الماتى قالاسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتىندا قاشقىن بانكير مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ قىلمىستىق ءىسى بويىنشا باستى سوت وتىرىسى ءوتىپ جاتىر. بۇگىنگى سوت وتىرىسىندا سوتقا ءبىرىنشى بولىپ تۇسىنىك بەرگەن كۋاگەر، مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ سەنىمدى وكىلى راۋشان قىزداربەكوۆا ءوزىنىڭ قالاي ۇرلانعانى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى اڭگىمەلەپ بەردى.

«مەن بتا بانكتە مۇحتار ابىلازوۆپەن بىرگە جۇمىس ىستەدىم. ونىمەن سوناۋ ستۋدەنتتىك شاقتان تانىس بولاتىنمىن. 2007 جىلدىڭ كوكتەمىندە مەنى قارجى پوليتسياسىنا شاقىردى. سول شاقىرتۋدان كەيىن بتا بانكتەگى قۇجاتتارعا قول قويۋدان باس تارتتىم. الايدا، ءابىلازوۆتىڭ ءوزى قارجى پوليتسياسىمەن اراداعى ماسەلەنى وڭ شەشەتىنىن ايتىپ، ۋادە بەردى. ءابىلازوۆ ماعان: «بۇدان بىلاي قارجى پوليتسياسىنا بارمايسىڭ!» دەدى. سول كەزدە مەن قورعاۋشىنىڭ كومەگىنە جۇگىنگىم كەلدى. ءابىلازوۆتان قورعاۋشىنىڭ كومەگىن سۇراپ ەدىم، ول قىزمەتتىڭ وتە قىمبات تۇراتىنىن جەتكىزدى. امالىم قالماعان سوڭ، مەن ءوز قورعاۋشىمدى ەرتىپ، قارجى پوليتسياسىنا باردىم»،- دەپ اڭگىمەلەدى كۋاگەر.

سوتتاعى سوزىندە راۋشان قىزداربەكوۆا وسى وقيعالاردان كەيىن مۇحتار ابىلازوۆپەن ارادا ەشقانداي قارىم-قاتىناس بولماعانىن حابارلادى. ونىڭ ايتۋىنشا، مۇحتار ءابىلازوۆ وعان شەتەلگە قاشۋعا ۇسىنىس جاساعان. «2009 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا ماعان شەتەلگە كەتۋگە ۇسىنىس جاسادى. بىراق مەنىڭ كەتۋگە ويىم بولماعان. مەنى كۇشپەن كەتىرمەكشى بولدى. بۇل – ءابىلازوۆتىڭ تاپسىرماسى ەكەن. سول كەزدە عانا اۋرۋحانادان شىققان بولاتىنمىن. جىگىتتەر كەلىپ، مەنى كۇشتەپ كولىككە وتىرعىزىپ، ءبىر جاققا الىپ كەتتى. ول ءابىلازوۆتىڭ جىگىتتەرى بولاتىن. ولار اۋەلى مەنى قىرعىزستاننىڭ شەكاراسى ارقىلى اكەتپەككە ارەكەتتەندى. ودان تۇك شىقپادى. سەبەبى، ول جەردە ەلدەن شىعۋعا تىيىم سالىنعان ەدى. سودان كەيىن وزبەكستان ارقىلى شىعارماقشى بولدى، ول جەردە دە جول جابىق تۇردى»،- دەپ جالعادى ءسوزىن ر. قىزداربەكوۆا. ءوز سوزىندە كۋاگەر مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ وزىنە جانە ايەلىنە تەلەفون سوققانىن، بىراق ەكەۋىنىڭ دە ۇيالى تەلەفوندارى ءسونىپ تۇرعانىن حابارلادى.

بۇعان دەيىن ءمالىم بولعانىنداي، راۋشان قىزداربەكوۆا بتا بانكتىڭ اقشاسىن ۇرلاۋعا قاتىسادى. اتاپ ايتساق، بۇل جەردەگى اڭگىمە «Seeria Alliance LTD» وففشورلىق كومپانياسىن زاڭسىز جولمەن نەسيەلەۋ تۋرالى بولىپ وتىر. بتا بانكتەن بولىنگەن قاراجاتقا اتالعان كومپانيا جالپى قۇنى 54,6 ملن. اقش دوللارى تۇراتىن ءۇش اۋە كەمەسىن ساتىپ الادى. ول ۇشاقتار ليزينگتىك كەلىسىم-شارت ارقىلى «ەكسەلەنت گلايد اۋە كومپانياسى» اق-نا بەرىلەدى. ءىس جۇزىندە اتالعان كومپانيانىڭ قارجىلىق جانە شارۋاشىلىق قىزمەتىن مۇحتار ءابىلازوۆ ءوزى باقىلاپ وتىرعان.

سونىمەن قاتار، قاشقىن بانكيردىڭ تىكەلەي نۇسقاۋىمەن بانك پەن «ەكسەلەنت گلايد اۋە كومپانياسى» اق-نىڭ اراسىندا جالعان كەلىسىم-شارت جاسالادى. ول كەلىسىم-شارتتا بانكتىڭ قىزمەتكەرلەرىن تاسىمالداۋ جانە اۋە رەيستەرىن ۇيىمداستىرۋ بويىنشا اقىلى قىزمەت تۇرلەرىن كورسەتۋ جازىلادى. وسىلايشا، سايىپ كەلگەندە اتالعان اۋە كومپانياسىنىڭ ەسەپ-شوتىنا كەلىسىم-شارتتار بويىنشا 2007 جىلى - 922 ميلليون تەڭگە، ال 2008 جىلى – 1 ميلليارد تەڭگەدەن استام اقشا اۋدارىلادى.

ايتا كەتەلىك، قاشقىن بانكير مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ قىلمىستىق ءىسى بويىنشا باستى سوت وتىرىسى اعىمداعى جىلدىڭ 3-ءىنشى ساۋىرىندە باستالدى. جالپى العاندا، وسى ءىس بويىنشا 200-دەن استام كۋاگەرلەردەن سوتتا جاۋاپ الۋ جوسپارلانىپ وتىر.

دىنمۇحاممەد الدابەرگەن

Abai.kz