قازاقشىلىعىم قىمبات
«...كەۋدەسى جاقسىلاردىڭ التىن ساندىق،
ساندىقتى كىلت بولماسا كىم اشادى؟..»
(«سىرلى ءسات» توپتاماسىنان)...
- ءى -
«...قۇداي-اۋ، قايدا سول جىلدار،
ماحاببات، قىزىق مول جىلدار؟
اقىرىن، اقىرىن شەگىنىپ،
الىستاپ كەتتى-اۋ قۇرعىرلار؟!»
شىركىن، قايتا ورالماس قايران جاستىق!.. سەن تۋرالى بۇدان ارتىق قالاي ايتۋعا بولادى؟! ابايدىڭ ۇلىلىعى دا وسىندا ەمەس پە؟!
ماحاببات پەن ماستىققا، البىرتتىق پەن شاتتىققا تولى سول ءبىر سيقىرلى كۇندەر، ارمان مەن سىرعا، ءان مەن جىرعا تولى شۋاقتى جىلدار قايدا قالدى؟!
راس، ول كەز ءسال باسقاشا ەدى... ومىرگە دە، وزىمىزگە دە شەكسىز سەنۋشى ەدىك. كۇن وتپەيتىندەي، عۇمىر بىتپەيتىندەي كورىنەتىن.
ال قازىر شە، قازىرگى جاستار شە؟ بىلمەيمىن... جارايدى، بۇل – باسقا اڭگىمە.
جاستىققا ءبارى جاراسادى! اڭساۋ دا، ارمان دا... كۇيۋ مەن ءسۇيۋ دە... ەرلىك پەن ورلىك تە!
«شىركىن، سول كۇندەر ءبىر ءسات قايتا ورالسا ءبارىن قيار ەم، وندا ءبارىن باسقاشا ىستەر ەدىم!» دەپ وتىرىك ايتا المايمىن... جاستىقپەن كىم جاڭىلىسپايدى، جاس كەزدە كىم قاتەلەسپەيدى؟! تاپقانىمنان جوعالتقانىم، جەتكەنىمنەن جەتپەگەنىم كوپ بولدى... وكىنبەيمىن. ايتپەسە، ول جاستىق بولا ما؟!
وكىنەتىنىم، تەك ءوتىپ كەتكەنى... ەندى ەشقاشان قولىم جەتپەيتىنى. كونبەسكە تاعى لاج جوق!
... قايران، جاستىق، جاسىنداي جانىپ-وشكەن!
وتە شىقتىڭ جۇلدىزداي اعىپ وتكەن...
قۇلازىعان كوڭىلدىڭ گۇلزار باعى
قازان ۇرعان اعاشتاي ءسانى كەتكەن.
قايران، جاستىق! ءومىردىڭ ءسانى مە ەدىڭ؟
ءسانى مە ەدىڭ، ءانى مە ەڭ، ءمانى مە ەدىڭ؟
سىرلاسىمداي كورۋشى ەم مىنا الەمدى –
قيماسىمداي بولۋشى ەد ءبارى مەنىڭ.
قايران، جاستىق! كەلمەسكە كەتكەنىڭ بە؟
كەتكەنىڭ بە، شىنىمەن وتكەنىڭ بە؟
كوكتەمىمدى ۇرلادى ۇرى ۋاقىت
كوز جەتكىزىپ كۇزدىڭ دە جەتپەگىنە.
قايران، جاستىق، قايتەيىن، قوش بول ەندى،
بەكەر مە ەدى بارلىعى، بوسقا ما ەدى؟!
...بىلمەيمىن باتامىن با، قالامىن با –
ۇستاعان ادامدايمىن قوس كەمەنى!
- ءىى -
...پايعامبارىمىز: «ۇممەتىمە ءبىر زامان كەلەدى. سوندا ولار بەس نارسەنى قاتتى جاقسى كورىپ، بەس نارسەنى مۇلدە ۇمىتادى.
-
دۇنيەنى جاقسى كورىپ، اقىرەتتى ۇمىتادى.
-
ءومىردى جاقسى كورىپ، ءولىمدى ۇمىتادى.
-
ءزاۋلىم سارايدى جاقسى كورىپ، قاراڭعى قابىردى ۇمىتادى.
-
مال-مۇلىكتى جاقسى كورىپ، ول ءۇشىن بەرەتىن ەسەپتى ۇمىتادى.
-
جاراتىلىستى جاقسى كورىپ، جاراتۋشىنى ۇمىتادى»، - دەپتى.
ال قازاق شە، قازاق نە دەيدى؟
«قۇدايدان قورىقپا، قۇدايدان قورىقپاعاننان قورىق».
ء«ومىر بار جەردە ءولىم بار».
«مال ساقتاما – ار ساقتا».
«تويساڭ توبا قىل».
«مالىم – جانىمنىڭ ساداعاسى،
جانىم – ارىمنىڭ ساداعاسى».
«ولىمنەن ۇيات كۇشتى».
«ۇيات بار جەردە يمان بار».
«نىساپ سايىن بەرەكە».
«تاعدىر – ءتاڭىر ءىسى».
«تاۋبەسى باردىڭ نۇرى بار»، - دەيدى.
قوسارىم تەك – ءاربىر قازاق اۋەلى «قازاق»، سوسىن «مۇسىلمان» بولادى! ال ول: «بارىنەن نە ءتاتتى – ءومىر ءتاتتى» - دەيدى...
...جاراتقان يەم، كۇناھار قۇلمىن،
ساناسىن تۇرمىس بيلەگەن!
ايتاعىنا ەرىپ سايتان مەن جىننىڭ –
قۇلقىننىڭ قامىن كۇيلەگەن!
جاراتقان يەم، جاڭىلسام كەشىر
اداسقان سوقىر پەندەڭمىن!
وكىنىشپەنەن وتكىزگەن ەسىل
كەلەر مە قايتىپ ولگەن كۇن؟!
جاراتقان يەم! ايىبىم شەكسىز
امال نە، ءبارىن كەش ۇقتىم!..
سوندا دا مىناۋ ومىرگە ەسسىز –
ولەردەي بىراق عاشىقپىن!
...كەيدە ماعان بارىنەن قازاقشىلىعىم ارتىق سياقتى!..
تۇرماعانبەت كەنجەباەۆ، اقىن،
قازاقستان جازۋشىلار جانە جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى.
Abai.kz
