دەپۋتاتتار – حالىق پەن بيلiك اراسىنداعى التىن كوپiر. ەل پارلامەنتiنە وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسىنان سايلانعان حالىق قالاۋلىلارى ءوڭiرiمiزدiڭ وزەكتi ماسەلەلەرiن رەسپۋبليكا دەڭگەيiندە كوتەرiپ، پروبلەمالاردىڭ وڭتايلى شەشiلۋiنە ىقپال ەتiپ كەلەدi. ماسەلەن، قر پارلامەنتi سەناتىنىڭ دەپۋتاتى قۋانىش ايتاحانوۆ 16 قىركۇيەكتە قر پرەمەر-مينيسترi ب.ساعىنتاەۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداپ، ماقتاارال اۋدانىنداعى اعىن سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسiن كوتەرگەن بولاتىن.

حالىق قالاۋلىسى ءوزiنiڭ ساۋالىندا ماقتاارال اۋدانىندا 330 مىڭ حالىق تۇراتىنىن، ولار نەگiزiنەن ماقتا وندiرۋمەن اينالىساتىنىن ايتا كەلiپ، اۋدانداعى 136 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەردiڭ 83 مىڭ گەكتارىنا ماقتا ەگiلەتiنiن بايان ەتەدi. بۇل ايماقتا جىل سايىن مول ءونiم الىپ كەلگەنiنە توقتالىپ، الايدا، سوڭعى جىلدارى اۋدانداعى سۋارمالى جەرلەردi اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ۇلكەن پروبلەماعا اينالعانىن جەتكiزگەن.

– ماقتاارال اۋدانىنىڭ ۇشتەن ەكi بولiگiن اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتەتiن «دوستىق» كانالى وزبەكستان تەرريتورياسىنان باستاۋ الادى جانە ول سول ەلدiڭ مەنشiگiندە. بيىل اۋدان بويىنشا قاجەتتi 1 ملرد. 116 ملن. تەكشە مەتر اعىن سۋدىڭ 980 ملن. تەكشە مەترi نەمەسە 87,8 پايىزى الىندى. ونىڭ ءوزi دە كەشiگiپ، ۆەگەتاتسيانىڭ سوڭىنا قاراي بەرiلدi. ال، اعىن سۋدىڭ ەڭ كەرەك كەزi شiلدە ايى مەن تامىز ايىنىڭ باسىندا «دوستىق» كانالىمەن قاجەتتi 310 ملن. تەكشە مەتر اعىن سۋدىڭ تەك 93 ملن. تەكشە مەترi نەمەسە 30-32 پايىزى عانا بەرiلiپ، ەگiلگەن داقىلدار، اسiرەسە، ماقتا داقىلى جازعى شiلدەدەگi 45-47 گرادۋس اپتاپ ىستىقتا سۋارىلماي، زارداپ شەكتi. تiپتi, 1500 گا جەر مۇلدە سۋارىلماي قالدى. ارينە، بۇل جاعدايدا ماقتانىڭ ونiمدiلiگi, سورتى، سالماعى تومەندەيدi. شارۋالاردىڭ الا جازداي اپتاپ ىستىقتا ەتكەن ەڭبەكتەرiنiڭ قايتارىمى تومەن بولادى، – دەلiنگەن دەپۋتاتتىق ساۋالدا.

دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي جاعدايلار سىرداريا وزەنi باسسەينiندە ورنالاسقان مەملەكەتتەردiڭ ۇكiمەتتەرi اراسىندا تۋىنداعان كەلiسپەۋشiلiكتiڭ، ماسەلەنiڭ ۇكiمەتارالىق دەڭگەيدە ۋاقتىلى شەشiلمەۋiنiڭ سالدارىنان بولىپ وتىر.

– تامىز ايىنىڭ سونىندا بولعان كەزدەسۋلەردە سايلاۋشىلار وزدەرiنiڭ نارازىلىقتارىن ايتا كەلە، الداعى كەزدە وسى ماسەلەنiڭ وڭ شەشiلۋiنە ىقپال ەتۋدi سۇراپ، ماعان دەپۋتاتتىق ساۋال بەرگەن بولاتىن، –دەيدi ق.ايتاحانوۆ.

جاقىندا ۇكiمەت باسشىسى سەناتوردىڭ ساۋالىنا رەسمي تۇردە جاۋاپ بەردi. جاۋاپتا 1998 جىلعى 17 ناۋرىزداعى قازاقستان، قىرعىزستان جانە وزبەكستان ۇكiمەتتەرi اراسىندا سىرداريا باسسەينiنiڭ سۋ-ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستارىن پايدالانۋ تۋرالى كەلiسiم جاسالعانى، سوعان سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسى جانە وزبەكستان رەسپۋبليكاسى جىل سايىن ۆەگەتاتسيا كەزەڭiندە قىرعىز ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىنىپ كەلگەنi, سايكەسiنشە، توقتاعۇل سۋ قويماسىنان تاستالعان ىلعالدى قازاق جانە وزبەك تاراپتارى ءوز مۇقتاجدىقتارىنا سايكەس پايدالانىپ كەلگەنi باياندالعان. الايدا، 2004 جىلدان باستاپ وزبەك تاراپى قىرعىز ەلەكتر ەنەرگياسىنان باس تارتۋىنا بايلانىستى قازاقستان تاراپى وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسى ماقتاارال اۋدانىنىڭ سۋارمالى جەرلەرiن اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا جىل سايىن ۆەگەتاتسيا كەزەڭiندە توقتاعۇل سۋ قويماسىنان وندiرiلەتiن ەلەكتر ەنەرگياسىن قابىلداۋدى بiرجاقتى تارتiپپەن جۇزەگە اسىرۋدا.

– 2016 جىلى قىرعىز تاراپىنىڭ ەلەكتر ەنەرگياسىمەن تاۋار الماسۋعا كەش كەلiسكەندiگiنە بايلانىستى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن تاۋار الماسۋ تامىز ايىندا جۇزەگە اسىرىلدى. كەلiسiمگە سايكەس مەملەكەتارالىق ۇيلەستiرۋشi سۋ شارۋاشىلىعى كوميسسياسى قىزمەت ەتەدi. سوڭعى جىلدارى كوميسسيا مۇشەلەرiنiڭ ءارتۇرلi سەبەپتەرمەن وتىرىس حاتتامالارىنا قول قويماۋ وقيعالارى جيi بەلەڭ الۋدا، بۇل ءوز كەزەگiندە دوستىق كانالىنىڭ قازاقستان بولiگiندە سۋ رەسۋرستارىن پايدالانۋعا جانە رەتتەۋگە كەرi اسەرiن تيگiزۋدە، – دەلiنگەن پرەمەر-مينيستردiڭ جاۋابىندا.

 باقىتجان ءابدiرۇلىنىڭ بايانداۋىنشا، اتالعان ماسەلەنi رەتتەۋ ماقساتىندا 2016 جىلعى 2 قىركۇيەكتە قر پرەمەر-مينيسترiنiڭ ورىنباسارى – اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترi ا.مىرزاحمەتوۆتiڭ توراعالىعىمەن وتكەن قازاقستاننىڭ سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ ماسەلەلەرi جونiندەگi ۆەدومستۆوارالىق كەڭەس وتىرىسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلiگiنە اعىمداعى جىلدىڭ قاراشا ايىنا دەيiن قىرعىزستان، وزبەكستان جانە تاجiكستان تاراپتارىمەن ەكiجاقتى ۇكiمەتارالىق كەلiسiمدەر جوبالارىن ازiرلەپ، 2017 جىلعى ناۋرىز ايىنا دەيiن كورشiلەس ەلدەرمەن قول قويۋ ماسەلەسiن پىسىقتاۋ تۋرالى تاپسىرما بەرiلگەن. ۇكiمەت باسشىسى مينيسترلiكتiڭ كەلiسiم جوباسىن ازiرلەپ، سىرتقى iستەر مينيسترلiگiنە، سونداي-اق، ەكiجاقتى كەلiسiم جوبالارىن مۇددەلi مەملەكەتتiك ورگاندارعا كەلiسۋگە جولداعان.

– وسىعان بايلانىستى، وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسى ماقتاارال اۋدانىنىڭ سۋارمالى جەرلەرiن اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسi قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكiمەتiنiڭ ەرەكشە باقىلاۋىندا تۇرعانىن اتاپ وتەمiن، – دەپ تۇيiندەگەن ب.ساعىنتاەۆ.

ءيا، سەناتوردىڭ بەلسەندiلiگiنiڭ ارقاسىندا ماقتاارال اۋدانىنىڭ تۇرعىندارى كەلەر جىلى اعىن سۋدان تاپشىلىق كورمەي جاتسا، نۇر ۇستiنە نۇر بولماق.

ايدار قۇلجانوۆ، «وڭتۇستiك قازاقستان».

Abai.kz