تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى جامبىل ارتىقباەۆ كەرەكۋ ءسوزى وسى وڭىردە مۇلدە بولماعان كورياكوۆ دەگەننىڭ اتى-جونىنەن تۋىنداپتى دەگەن پايىمداۋدىڭ تەرىس ەكەنىن عىلىمي نەگىزدە دالەلدەپ، «كەرەكۋدىڭ» ءتۇپ توركىنى كونە تۇركى داۋىرىنەن باستاۋ الاتىنىن  دا ايقىن كورسەتكەن. تاريحشى عالىمنىڭ تۇجىرىمىن قۇپتاي وتىرىپ، كەرەكۋ سوزىنە بايلانىستى تۇيىندەۋلەرىن فيلولوگ رەتىندە تولىقتىرا ءتۇسۋدى دۇرىس كوردىم.
تۇركى تىلىندە كەر ءتۇبىر تۇلعاسىنان وربىگەن سوزدەر كوپ-اق. «كەرەكۋ» ءسوزى تۇركى سوزدىگىندە Iح عاسىردا كەزدەسەدى. بۇل - لەكسەما بۇدان دا بۇرىن پايدا بولعانعا ۇقسايدى. «كەر» ءتۇبىر تۇلعاسىنان وربىگەن «كەرەكۋ» مەن كەرەگە ەدينيتسالارىنىڭ شىعۋ گەنەزيسى ءبىر سياقتى. 
KEREGY: تۇركمەندەر – «شاتىردى»، «كوشپەندىلەر قىشلىق evdi – قىشلىق ەۆدى – «قىستىق ءۇيدى» «كەرەگۇ» دەپ اتايدى. ماقالدا بىلاي دەپ كەلگەن: كەك ءkوrdi keregy ءjۇزti: كەك كوردى كەرگۇ ءيۇدزتى – بەينەت كوردى، كيىز ءۇيىن ءوزى ارتىپ الدى (م.قاشقاري. تۇرىك سوزدىگى. I توم). 
م.قاشقاري KEREGY ءسوزىن تۇركىلەر ەكى ءتۇرلى ماعىنادا قولدانعانىن جازادى: (قىسقى ءۇي، كيىز ءۇي). «كەر» تۇلعاسىنان «كەرەگۇ» بالشىقتان سالعان ءۇيدىڭ قابىرعاسى (قۇيما، جار) جانە «كەرەگە» كيىز ءۇيدىڭ سۇيەگى (كەرەگە) تۋىنداعان. جالپى «كەر» تۇلعاسىن كونە تۇركىلەر ءبىر نارسەنىڭ نەگىزى دەگەن ۇعىمدا دا قولدانعان. 

تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى جامبىل ارتىقباەۆ كەرەكۋ ءسوزى وسى وڭىردە مۇلدە بولماعان كورياكوۆ دەگەننىڭ اتى-جونىنەن تۋىنداپتى دەگەن پايىمداۋدىڭ تەرىس ەكەنىن عىلىمي نەگىزدە دالەلدەپ، «كەرەكۋدىڭ» ءتۇپ توركىنى كونە تۇركى داۋىرىنەن باستاۋ الاتىنىن  دا ايقىن كورسەتكەن. تاريحشى عالىمنىڭ تۇجىرىمىن قۇپتاي وتىرىپ، كەرەكۋ سوزىنە بايلانىستى تۇيىندەۋلەرىن فيلولوگ رەتىندە تولىقتىرا ءتۇسۋدى دۇرىس كوردىم.
تۇركى تىلىندە كەر ءتۇبىر تۇلعاسىنان وربىگەن سوزدەر كوپ-اق. «كەرەكۋ» ءسوزى تۇركى سوزدىگىندە Iح عاسىردا كەزدەسەدى. بۇل - لەكسەما بۇدان دا بۇرىن پايدا بولعانعا ۇقسايدى. «كەر» ءتۇبىر تۇلعاسىنان وربىگەن «كەرەكۋ» مەن كەرەگە ەدينيتسالارىنىڭ شىعۋ گەنەزيسى ءبىر سياقتى. 
KEREGY: تۇركمەندەر – «شاتىردى»، «كوشپەندىلەر قىشلىق evdi – قىشلىق ەۆدى – «قىستىق ءۇيدى» «كەرەگۇ» دەپ اتايدى. ماقالدا بىلاي دەپ كەلگەن: كەك ءkوrdi keregy ءjۇزti: كەك كوردى كەرگۇ ءيۇدزتى – بەينەت كوردى، كيىز ءۇيىن ءوزى ارتىپ الدى (م.قاشقاري. تۇرىك سوزدىگى. I توم). 
م.قاشقاري KEREGY ءسوزىن تۇركىلەر ەكى ءتۇرلى ماعىنادا قولدانعانىن جازادى: (قىسقى ءۇي، كيىز ءۇي). «كەر» تۇلعاسىنان «كەرەگۇ» بالشىقتان سالعان ءۇيدىڭ قابىرعاسى (قۇيما، جار) جانە «كەرەگە» كيىز ءۇيدىڭ سۇيەگى (كەرەگە) تۋىنداعان. جالپى «كەر» تۇلعاسىن كونە تۇركىلەر ءبىر نارسەنىڭ نەگىزى دەگەن ۇعىمدا دا قولدانعان. 
كەرەگە ~ كەرەكۇ/كەرەگۇ –سوزدەرى  گەر- ~ كەر-, ەتىستىگىنە اكەلەدى جانە تۋىندى سەمانتيكاسى دا سايكەس كەلەدى. اتالعان ەتستىكتىڭ قۇرامدىق ماعىناسىندا `قويۋ، شاتىردى قۇرۋ` تۇركى.، شۋۆ.، بۇدان باسقا `كەرۋ، جازۋ، سوزۋ` ت.ب. سياقتى ۇعىمى بار. گەرەگە ~ كەرەگە < گەر-/كەر- +-ە-+-گە/-كە جانە كەرەكۇ ~ كەرەگۇ < كەر- + -ە- + -كۇ > كەرەكۇ. گەر  «تانىمال» فورماسىن تۇرىك ديالەكتىسىندەگى gere- ەتىستىگىمەن `جابۋ، جامىلۋ` سالىستىرۋعا بولادى. (ە.ۆ.سەۆورتيان. ەتيمولوگيچەسكي سلوۆار تيۋركسكيح يازىكوۆ. –م. ناۋكا. 1980. – س. 24-25).
قورىتا ايتقاندا، كونە داۋىردە پايدا بولعان كەرەكۋ ءسوزى – ءحۇش عاسىردىڭ باسىندا وسى وڭىرگە كەلىپتى-ءمىس  دەلىنەتىن كورياكوۆ دەگەن بىرەۋدىڭ قازاقشالانعان اتى-ءجونى ەكەن دەپ ويلاۋدىڭ ءوزى قيسىنسىز. ال پاتشازادا پاۆەل رومانوۆتىڭ قۇرمەتىنە قويىلعان پاۆلودار اتاۋىن اۋىستىرۋ ماسەلەسىنە كەلسەك، وسى جەردىڭ كونە داۋىردەن بەرگى تاريحي اتاۋى كەرەكۋدى ەسكەرمەي، جاڭا اتاۋ ىزدەۋدىڭ قاجەتتىلىگى جوق.
ايتمۇحامەت تۇرىشەۆ، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (ەتيمولوگ).

پاۆلودار قالاسى.
«ەرتىس ديدارى» گازەتى
http://www.ertisdidary.ucoz.kz/