قازاق ەلىندەگى وقۋ ورىندارىندا ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى ديپلومدار ساتىلادى. مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدارعا، ياعني بالاباقشالارعا جانە مەملەكەت تەگىن وقىتۋعا ءتيىستى مەكتەپتەردىڭ وزدەرىنە بالانى ورنالاستىرۋدىڭ بەلگىلى ءبىر دارەجەدەگى ء«تاريفى» بار. ءبىلىم سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇيەسىن سىبايلاس جەمقورلىق جايلاعان - بارلىعى ساتىلادى، بارلىعىن ساتىپ الۋعا بولادى. وسىنداي جاعدايدى بىلە تۇرا... ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مۇلدە ەشتەڭە ىستەمەيدى.

«نۇر وتان» پارتياسى جانىنداعى سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسەتىن رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەستىڭ مىنبەسىنەن ماجىلىسمەن مەرۋەرت قازىبەكوۆا تۇپ-تۋرا وسىلاي دەدى. «ەسەپ كوميتەتى جاقىندا عانا ءبىلىم سالاسى بويىنشا 18,3 ميلليارد تەڭگە كولەمىندەگى بيۋدجەت جانە باسقا دا زاڭدىلىقتاردىڭ ورەسكەل بۇزىلعانىن انىقتادى، - دەدى مەرۋەرت حانىم مالىمدەمەسى بارىسىندا ناقتى دەرەكتەردى اتاپ كورسەتىپ، - ال مۇنداي ماسەلە 2013 جىلى 26,3 ميلليارد تەڭگە، وتكەن جىلدىڭ توعىز ايى بويىنشا 38,2 ميلليارد تەڭگەنى قۇراعان ەكەن. ءبىلىم سالاسى بويىنشا وتكەن جىلدىڭ توعىز ايىندا 228 سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىستارى تىركەلگەن بولسا، بۇل كورسەتكىش 2013 جىلدىڭ توعىز ايىندا 117 دەگەن تسيفردىڭ اينالاسىندا بولىپتى. دەمەك، جىل سايىن سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيى كوتەرىلىپ بارا جاتىر دەگەن ءسوز... وتكەن جىلى وسى ءبىلىم سالاسىنىڭ ءمينيسترى (اسلان ءسارىنجىپوۆتى ايتادى) التى اي ىشىندە ءبىر دە ءبىر ازاماتتى قابىلداماپتى. ونىڭ قابىلداۋىنا وزگە تۇگىلى، ءبىزدىڭ ءوزىمىز دە ء(ماجىلىس دەپۋتاتتارىن ايتادى - م.م.) كىرە المادىق...»

ماجىلىسمەننىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، وتكەن جىلدارى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مەكتەپتەردىڭ حيميا كابينەتتەرىنە قاجەتتى قۇرال-جابدىقتارعا قاتىستى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ بايقاۋىن وتكىزىپ، ناتيجەسىندە ءبىلىم سالاسىنىڭ 569 مەملەكەتتىك مەكەمەسىنە ەكى ميلليارد تەڭگەنىڭ حيميالىق قۇرىلعىلارى ساتىلىپ الىنعان ەكەن. «الايدا اتالمىش قۇرىلعىلار كۇنى بۇگىنگە دەيىن ىسكە قوسىلماي، شاڭ باسىپ، بوسقا جاتىر» دەدى مەرۋەرت قازىبەكوۆا.

قىزىق! قاي جاعىنان الىپ قاراساڭىز دا – قىزىق! وتكەندە عانا ەسەپ كوميتەتى اۋىل شارۋشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ يگەرىلمەي قالعان... يگەرىلۋى بىلاي تۇرسىن، يگەرىلۋى كەزىندە «اتى بار دا، زاتى جوق» «ساعىم فيرمالارعا» قولدى بولىپ كەتكەن ميللياردتار ءتىزىمىن اشىپ ايتىپ، اتتاندى سالىپ ەدى. سول اتتان سول كۇيى... ايتىلعان جەرىندە اتتان بولىپ قالىپ كەتتى. تازا كوز بوياۋشىلىق! ودان بەرى كوپ تە ۋاقىت وتكەن جوق، الايدا كوپشىلىك ونى ۇمىتىپ تا ۇلگەردى. قايبىر جىلدارى اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اسىلجان مامىتبەكوۆ اسىل تۇقىمدى شەت ەلدىك بۇقا-سيىرلاردى سىرت ەلدەردەن ۇشاقپەن تاسىپ ەدى. ەلىمىزگە. ميلليونداعان دوللارلار جۇمسالعان سول اسىلجان ءمينيستردىڭ اسىل تۇقىمدىلارىنىڭ الدى ارام ءولىپ، ارتى الىگە دەيىن ەسىن جيماي جاتقان كورىنەدى، ەستۋىمىزشە. اڭگىمەمىزگە ارقاۋ بولىپ وتىرعان ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ ميللياردتاعان قارجىعا شەت ەلدەردەن الدىرعان حيمياعا قاتىستى قۇرال-جابدىقتارى دا، اشىعىن ايتايىق، اسىلجان مىرزانىڭ اسىل تۇقىمدى شەت ەلدىك مالدارىنىڭ كەبىن كيىپ وتىرعانعا ۇقسايدى. ماجىلىسمەن مەرۋەرت حانىمنىڭ مىنبەدەن ايتقاندارىنان ءبىزدىڭ تۇسىنگەنىمىز وسى. ال ەندى اڭگىمەنىڭ اشىعىن ايتاتىن بولساق، «ماجىلىسمەن مەرۋەرت حانىم دا، باسقالار دا اياق استىنان نەگە وسى بەلسەندى بولىپ كەتتى؟» دەگەن سۇراق تۋادى. سۇراققا جاۋاپ، البەتتە، بىرەۋ-اق: بىرنەشە جىلدان بەرى بار-جوعى بىلىنبەيتىن ماجىلىسمەندەردىڭ بۇگىنگى بەلسەندىلىگى الداعى جىلى بولىپ قالۋى ءتيىس پارلامەنتتىك سايلاۋعا قاتىستى بولسا كەرەك، ويتكەنى مەرۋەرت حانىمنىڭ دا، مەرۋەرت حانىم سياقتى باسقا دەپۋتاتتاردىڭ دا «ويانا باستاۋى» وسىنداي ويلارعا جەتەلەيدى. ال ەندى مەرۋەرت حانىمنىڭ اياق استىنان «ايتىپ-ايتىپ تاستاعان ادىلەتتى» سىنى... ءدال سول ايتىلعان جەرىندە – «نۇر وتاننىڭ» ماڭايىنداعى مىنبەلەردىڭ اينالاسىندا قالىپ كەتەدى. مۇنىڭ دا اشىعىن ايتايىق.

مارات ماداليموۆ.

اباي.kz