ورتالىق كوشەلەرى اسفالتتالىپ، كوشە بويلاي ساپ تۇزەگەن ساۋلەتتى ۇيلەرگە قونىستانۋشىلاردىڭ قاتارى ارتقان قىزىلاعاشتاعى تىرلىك بۇرىنعى قالىپتى ىرعاعىنا ءتۇستى دەۋگە بولادى. وزەن جاقتان جوعارىعا كوشىرىلگەن كوشەلەر ورنىنا ەگىلگەن ساياباقتاعى كوشەتتەر دە كوكتەپ، جاسىل جاپىراقتارى سامال جەلمەن تەربەلىپ، ءتىرى جانعا تىرلىك بارلىعىن بىلدىرەدى. وسىنىڭ الدىندا جازعاندارىمىزدا كۇنى بۇگىنگە دەيىن قىزىلاعاشتاعى 139 ۇيدە، اقتوعانداعى 6 ۇيدە قونىستويى اتالىپ وتىلگەنىن، جاڭا باسپانالارعا يە بولعانداردىڭ قۋانىشتارى كەمەرىنەن اسىپ توگىلىپ، ولاردىڭ جەرلەستەرى وزدەرى ءۇشىن جاڭا ۇيلەردىڭ ەسىكتەرى اشىلار كۇندى اسىعا كۇتىپ جۇرگەنىن ايتقان ەدىك. وبلىس باسشىسى قۇرىلىسشىلارعا سەنىم ءبىلدىرىپ، قىزىلاعاشتاعى قۇرىلىس جۇمىستارى شىلدەگە دەيىن اياقتالادى دەگەن ەدى. سەرىك ابىكەنۇلىنىڭ سول ايتقانى ورىندالارى انىق. كۇنى كەشە اۋىلدا تاعى دا 200 وتباسىعا جاڭا ۇيلەردىڭ كىلتتەرى تاپسىرىلدى. ناقتىراق ايتقاندا، 188 باسپانا قىزىلاعاشتا سالىنسا، قالعان 12-ءسى اقتوعاندا پايدالانۋعا بەرىلدى. وسىلايشا سارسەنبىنىڭ ساتىنە دەيىن سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەندەردىڭ 345-ءى سۋ جاڭا باسپانالارعا كىرىپ، مارە-سارە كۇيدى باستان وتكەردى. اماندىق بولسا، شىلدەگە دەيىن قىزىلاعاشتىقتار تۇگەلىمەن جاڭا ۇيلەرگە قونىستانادى.

ورتالىق كوشەلەرى اسفالتتالىپ، كوشە بويلاي ساپ تۇزەگەن ساۋلەتتى ۇيلەرگە قونىستانۋشىلاردىڭ قاتارى ارتقان قىزىلاعاشتاعى تىرلىك بۇرىنعى قالىپتى ىرعاعىنا ءتۇستى دەۋگە بولادى. وزەن جاقتان جوعارىعا كوشىرىلگەن كوشەلەر ورنىنا ەگىلگەن ساياباقتاعى كوشەتتەر دە كوكتەپ، جاسىل جاپىراقتارى سامال جەلمەن تەربەلىپ، ءتىرى جانعا تىرلىك بارلىعىن بىلدىرەدى. وسىنىڭ الدىندا جازعاندارىمىزدا كۇنى بۇگىنگە دەيىن قىزىلاعاشتاعى 139 ۇيدە، اقتوعانداعى 6 ۇيدە قونىستويى اتالىپ وتىلگەنىن، جاڭا باسپانالارعا يە بولعانداردىڭ قۋانىشتارى كەمەرىنەن اسىپ توگىلىپ، ولاردىڭ جەرلەستەرى وزدەرى ءۇشىن جاڭا ۇيلەردىڭ ەسىكتەرى اشىلار كۇندى اسىعا كۇتىپ جۇرگەنىن ايتقان ەدىك. وبلىس باسشىسى قۇرىلىسشىلارعا سەنىم ءبىلدىرىپ، قىزىلاعاشتاعى قۇرىلىس جۇمىستارى شىلدەگە دەيىن اياقتالادى دەگەن ەدى. سەرىك ابىكەنۇلىنىڭ سول ايتقانى ورىندالارى انىق. كۇنى كەشە اۋىلدا تاعى دا 200 وتباسىعا جاڭا ۇيلەردىڭ كىلتتەرى تاپسىرىلدى. ناقتىراق ايتقاندا، 188 باسپانا قىزىلاعاشتا سالىنسا، قالعان 12-ءسى اقتوعاندا پايدالانۋعا بەرىلدى. وسىلايشا سارسەنبىنىڭ ساتىنە دەيىن سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەندەردىڭ 345-ءى سۋ جاڭا باسپانالارعا كىرىپ، مارە-سارە كۇيدى باستان وتكەردى. اماندىق بولسا، شىلدەگە دەيىن قىزىلاعاشتىقتار تۇگەلىمەن جاڭا ۇيلەرگە قونىستانادى.

شاتىرلى قالاشىق الدىنداعى دالالىق ساحنا تورىنە كوتەرىلگەن قر پرەمەر-ءمينيسترى كەڭسەسىنىڭ باس ينسپەكتورى مۇحامەدجان اباۋوۆ، وبلىس اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆ پەن اقسۋ اۋدانىنىڭ اكىمى اسكەربەك دۇيسەمبىنوۆتەر باسپانالى بولىپ جاتقان جۇرتشىلىقتى قۋانىشتارىمەن قۇتتىقتادى. ءبىرىنشى بولىپ ءسوز العان وبلىس اكىمى تومەندەگىشە تولعاندى:
- قۇرمەتتى حالايىق! ناۋرىزدىڭ 12 جۇلدىزىندا بولعان سۋ تاسقىنىنان سوڭ دا ءبىراز ۋاقىت ءوتىپ كەتىپتى. اپات زارداپتارىن العاش كورگەن كەزدە-اق ەل-جۇرتتى سابىرعا شاقىرىپ، ءۇش ايدىڭ ىشىندە قىزىلاعاش قايتا قالپىنا كەلەدى دەپ ۋادە بەرگەن ەدىك. ەلباسىنىڭ قولداۋىمەن، ۇكىمەتتىڭ جاردەمىمەن جانە وبلىستىڭ ءوز كۇشىمەن سول ۋادەمىزدى ءىس جۇزىنە اسىرۋعا بىردەن كىرىسكەن بولاتىنبىز. ءساۋىردىڭ سوڭى، مامىردىڭ باسىنان بەرى سول ۋادەنىڭ ورىندالۋ ناتيجەسىن ءوز كوزدەرىڭىزبەن كورىپ، كۋا بولىپ كەلەسىزدەر. العاشىندا 45 ءۇي، ونان سوڭ 100 ءۇيدى پايدالانۋعا بەردىك. ەندى مىنە، تاعى 200 وتباسى جاڭا شاڭىراققا كىرمەك. بارلىعى دۇرىس بولىپ، قۇرىلىسشىلار قارقىنىن جوعالتپاسا، شىلدەگە دەيىن قىزىلاعاشتا سالىنۋعا ءتيىستى ۇيلەردىڭ بارلىعىندا قونىستويى اتالىپ وتىلەدى. وعان مۇمكىندىگىمىز دە، ىنتامىز دا بار.
ءبىرىنشى كەزەكتە ەلباسىنىڭ ءوزى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسىمەن ۇدايى تانىسىپ وتىرعانىن ايتا كەتكىم كەلەدى. جۇزدەسۋ ءساتى تۇسكەن كەزدەرى اۋىلداردى تەز ارادا قالپىنا كەلتىرىپ، ولارداعى جۇرتتىڭ جاعدايىن جاساۋ قاجەتتىگىن ۇنەمى ەسكەرتەدى. سونىڭ ناتيجەسىن سىزدەر دە كورىپ وتىرسىزدار. جاڭا ۇيلەرگە كۇندەلىكتى تۇرمىسقا ءبىرىنشى كەزەكتە قاجەتتى زاتتاردىڭ جيىنتىعىن اكەلىپ قويدىق. وسىنىڭ الدىنداعى كەزدەسۋلەر كەزىندە مۇزداتقىش، تەلەديدار، ەدەنگە توسەيتىن كىلەم ماسەلەسىن ايتقانسىزدار. ول دا مۇمكىندىگىنشە شەشىلىپ جاتىر. وبلىسىمىزدىڭ، ەلىمىزدىڭ قالتالى ازاماتتارىمەن حابارلاسىپ، ءوتىنىش بىلدىردىك. سونىڭ ارقاسىندا وتكەندە الماتى قالاسىنىڭ كاسىپكەرلەرى 95 تەلەديدار اكەلسە، بۇگىن تاعى 160 تەلەديدار جەتكىزدىك. مۇزداتقىش ماسەلەسى دە رەتتەلەدى. ەڭ باستىسى، ەل امان، جۇرت تىنىش بولسىن. ازاماتتارىمىز اۋىل تۇرعىندارىن قامقورلىقسىز قالدىرمايدى. ۇكىمەتتەن، وبلىستىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن، قايىرىمدىلىق قورىنا جينالعان قاراجاتتىڭ ءبىر تيىنى شاشاۋ شىقپايدى. ونى ارنايى قۇرىلعان كوميسسيا قاداعالاي- دى. قىزىلاعاش ءالى-اق قازاقستانداعى ەڭ كورىكتى ەلدى مەكەندەردىڭ ءبىرى اتانادى. وعان مەن كامىل سەنىمدىمىن. سوندىقتان بۇگىنگى قونىستويلارىڭىز قۇتتى بولسىن! اۋىلدارىڭىزدان بەرەكە مەن بىرلىك كەتپەسىن، - دەگەن وبلىس باسشىسى قۇرىلىسشىلار ەڭبەگىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى.
اۋىل تۇرعىندارى اتىنان ءسوز العان سايلاۋبەك ساعىمبەكۇلى جەرلەستەرىنىڭ بۇگىنگە كۇنگە دەگەن رازىلىعىن جايىپ سالدى. «شىندىعىندا، قيراعان اۋىلدى العاش كورگەندە، ونى بىرەر ايدا قالپىنا كەلتىرۋ مۇمكىندىگىنەن كۇدىكتەندىك. سول كەزدە سابىرعا شاقىرعان وبلىس باسشىلارى ءۇش ايدا ۇلكەن جاقسىلىق بولاتىندىعىنا ۋادە بەرگەن ەدى. سول سوزدەرىن ورىنداعان ولارعا جانە كۇندىز-ءتۇنى تىنىم تاپپاي جۇمىس ىستەگەن قۇرىلىسشىلارعا العىسىمىز شەكسىز. اۋىلىمىز بىرەر ايدىڭ ىشىندە ادام تاڭدانارلىقتاي بولىپ وزگەردى.
ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن ءۇمىتىمىز ارتىپ، جۇزىمىزگە كۇلكى ورالدى. ەندىگى ماقسات - قۇر ءسوزدى، ءجونسىز وكپەنى قويىپ، بىرلىك پەن تىرلىكتى ويلاۋ»، - دەدى قىزىلاعاشتىقتار اتىنان ءسوز العان اقساقال.
مۇنان سوڭ جاڭا باسپانالى بولعان ەڭبەك ارداگەرى ۆاسيلي گالۋشەنكوۆ، جاس مامان نۇرلان دوسماقوۆ كوپشىلىك الدىنا شىعىپ، ەل اعالارى مەن قۇرىلىسشىلارعا العىستارىن ارناپ، جۇرتشىلىققا ىزگى تىلەكتەرىن جەتكىزدى. اقسۋ اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى دۋبەك مۇسانوۆ قۋانىشتى كۇنگە وراي اق باتاسىن بەردى. سويلەۋشىلەردىڭ بارلىعى ەلباسى مەن وبلىس جەتەكشىلىگى جانە قۇرىلىسشى قاۋىمعا شىن نيەتتەرىمەن ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىرىپ جاتتى.
راسىندا، مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەت پەن وبلىس باسشىلىعىنا دەرەۋ تاپسىرما بەرىپ، ارنايى كوميسسيا قۇرماسا، ەلباسىنىڭ ايتقانى مۇلتىكسىز ورىندالماسا، قۋانىشتى كۇندەردىڭ ءبىرشاما كەيىنگە قالارى ءسوزسىز ەدى. سونداي-اق، قۇرىش بىلەك قۇرىلىسشىلار دا سۋ تاسقىنى العان اۋىلداردى قالپىنا كەلتىرۋدە ۋاقىتپەن ساناسپاي ەڭبەك ەتتى. اسىرەسە، «الماتىقالاقۇرىلىس»، «الماتىاۋىلقۇرىلىس»، «پەلەستروي»، «بن ينۆەست» سىندى كومپانيالار قىزىلاعاشتى قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە ايرىقشا اتسالىستى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق بولا قويماس. بۇل جولى دا وسى ءۇش كومپانيا مەن تاعى باسقا دا قۇرىلىس ۇيىمدارى سالعان جاڭا ۇيلەردە قونىستويلارى بولدى. قر پرەمەر-ءمينيسترى كەڭسەسىنىڭ باس ينسپەكتورى مۇحامەدجان اباۋوۆ، وبلىس اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆ باستاعان توپ سولاردىڭ بىرنەشەۋىنە كىرىپ، اق داستارقاننان ءدام تاتىپ، شاتتىقتى شاڭىراقتارعا مول باقىت پەن بەرەكە تىلەدى. جاڭا باسپانالاردىڭ كولەمدەرى بولماسا، نەگىزگى سىرتقى كەلبەتتەرى مەن ىشكى جاعدايلارى ۇقساس. سونداي-اق، بارلىعىنىڭ جانىندا اۋماقتى باقشالىق جانە قوسالقى قۇرىلىستارعا ارنالعان جەرلەرى بار. بۇرىنعى اۋىلدا ۇيلەر رەتسىز سالىنىپ، كوشەلەردىڭ اجارىن قاشىرسا، جاڭا ەلدى مەكەندە باسپانالاردىڭ بارلىعى ءبىر سىزىقتىڭ بويىنا ورنالاسقاندىقتان، كوشەلەر دە كەڭەيىپ قالىپتى. الماتى - وسكەمەن اۆتوتراسساسى وتەتىن ورتالىق كوشەنىڭ ەكى جاعىنان جاياۋلاردىڭ جۇرۋىنە ارنالىپ اسفالت توسەلگەن سوقپاقتار جاسالىپتى. سونىمەن بىرگە، ءار ءۇيدىڭ ەسىگىنىڭ الدى ماشينا كىرەتىندەي ەتىپ ىڭعايلاستىرىلعان. كوشەلەر بويىنا ورنالاسقان كولونكالاردان تاپ-تازا، سۋىقتىعى شەكەڭنەن وتەتىن ءمولدىر سۋ ۇزىلمەيدى. قازىردىڭ وزىندە تىرلىگى تاپ-تۇيناقتاي شاعىن عانا قالانى كوزگە ەلەستەتەتىن قىزىلاعاشتىڭ تولىق قالپىنا كەلگەن سوڭ كوز تارتار ەلدى مەكەنگە اينالاتىندىعىنا دەگەن سەنىم ارتا تۇسەدى.
سارسەنبىنىڭ ءساتتى كۇنىنە تاپ كەلگەن ساپار سوڭىندا جۋرناليستەرگە ارنايى سۇحبات بەرگەن وبلىس باسشىسى سۋ تاسقىنى العان اۋىلداردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى بەلگىلەنگەن كەستەگە ساي جۇزەگە اسىپ جاتقانىن ايتتى. «ءۇش ەلدى مەكەندە دە قۇرىلىس جۇمىستارى قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. زارداپ شەگۋشىلەردىڭ بىردە-ءبىرىنىڭ ءوتىنىشى قاراۋسىز قالمايدى. بارلىق ماسەلەنى مۇمكىندىگىمىزدى سارالاي وتىرىپ، شەشىپ جاتىرمىز. مانا وزدەرىڭ كورگەندەي، جاڭا ۇيلەردە ادامعا العاشقى كەزدەرى قاجەت بولاتىنداردىڭ بارلىعى بار. قالعانىن الداعى كۇندەرى رەتتەي جاتامىز. امان قالعان مال باعىمعا الىنعان، ەگىستىك سەبىلىپ، كۇتىپ-باپتالۋدا. تاعى باسقا دا شارۋالار رەتىمەن جۇزەگە اسىرىلۋدا، - دەگەن سەرىك ابىكەنۇلى ماۋسىمنىڭ سوڭىنا دەيىن تاعى دا جاڭا ۇيلەر بەرىلەتىندىگىن دە ەسكە سالا كەتتى.
وسىلايشا، قىزىلاعاش پەن اقتوعاندا تاعى دا قونىستويلارى بولدى. ءبىر كۇندە بارلىعى 200 وتباسى جاڭا باسپانالارعا كىردى. تاعى ءبىر قۋانىشتى جاعداي - تاسقىن بولعان كەزدەن بەرگى ۋاقىتتا قىزىلاعاشتىق انالار ومىرگە 21 ءسابي اكەلىپتى. سونىڭ ارقاسىندا اۋىل تۇرعىندارى قاتارى تولىعا تۇسكەن. ەگىنسۋدا دا باسپانالى بولعانداردىڭ قۋانىشىنا كۋا بولار كۇن جاقىن.

بولات اباعان