قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ XXV سەسسياسى «جاڭعىرۋدىڭ نەگىزى – تۇراقتىلىق، بىرلىك، كەلىسىم» اتتى تاقىرىپپەن ءوتىپ، وعان 1500-دەن استام ادام قاتىستى، - دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ. ولاردىڭ قاتارىندا ەلدىڭ بارلىق وڭىرىنەن كەلگەن اسسامبلەيا ارداگەرلەرى، رەسپۋبليكالىق جانە وڭىرلىك ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ توراعالارى، پارلامەنت دەپۋتاتتارى، ورتالىق اتقارۋشى ورگانداردىڭ، ساياسي پارتيالاردىڭ، ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ باسشىلارى، جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ رەكتورلارى، شەت مەملەكەتتەردىڭ ديپلوماتيالىق ميسسيالارىنىڭ، عىلىمي، شىعارماشىل زيالى قاۋىمنىڭ جانە باق وكىلدەرى بار.

جينالعاندار الدىندا سويلەگەن سوزىندە ەلباسى 2017 جىل تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا ەلىمىز ءۇشىن ەرەكشە جىل بولىپ سانالاتىنىن اتاپ ءوتتى.

– جۇيەلى جاڭعىرۋ بيىل ءبىزدىڭ بۇكىل جۇمىستارىمىزدىڭ وزەگىنە اينالدى. بىرىنشىدەن، ەكونوميكالىق جاڭعىرۋدى قولعا الدىق. ەكىنشىدەن، ساياسي جاڭعىرۋدى باستادىق. ۇشىنشىدەن، رۋحاني جاڭعىرۋعا كىرىستىك. بۇعان مەن «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالامدى ارناعانىمدى بىلەسىزدەر، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت باعدارلامالىق ماقالاداعى نەگىزگى مىندەتتەرگە نازار اۋدارىپ، قازاقستان قوعامىنىڭ دامۋ كەزەڭدەرىنە قاتىستى ويىن ورتاعا سالدى.

– مەن ەڭ الدىمەن بولاشاق قازاقستاندىقتىڭ بولمىسىن ايقىنداپ، قانداي بولۋى قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتىم. بىرىنشىدەن، ول – الەمدىك باسەكەگە قابىلەتتى جاسامپاز تۇلعا. ەكىنشىدەن، الدىنا ناقتى ماقساتتار قويىپ، سوعان ۇمتىلاتىن پراگماتيك، ءارى رەاليست. ۇشىنشىدەن، ۇلتتىق بىرەگەيلىگىن نىعايتىپ، ۇلتىنىڭ دامۋىن تەجەيتىن بارلىق نارسەلەردەن باس تارتاتىن ادام. تورتىنشىدەن، ءبىلىمنىڭ سالتانات قۇرۋىن ەڭ ماڭىزدى ءىس سانايتىن، جاھاندىق ءبىلىمنىڭ شىڭىنا شىققان جان. بەسىنشىدەن، تەك ەۆوليۋتسيالىق دامۋ عانا حالقىنىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىنىن جاقسى تۇسىنەتىن سانالى ازامات. التىنشىدان، ول – ءتۇرلى تىلدەردى يگەرگەن، الەمنىڭ ۇزدىك تاجىريبەلەرىن الۋعا جانە زامان تالاپتارىنا ساي وزگەرۋگە قابىلەتتى، سانا-سەزىمى اشىق جان، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

سونىمەن بىرگە، ەلباسى قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ رولىنە توقتالىپ، باعدارلامالىق ماقالادا كورسەتىلگەن جوبالاردىڭ تەرەڭ زەرتتەلۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتتى.

مەملەكەت باسشىسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ رۋحاني جاڭعىرۋعا بەلسەنە اتسالىساتىنىنا سەنىم ءبىلدىرىپ، اسسامبلەيا مۇشەلەرىنە ءوز الەۋەتىن ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بىرقاتار جوباعا توقتالدى.

– ءبىرىنشى. «تۋعان جەر» جوباسى اسسامبلەيا ءۇشىن زور مۇمكىندىكتەرگە جول اشىپ بەرەدى. ەكىنشى. «قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى» جوباسىنا اسسامبلەيا تىكەلەي قاتىسىپ، باسى-قاسىندا ءجۇرۋى كەرەك. ءبىزدىڭ قانشاما زامانداستارىمىز، قانشاما اسسامبلەيا بەلسەندىلەرى ەل يگىلىگى ءۇشىن رياسىز قىزمەت ەتىپ ءجۇر. ۇلتىنا، قاي وڭىردەن ەكەنىنە، جىنىسىنا قاراماستان ءبىز ولاردىڭ بارلىعىن ەلگە تانىتا ءبىلۋىمىز كەرەك. مۇندا قويىلاتىن تالاپ بىرەۋ عانا، ول – ازاماتتىڭ قازاقستان دامۋىنا قوسقان ۇلەسى. ءۇشىنشى. اسسامبلەيا «جاھانداعى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» جوباسىنا تابىستى اتسالىسا الادى، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

سونداي-اق، نۇرسۇلتان نازارباەۆ جاستاردىڭ سانا-سەزىمىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ايرىقشا ماڭىزى بار «جاڭا گۋمانيتارلىق ءبىلىم» جوباسىن اتاپ ءوتتى.

– جوبا الەمنىڭ جەتەكشى تىلدەرىنەن ەڭ ۇزدىك وقۋلىقتاردى قازاق تىلىنە اۋدارۋدى كوزدەيدى. فيلوسوفيا، الەۋمەتتانۋ، ەكونوميكا، مادەنيەتتانۋ، شىعىستانۋ سالالارى بويىنشا اعىلشىن، ورىس، فرانتسۋز، يسپان تىلدەرىندە جانە باسقا دا تىلدەردە باسىلعان تاماشا وقۋلىقتار بار. وقۋ پروتسەسىندەگى عىلىمي اينالىمعا ولاردىڭ ەنگىزىلۋى وتاندىق ءبىلىمدى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرەتىنىنە سەنىمدىمىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

ەلباسى مەملەكەت پەن قوعام الدىندا تۇرعان زاماناۋي جاھاندىق سىن-قاتەرلەرگە نازار اۋدارىپ، ورتالىق جانە جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگاندارعا ەلىمىزدە بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدى ساقتاۋ ءۇشىن ەرەكشە شەشىمدەر قاراستىرۋدى تاپسىردى.

– تۇتاس قوعام دا، جەكە ازاماتتار دا بەيبىتشىلىكتىڭ، تۇراقتىلىق پەن كەلىسىمنىڭ وزدىگىنەن كەلە سالمايتىنىن بىلۋگە ءتيىس. مەملەكەت ۇدايى ەتنوسارالىق جانە كونفەسسياارالىق پروتسەستەردىڭ تامىرىن باسىپ، ءجىتى قاداعالاپ وتىر. ۇلتتىق بىرلىكتى نىعايتا ءتۇسۋ ءۇشىن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەن بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار تۇراقتى، كۇندەلىكتى جۇمىس جاساۋدا، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ قابىلدانىپ جاتقان شارالاردىڭ دۇرىستىعىن جانە ءوز ۋاقىتىندا اتقارىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتىپ، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەن مەملەكەتتىك ورگاندار الدىنا جاڭا مىندەتتەر قويدى.

– ءبىرىنشى مىندەت. جۇيەلى جاڭعىرۋدىڭ ماقساتتارىنا جاۋاپ بەرە الاتىن قوعامدىق سانا-سەزىم قالىپتاستىرۋ كەرەك. بۇل پروتسەسكە مەملەكەت پەن ازاماتتىق قوعام، ءبىلىم بەرۋ مەن الەۋمەتتىك سالا، جەكە بيزنەس پەن ماسس-مەديا، ءبارى دە تارتىلۋى قاجەت، – دەپ تاپسىردى ەلباسى.

مەملەكەت باسشىسى ەكىنشى مىندەت رەتىندە ازاماتتىق بىرەگەيلىكتى نىعايتىپ، بىرلىك پەن كەلىسىمدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن ايتتى. وسىعان وراي، قازاقستان پرەزيدەنتى بىرقاتار ناقتى تاپسىرما بەردى.

– ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگىنە وبلىس اكىمدەرىمەن بىرلەسىپ، اسسامبلەيانىڭ بارلىق دەڭگەيدەگى قوعامدىق كەلىسىم كەڭەستەرىنىڭ 2017-2018 جىلدارعا ارنالعان، دىني ەكسترەميزمگە قارسى تۇرۋ جونىندەگى جوسپارىن دايىنداۋدى تاپسىرامىن. سونىمەن قاتار، قحا قوعامدىق كەلىسىم كەڭەستەرىنىڭ جۇمىسىن رەتتەپ، ولاردىڭ قىزمەتتەرىنىڭ ناقتى كريتەريلەرىن جاساۋى كەرەك. بۇدان بولەك، ۇكىمەتكە قايىرىمدىلىقتى دامىتۋ، ونىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندە ۇسىنىستار ەنگىزۋدى تاپسىرامىن. وبلىستاردىڭ، استانا  مەن الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرى قحا جۇمىسىنىڭ جاڭا باعدارىن – قوعامدىق كەلىسىم كەڭەستەرى، قايىرىمدىلىق جانە مەدياتسيا جۇمىستارىن كۇشەيتۋى قاجەت، – دەپ تاپسىرما بەردى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

سەسسيا بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى اقپاراتتىق جۇمىستارعا ەرەكشە ءمان بەرىپ، 2018 جىلى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ كوپفۋنكتسيونالدى مۋلتيمەديالىق پورتالىن اشۋدى، سونداي-اق «قازاقستان حالقى» ينتەراكتيۆتى تاريحي كارتاسىن جاساۋدى تاپسىردى.

– ەل يەسى – قازاقتىڭ مەملەكەت قۇراۋشى رەتىندەگى ايرىقشا ءرولىن ەسكەرە وتىرىپ جاسالۋعا ءتيىس ەلەكتروندى كارتا ەجەلگى قازاق جەرىندە سان ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنىڭ ۇيىسۋ پروتسەسىن كورنەكى جانە تولىق كورسەتىپ بەرەدى. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە قحا-مەن بىرلەسىپ عىلىمي نەگىزدە وسى ينتەراكتيۆتى كارتانى جاساپ، كەلەسى جىلى «العىس ايتۋ» كۇنىنە وراي تۇساۋىن كەسۋدى تاپسىرامىن، – دەدى ەلباسى.

سونداي-اق، قازاقستان پرەزيدەنتى بيزنەس، شىعارماشىلىق جانە عىلىمي زيالى قاۋىم وكىلدەرىن «تۋعان جەر» جوباسىنا قاتىسۋعا جانە ءوز اۋىلداستارىن قولداۋ ءۇشىن كۇش جۇمىلدىرۋعا شاقىردى.

سەسسيادا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ عىلىمي-ساراپتاۋ توبىنىڭ توراعاسى، ەڭبەكتى قورعاۋ جانە قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسى ءبولىمىنىڭ باستىعى، جۇك تيەۋ جانە ءتۇسىرۋ جونىندەگى كەشەننىڭ دوكەر-مەحانيزاتورى، اقىن، جۋرناليست، بالالار اۋرۋحاناسىنىڭ نەفرولوگيا بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، تەولوگ، «ۇلتتىق ۆولونتەرلەر جەلىسى» زاڭدى تۇلعالار بىرلەستىگىنىڭ ءتورايىمى، شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى، روساريو قالاسىنداعى (ارگەنتينا) قازاقستان مادەنيەتى ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، رەجيسسەر، قوعامدىق ۇيىم جەتەكشىسى، كاسىپكەر-ينۆەستور جانە جوعارى وقۋ ورنىنىڭ ستۋدەنتى ءسوز سويلەدى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مۇشەلەرىنىڭ سوزدەرىندە كوپتەگەن ءماندى ماسەلەلەر كوتەرىلگەنىنە توقتالىپ، باق وكىلدەرىنە ونى تەرەڭ تالداۋ جونىندە ۇسىنىس ايتتى.

ءسوزىنىڭ سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى بارشا قازاقستاندىقتاردى الداعى قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنىمەن قۇتتىقتاپ، بەيبىت ءومىر، يگىلىك پەن باق-بەرەكە تىلەدى.

قازاقستان پرەزيدەنتى سەسسيا بارىسىندا قحا مۇشەسى، اقتوبە وبلىستىق قوعامدىق كەلىسىم كەڭەسىنىڭ توراعاسى سەرگەي ۆيكتوروۆيچ ۆيشنياكتى جانە قحا كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، «ازەربايجاندار قاۋىمداستىعى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى ابيلفاس مۋسليموۆيچ حامەدوۆتى اسسامبلەيا توراعاسىنىڭ ورىنباسارلارى ەتىپ تاعايىنداۋ تۋرالى وكىمگە قول قويدى.

XXV سەسسيا سوڭىندا اسسامبلەيا قابىلداعان مالىمدەمەدە رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ زاڭدىلىق جانە قاجەتتىلىك ەكەنى، قازاقستان دامۋىنىڭ بۇكىل ستراتەگياسىنا ونىڭ تۇتاستىق دارىتاتىنى اتاپ كورسەتىلدى.

ءىس-شارا اياقتالعان سوڭ مەملەكەت باسشىسى سالتاناتتى كونتسەرتكە قاتىستى.

Abai.kz