Aلاياققا الدانعان اڭقۋلار ارىزدانۋدا
بايقوڭىرداعى قازاقستاندىق پروكۋروردىڭ اعا كومەكشىسى باۋىرجان بەيسەنباەۆتىڭ ۇسىنعان رەسمي مالىمەتىنە جۇگىنسەك بىلتىر الاياقتىققا قاتىستى 62 قىلمىس تىركەلىپ، ونىڭ 42-ءسى بويىنشا ءىس قوزعالعان سوڭ ايىپتاۋ قورىتىندىسىمەن جەرگىلىكتى سوتتىڭ قاراۋىنا جولدانعان. ال قالعان ون تورتىنە قىلمىستىق ءىس قوزعاۋدان باس تارتىلىپتى. بيىل دا مۇنداي وقيعالار از بولماي تۇر. سەبەبى قۇقىق قورعاۋ قىزمەتكەرلەرى حالىقتىڭ قالتاسىنداعى قارجىسىن قاقشۋمەن كۇن كورىپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرى رەتىندە وسى قالادا تۇراتىن ازاماتشا گۇلنۇر جالعاسوۆانىڭ ءتۇرلى زاڭسىز ارەكەتتەرىنىڭ اشكەرەلەنە باستاعانىن راستاپ، جۇرتشىلىقتى ايلاكەرلەرگە الدانىپ قالماۋ جاعىن ەسكەرتىپ باعۋدا.
ءبىر عانا ناقتى مىسال، 2008 جىلعى مامىر ايىنىڭ 28-ىندە قالاداعى تيتوۆ كوشەسى №15 ءۇيدىڭ جانىندا ورنالاسقان ورىندىقتا دەم الىپ وتىرعان م.كەنەسبايقىزىنىڭ قاسىنا بارىپ، وعان ءوزىن قازاقستان-رەسەي “بايتەرەك” بىرلەسكەن كاسىپورنىنىڭ جەرگىلىكتى فيليالى قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرعان. ۇلىنىڭ جۇمىسسىز جۇرگەنىن ايتقان بەيتانىس جانعا وسى ۇجىمنىڭ قاراۋىلى بولىپ قابىلدانۋىا كومەكتەسەتىندىگىن ايتىپ، بالاسىنىڭ جەكە كۋالىگى مەن رنن جانە سيك كوشىرمەلەرى مەن ەكى دانا 3ح4 فوتوسۋرەتتەرىنە قوسا كۇزەتشىلەرگە بەرىلەتىن سەرتيفيكات يەلەنۋى ءۇشىن 20 000 تەڭگەسىن الداپ العان.
بايقوڭىرداعى قازاقستاندىق پروكۋروردىڭ اعا كومەكشىسى باۋىرجان بەيسەنباەۆتىڭ ۇسىنعان رەسمي مالىمەتىنە جۇگىنسەك بىلتىر الاياقتىققا قاتىستى 62 قىلمىس تىركەلىپ، ونىڭ 42-ءسى بويىنشا ءىس قوزعالعان سوڭ ايىپتاۋ قورىتىندىسىمەن جەرگىلىكتى سوتتىڭ قاراۋىنا جولدانعان. ال قالعان ون تورتىنە قىلمىستىق ءىس قوزعاۋدان باس تارتىلىپتى. بيىل دا مۇنداي وقيعالار از بولماي تۇر. سەبەبى قۇقىق قورعاۋ قىزمەتكەرلەرى حالىقتىڭ قالتاسىنداعى قارجىسىن قاقشۋمەن كۇن كورىپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرى رەتىندە وسى قالادا تۇراتىن ازاماتشا گۇلنۇر جالعاسوۆانىڭ ءتۇرلى زاڭسىز ارەكەتتەرىنىڭ اشكەرەلەنە باستاعانىن راستاپ، جۇرتشىلىقتى ايلاكەرلەرگە الدانىپ قالماۋ جاعىن ەسكەرتىپ باعۋدا.
ءبىر عانا ناقتى مىسال، 2008 جىلعى مامىر ايىنىڭ 28-ىندە قالاداعى تيتوۆ كوشەسى №15 ءۇيدىڭ جانىندا ورنالاسقان ورىندىقتا دەم الىپ وتىرعان م.كەنەسبايقىزىنىڭ قاسىنا بارىپ، وعان ءوزىن قازاقستان-رەسەي “بايتەرەك” بىرلەسكەن كاسىپورنىنىڭ جەرگىلىكتى فيليالى قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرعان. ۇلىنىڭ جۇمىسسىز جۇرگەنىن ايتقان بەيتانىس جانعا وسى ۇجىمنىڭ قاراۋىلى بولىپ قابىلدانۋىا كومەكتەسەتىندىگىن ايتىپ، بالاسىنىڭ جەكە كۋالىگى مەن رنن جانە سيك كوشىرمەلەرى مەن ەكى دانا 3ح4 فوتوسۋرەتتەرىنە قوسا كۇزەتشىلەرگە بەرىلەتىن سەرتيفيكات يەلەنۋى ءۇشىن 20 000 تەڭگەسىن الداپ العان.
ەكى ەلدىڭ زاڭنامالارى قاتار قولدانىلاتىن جالدىق سيپات جاعدايىنداعى وزىندىك ەرەكشە مارتەبەسى بار وڭىردە ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تابا الماي بوس جۇرگەن قاراپايىم كاسىپ يەلەرى مەن كورشى بيلىكتىڭ ەنشىسىندەگى كاسىپورىن جانە مەكەمەلەردەن قىسقارتۋعا ۇشىراعان مامانداردى جالاقىسى مول جۇمىسقا تۇرعىزۋعا ۋادە بەرۋ ارقىلى اڭقاۋ ازاماتتاردىڭ سەنىمىنە كىرگەن ول جالپى سوماسى 383 مىڭ تەڭگە جيناپتى. كەيىن بۇل اقشانى ءوزىنىڭ باس ايداسىنا جاراتىپ جىبەرگەنىن بىلگەن جابىرلەنۋشىلەر زاڭ ورىندارىنا ارىزدانۋعا ءماجبۇر بولعان.
قازاقستان ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ بايقوڭىرداعى وكىلدىگى 16 قىلمىستىق دەرەكتىڭ ىزىمەن ءىس قوزعاپ، تەرگەۋدىڭ قورىتىندى ناتيجەلەرىن قالالىق سوتقا ۇسىنادى. ايىپتالۋشىنىڭ قىلمىستىق كودەكستىڭ 177 بابىنداعى 2 ءبولىمىنىڭ “ب” تارماعىمەن كىنالى ەكەندىگى انىقتالىپتى. ءوزىنىڭ ءۇش جىل مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايرىلاتىندىعىن بىلگەن گۇلنۇر جالعاسوۆا جالبارىنا جىلاپ، موينىنداعى قارىزىن يەلەرىنە قالايدا قايتاراتىندىعىنا سەندىرگەننەن كەيىن تاعايىندالعان جازانى شارتتى دەپ ساناعان سۋديا 2 جىلدىق سىناق مەزىمىن بەلگىلەگەن-ءدى. بۇل - 2008 جىلعى قىركۇيەك ايىنىڭ 22-ءى بولاتىن.
الايدا وڭاي جولمەن تابىس تابۋعا ادەتتەنگەن ول ارادا ءبىر ايدان سوڭ سوتتىڭ شەشىمىنە قاراماستان م.ەربولاتوۆ ەسىمدى جىگىتكە جۇمىس تاۋىپ بەرەتىندىگىن ايتىپ، 7400 تەڭگە زالال كەلتىرگەن. وسى دەرەك بويىنشا بيىلعى اقپان ايىنىڭ ورتاسىندا قالالىق پروكۋراتۋر تاراپىنان ءىس قوزعالىپ، كىنالى سوت قاۋلىسىمەن قاماۋعا الىنىپتى. ايىلىن جيماعان الاياق ايەلدىڭ ۇستىنەن شاعىمدانۋشىلاردىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا باسقا دا قىلمىستارعا تىكەلەي قاتىسى بارلىعى بەلگىلى بولىپ، بارلىق جيناقتالعان فاكتىلەردى تۇگەلدەي تەكسەرۋ جۇمىستارىنىڭ اۋقىمدى تۇردە جان-جاقتى جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ەسىتتىك.
ۋاقىتشا جۇمىسسىز تانىلعان گۇلنۇر جالعاسوۆانىڭ بۇرىن قايدا قىزمەت جاساعانىن انىقتاۋ ماقساتىمەن سۇراستىرعانىمىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ بايقوڭىر كەشەنىندەگى بۇرىنعى ارناۋلى وكىلى ادىلبەك ءالىمجانۇلى باسەكەەۆتىڭ حالىقتىق "وتان" دەموكراتيالىق پارتياسى بايقوڭىر قالالىق فيليالىنىڭ توراعاسى لاۋازىمىن قوسا اتقارعان 2005-2007 جىلدار ارالىعىندا پارتيا مۇشەلەرىن ەسەپكە الۋمەن قاتار ولارعا پارتيا بيلەتتەرىن تاراتۋ سىندى باسقا دا نەگىزگى ۇيىمداستىرۋ شارالارىمەن اينالىساتىن رەفەرەنت بولعانىن بىلدىك.
بايقوڭىرلىق وتانداستارىمىز بەن رەسەيلىك اتقارۋشى ورگاننىڭ وكىلدەرىنە باستاۋىش ۇيىمداعى قادىرلى قىزمەتىمەن ءبىرشاما تانىلىپ ۇلگەرگەن بيلىك پارتياسىنىڭ جەرگىلىكتى بەلسەندىلەرىنىڭ ءبىرى ەندى مىنە قىلمىستىق قيتۇرقىلىقتارى ارقىلى جالدىق سيپاتتاعى ءوڭىردىڭ جۇرتشىلىعىنا جاعىمسىز جاعىمەن ايگىلەنۋدە. جاسى وتىزعا دا جەتپەگەن جاپ-جاس كەلىنشەكتىڭ ءتورت پەرزەنتتىڭ تۇڭعىشى رەتىندە قاراپايىم وتباسىندا تاربيەلەنگەنىن بىلەتىندەردىڭ: “ونىڭ وزدىگىنەن مۇنداي الاياقتىق قادامدارعا تاۋەكەل جاساپ، جەكە دارا قيمىلداۋى مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان باعىت-باعدار بەرىپ، تەرىس جولعا تۇسۋىنە يتەرمەلەگەن نەگىزگى ۇيىمداستىرۋشىلارىن دا قوسا قۇراقتاۋ قاجەت” – دەيتىن پىكىردەردىڭ دە جانى بار سياقتى.
نۇرلان تىلەگەنۇلى، جۋرناليست. بايقوڭىر قالاسى.