جانە كوپمادەنيەتتى قوعامىندا ىنتىماق پەن ءوزارا تۇسىنىستىك ۇلتتار اراسىنداعى تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىقتى نىعايتادى. ىنتىماقسىز قوعامدا الاۋىزدىق پەن قايشىلىقتار پايدا بولۋى مۇمكىن، سوندىقتان مەملەكەت ءاردايىم بىرلىك پەن كەلىسىمدى ساقتاۋعا ۇمتىلادى. ءبىر جاقسىسى، قازاق قالقى ءوزىنىڭ ءتول تابيعاتىنان ىنتىماقشىل حالىق بولىپ تانىلعان. حالىق وسى قاسيەتىن ءالى دە كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ كەلەدى. الايدا، ول وزگە تاراپتان، اسىرەسە، بيلىك تاراپىنان قولداۋ تاپپاسا – قازاقتىڭ «ءتوزىمنىڭ دە شەگى بار» دەيتىندەي اساۋ حالىققا اينالىپ شىعا كەلەتىندەي دە ءبىر مىنەزى بار ەكەنىن ەسكەرۋ قاجەت...

سەنىم مەن جاۋاپكەرشىلىك

سەنىم – قوعامنىڭ دامۋى مەن تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزگى ەلەمەنتى. ازاماتتار ءوز مەملەكەتىنە، ۇكىمەتىنە، جانە ءبىر-بىرىنە سەنىم ارتۋى قاجەت. سەنىمسىز قوعامدا الەۋمەتتىك كەرنەۋ، نارازىلىقتار جانە قاقتىعىستار تۋىنداۋى مۇمكىن. قازاقستانداعى سەنىم مەملەكەت پەن ازاماتتار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى نىعايتۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. مەملەكەت ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاپ، ادىلدىكتى قامتاماسىز ەتكەن كەزدە، حالىقتىڭ وعان دەگەن سەنىمى ارتادى. جالپى، ۇكىمەتتىڭ ءوز حالقىنا سەنىم ارتپاۋىنا ەش نەگىز جوق. ويتكەنى، ونىڭ اتقاراتىن قىزمەتىنىڭ ماقساتى دا حالىق. ال، كەرىسىنشە، حالىقتىڭ ءوز ۇكىمەتىنە سەنىمىن بىلدىرمەۋى – ول دەموكراتيلياق باعىتتاعى قالىپتى جاعداي. كەرىسىنشە، ۇكىمەتتىڭ وعان «وكپەلەۋگە» ەش قاقىسى جوق – وعان بەيبىت جولمەن قىزمەتىنەن كەتە سالۋ عانا كەرەك.

جاۋاپكەرشىلىك – قوعامنىڭ ءاربىر مۇشەسىنىڭ ءوز مىندەتتەرىن ورىنداۋ قابىلەتى مەن دايىن ەكەندىگىن بىلدىرەدى. بۇل تەك ۇكىمەت پەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ مىندەتى ەمەس، ءاربىر ازاماتتىڭ ءوز وتانىنا، قوعامعا جانە وتباسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگى بار. جاۋاپكەرشىلىك مەملەكەت پەن قوعامنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ، الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتەدى.

قورىتىندى

قازاقستاننىڭ بىرلىگى مەن تۇراقتىلىعى، ادىلدىك پەن ىنتىماق، سەنىم مەن جاۋاپكەرشىلىك – ەلدىڭ تۇراقتى دامۋى مەن گۇلدەنۋىنىڭ باستى تىرەكتەرى. بۇل قۇندىلىقتار ەلدىڭ ىشكى جانە سىرتقى قاۋىپسىزدىگىن نىعايتىپ، قوعامنىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتادى. قازاقستاننىڭ بولاشاعى وسى قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ مەن نىعايتۋعا تىكەلەي بايلانىستى. ءاربىر ازامات وسى قۇندىلىقتاردى قولداپ، ولاردىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسۋى ءتيىس.

ءابدىراشيت باكىرۇلى

Abai.kz