يزرايلدىڭ يرانعا جالپى بەتتىك اۋە شابۋىلىنا ءبىر اپتا تولدى. الەم عالىمدارى مەن زەرتتەۋ ورىندارى يران يسلام رەسپۋبليكاسى ترامپ پەن نەتانياحۋ ايتقانداي اتوم بومباسىن جاساۋعا شاق قالدى ما دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ جاتىر. وعان ايگىلى "دەرجاۆالاردىڭ ساياسي تراگەدياسى" كىتابىنىڭ اۆتورى، چيكاگو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى دجون ميرشايمەر دە پىكىر ءبىلدىردى.

الەمدىك ىقپالدى ساياساتتانۋشى يران بيلىگىنىڭ قاۋقارسىزدىعىن سىناپ: "سولتۇستىك كورەيانى، كيمچەنەندى قاراشى اتوم بومباسىن جاساپ الدى. وعان اقش سوعىس اشتى ما، جوق. اقش يراقتى، اۋعانستاندى، ليبيانى نەگە بومبالادى؟ يزرايل گازادا نەگە گەنوتسيد جاسادى؟ سەبەبى ولاردا اتوم بومباسى جوق. مەن يراننىڭ قاۋىپسىزدىك حاتشىسى بولسام، يران باياعىدا اتوم بومباسىنا يە بولار ەدى. سەبەبى اتوم بومباسى سەس، قاۋىپسىزدىك كەپىلى. يراندى اتومسىزداندىرماق بولىپ وتىرعان يزرايل دە، اقش تا اتوم قارۋىنان ولسە دە باس تارتپايدى" دەيدى.

ول سونداي-اق يران اتوم قارۋىن جاساۋعا جاقىن قالدى دەگەن شەشىممەن دە كەلىسپەيدى. ترامپتىڭ نەتانياحۋدىڭ سىبايلاس بولعانىن دا قۇپ كورمەيدى. "اق ءۇي باسشىسى ءبىر ايدىڭ الدىندا شىعىس ازياداعى اسكەري كۇشىن ورتا شىعىسقا جوتكەپ، حۋرسيتتەردىڭ كوزىن جويام دەپ داۋرىقتى. ءبىر اي وتكەن سوڭ جويا الماسىن ءبىلىپ، قىزىل تەڭىزدى تاستاپ شىقتى. ەندى يزرايلگە بولىسىپ ەكىنشى رەت قاتەلىك جاساپ وتىر. سوعىسقا اقش ارالاسسا يران مەن حۋرسيتتەر بىرلەسىپ پارسى شىعاناعى مەن قىزىل تەڭىزدى جابادى. اقش اۋە كۇشىن جاڭا قاقتىعىسقا سارىپ ەتەدى. قورعانىس قۋاتى السىرەيدى. اقش-تىڭ ستراتەگيالىق مۇددەسى ورتا شىعىستا، ەۋروپا دا ەمەس، ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعىندا دەپ سانايدى. ايگىلى عالىمنىڭ پايىمىنشا ترامپ پەن يەتانياحۋ باستاعان سوعىستان ءالىپتىڭ ارتىن باعىپ وتىرعان پۋتين مەن قىتاي بيلىگى عانا پايدا كورەدى. اقش-تىڭ جاڭا سوعىس وشاعىنا كىرىسۋىن ولار قۋانا قارسى الادى. ەسەسىنە ۋكراينا سوعىسى نازاردان تىس قالادى، اقش-تىڭ شىڭىس تەڭىزدەگى اسكەري كۇشى دە ازايادى" دەپ سانايدى.

كەشەلى بەرى امەريكانىڭ بەلدى باسىلىمدارى يزرايلدىڭ اۋە قورعانىس جۇيەسىنىڭ ەندى 10-12 كۇنگە عانا شىداس بەرەتىنىن جارىسا جازىپ جاتىر. اقش كومەك بەرمەسە جاعدايى قيىن بولماق.

ترامپ يرانعا شابۋىلدى تاعى 2 اپتاعا كەيىنگە قالدىردى. ونىڭ سەبەبى يراننىڭ جەر استىنداعى 90 مەتر تەرەڭدىكتەگى ۋران بايىتۋ قوندىرعىلارىنا  ۇزىندىعى 6 مەترلىك جەردى ويىپ كەتەتىن بومبانى قولدانۋ ماسەلەسىندە ترامپتىڭ كومانداسىندا الاۋىزدىق تۋىلعان. ايگىلى تەلەجۇرگىزۋشى تاكەر كارلسون ەل الدىندا ترامپتىڭ جاقتاسىنا يراندا قانشا حالىق تۇرادى دەپ سۇراق قويىپ، گەوگرافيالىق بىلىمنەن جۇرداي رەسپۋبليكاشىل ساياساتكەرگە يراندا 90 ميلليون ادام تۇراتىنىن ايتىپ، ەل الدىندا ماسقارا قىلدى.

الەمدىك بەلدى باسىلىمدار "مەن پرەزيدەنت بولعاندا بىردە ءبىر سوعىس بولعان جوق" دەپ كۇپىنگەن ترامپتىڭ يراننىڭ ەكىنشى ليۆياعا ايلانۋىنان قورقىپ، ءبىر بايلامعا كەلە الماي، شەگىنشەكتەپ وتىر دەپ جارىسا جازۋدا.

Abai.kz