ەۇۋ-دا ورالمان ستۋدەنتتەردىڭ قۇقىعى بۇزىلۋدا
ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ رەكتورى
ە.ب.سىدىقوۆقا
قۇرمەتتى ەرلان باتتاشۇلى!
ءوزىڭىز جاقسى بىلەسىز، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2012 جىلعى 28 اقپانداعى №264 قاۋلىسىنا ساي، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى بولىپ تابىلمايتىن ۇلتى قازاق ادامدار ءۇشىن – 2 پايىز وقۋعا ءتۇسۋ كەزىندە قابىلداۋ كۆوتاسى بولىنەدى.
اتاجۇرتىنا الىس-جاقىن شەتەلدەن ءبىلىم الۋ ماقساتىندا كەلىپ، سول جەڭىلدىكپەن جوو-نا تۇسكەن ەتنيكالىق قازاق ستۋدەنتتەردىڭ ءبىر ءبولىمى ءسىز باسقارىپ وتىرعان ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-دە وقىپ جاتىر.
بۇل ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ رەسپۋبليكا شەگىنەن تىس جەرلەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قانداستارىمىزدىڭ جاس ۇرپاقتارىنىڭ تاريحي وتانىنا ورالۋى ءۇشىن جاساعان زور قامقورلىعى. ەكىنشى جاعىنان ولاردىڭ قونىستانىپ قالۋىنا دا مۇمكىندىك تۋعىزىپ وتىر!
ال، سول ستۋدەنتتەردىڭ ەلگە ورالىپ، وقۋعا تۇسكەننەن كەيىنگى قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرى «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2011 جىلعى 22 شىلدەدەگى № 477-IV زاڭىنىڭ 33-بابىندا ارنايى قاراستىرىلعان.
وندا، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ءبىلىم الۋ ماقساتىمەن كەلگەن ەتنيكالىق قازاقتار وقۋعا تۇسكەننەن كەيىن:
1) تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك، ورتا بىلىمنەن كەيىنگى، جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ جاتاقحانالارىندا ۋاقىتشا تىركەلۋگە;
2) تۇراقتى تۇرۋعا جانە جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن (تىركەۋ تارتىبىمەن) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىنا قابىلداۋ تۋرالى ءوتىنىشحات بەرۋگە قۇقىعى بار.» - دەپ، تايعا باسقان تاڭباداي اشىق كورسەتىلگەن.
بۇل زاڭ سوڭعى رەت قايتا قابىلدانىپ، قولدانىسقا ەنگەلى (2016 جىل 1 قاڭتاردان بەرى), مىنە، ءبىر جىل ءۇش ايعا تايادى.
وكىنىشكە وراي، ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-دا وقىپ جاتقان سول ەتنيكالىق قازاق ستۋدەنتتەردىڭ «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىندا بەلگىلەنىپ، ەلباسى قول قويعان وسى قۇقىقتارى بۇزىلىپ جاتىر. ستۋدەنتتەر تىركەۋگە تۇراتىن ءۇي ىزدەپ، تەنتىرەپ كەتۋگە ءماجبۇر بولۋدا.
ەتنيكالىق قازاق ستۋدەنتتەر اتالعان زاڭدا كورسەتىلگەن قۇقۇقتارىن پايدالانىپ، وزدەرى تۇرىپ جاتقان ۋنيۆەرسيتەت جاتاقحاناسىنا تۇراقتى تىركەۋگە تۇرىپ، ىقتيارحات، ودان ارى ازاماتتىق الايىن دەسە، ەۇۋ –دىڭ جاتاقحاناعا جاۋاپتى باسشىلارى ولارعا قولداۋحات بەرمەي قيناۋدا. سونداي ستۋدەنتتەردىڭ ءوتىنىشىن تىڭداپ، مايرا مۇسابەكوۆا حانىمعا تەلەفون شالساق، ول كىسى ونداي زاڭ-پاڭىڭىزدى بىلمەيتىن كورىنەدى. «ستۋدەنتتەر وزدەرى ءۇي تاۋىپ، سوندا تىركەلىپ، ازاماتتىعىن الا بەرسىن!» - دەپ، قاراپ تۇر!
شەتتەن كەلگەن ستۋدەنتتەردە قايداعى ءۇي؟! كوبىندە جوق قوي!
قىسقاسى، ەلباسى قول قويعان زاڭدى پىسقىراتىن ءتۇرى جوق!
2015-جىلى «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» تۋرالى زاڭ جوباسى ەلباسىمىزدىڭ تاپسىرماسىمەن پارلامەنتتە قايتالاي تۇزەتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىپ قابىلدانعاندا، ەتنيكالىق قازاق ستۋدەنتتەرىنىڭ ءارى جوو-دا وقىپ، ءارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الىپ بىراق شىعۋلارى ءۇشىن، ولاردىڭ باسقا تىركەۋگە تۇراتىن ۇيلەرىنىڭ جوقتىعىن ەسكەرە وتىرىپ، ارنايى وسى باپتى ەنگىزگەن بولاتىنبىز. ويتكەنى، بۇدان بۇرىنعى جىلدارى شەتەلدەن كەلىپ وقىعان قازاق جاستارى ۇكىمەت قاراجاتىمەن وقىپ، ازاماتتىق الا الماي، كوبى كەلگەن ەلىنە قايتا كەتۋگە ءماجبۇر بولىپ كەلگەن.
ءتىپتى، باسقا جەردەن ءۇي تاۋىپ، تۇراقتى تىركەۋگە تۇرعان كۇننىڭ وزىندە، ول تىركەۋ تۋرالى زاڭعا قايشى كەلەدى. تىركەۋ تۋرالى زاڭنىڭ تالابى بويىنشا تىركەلگەن مەكەنجايدا تۇرۋىڭ كەرەك. تۇرماساڭ، ايىپپۇل تولەيسىڭ. ال، ورالمان ستۋدەنتتەر «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 49-بابىنا ساي، اكىمشىلىك قۇقىقبۇزۋشىلىق جازاسىنا تارتىلىپ، تۇراقتى تىركەۋىنىڭ كۇشى جويىلۋى، ءتىپتى ەلدەن شىعارىلىپ جىبەرىلۋى دە مۇمكىن.
قۇرمەتتى ەرلان باتتاشۇلى!
ءسىزدىڭ شەتتەن ورالعان قابىلەتتى قىز-جىگىتتەردى ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-نە قىزمەتكە الىپ، زور قامقورلىق جاساپ جاتقانىڭىزدى ءبىز وتە جاقسى بىلەمىز.
ەندى قول استىڭىزداعى ورالمان قانداس ستۋدەنتتەرگە دە كوز قىرىڭىزدى سالىپ، ولاردىڭ زاڭدا كورسەتىلگەن قۇقىقتارىنا ساي، ۋنيۆەرسيتەت جاتاقحاناسىنا تۇراقتى تىركەۋگە تۇرىپ، جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن (تىركەۋ تارتىبىمەن) ىقتيارحات نەمەسە ازاماتتىق الۋىنا قولداۋحات بەرگىزۋىڭىزدى جانە امالسىزدان سىرقا تىركەلگەن ەتنيكالىق قازاق ستۋدەنتتەرىنىڭ تۇراقتى تىركەۋىن وقۋ بىتىرگەنشە وزدەرى تۇرىپ جاتقان بولمەلەرىنە جوتكەپ اكەلتۋىڭىزدى سۇرايمىن.
قۇرمەتپەن، اۋىت مۇقيبەك
اbai.kz