شارۋالار وسى ۇستانىمدى مىسە تۇتۋدا

شارۋالار وسى ۇستانىمدى مىسە تۇتۋدا

ەرتىستىڭ پاۆلودار وڭىرىندە «جايلاۋ» باعدارلاماسى بويىنشا قوي تۇلىگىن وسىرۋگە دەن قويعان شارۋاشىلىقتار از ەمەس. سولاردىڭ قاتارىندا جەلەزينكا اۋدانىنا قاراستى اققايىڭ اۋىلىندا كاسىپ قىلىپ وتىرعان «گوۆورۋن» جانە «مولداگەلدينوۆ» شارۋا قوجالىقتارى بار.
«مولداگەلدينوۆ» شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى قايىربەرگەن مولداگەلدينوۆتىڭ ايتۋىنشا، بىلتىر مەملەكەتتىك «جايلاۋ» باعدارلاماسىنىڭ قولداۋىن پايدالانىپ، 100 باس قوي تۇلىگىن العان ەكەن. ولاردىڭ باسىم بولىگى بيىل تولدەگەن. قازىرگى ۋاقىتتا تۇلىكتى كۇتىپ-باپتاپ، الداعى جىلدارى سانىن ارتتىرۋ ماقساتىنداعى اۋقىمدى جۇمىستار قولعا الىنعان.
- «جايلاۋ» باعدارلاماسىنىڭ تيىمدىلىگىن ءجىتى ۇعىنىپ، شارۋاشىلىعىمىزدا مال ءوسىرۋ بويىنشا ناقتى جوسپارلار قابىلدادىق. بولاشاقتا تۇلىكتىڭ وسى ءتۇرىنىڭ سانىن ەسەلەۋ ويىمىز بار. باعدارلامالىق شارت بويىنشا 100 باستى مەملەكەتكە ۋاقىتىلى قايتارامىز دەگەن سەنىمىمىز مول. ۇكىمەتتىڭ، جەرگىلىكتى اكىمدىكتىڭ شارۋالاردىڭ كاسىبىن شيراتۋ باعىتىنداعى وسى تەكتەس قولداۋلارى ۇلكەن ىنتالىلىق تۋدىرىپ وتىرعانىنا ءسوز جوق. الداعى ۋاقىتتا مۇنداي قولداۋلار بارىنشا جاسا بەرەتىنىنە سەنىممەن قارايمىز، - دەيدى ق.مولداگەلدينوۆ.
بۇل شارۋا قوجالىعى ەگىن شارۋاشىلىعىمەن دە اينالىسادى. بيىل 500 گەكتار القاپقا ءدان ءسىڭىرىپ، ودان ويداعىداي ءونىم الامىز دەگەن نيەتتە. سونىمەن قاتار 260 گەكتار القاپقا كۇنباعىس ەككەن ەكەن. قاراقۇمىق القاپتارى دا بار.
اققايىڭ اۋىلىنداعى شارۋاشىلىقتىڭ تاعى ءبىرى - «گوۆورۋن» قوجالىعىنىڭ باسشىسى ۆالەري گوۆورۋن نەگىزىنەن مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىنىن ايتتى. بۇل شارۋاشىلىق تا «جايلاۋ» باعدارلاماسى شەڭبەرىندە 100 قوي الىپ، ءوسىرىپ جاتىر. ال جالپى مۇندا 120-دان استام ءىرى قارا، 200 قوي بار.
- مەنى «جايلاۋ» باعدارلاماسى مەن ونىڭ شارتتارى بىردەن قىزىقتىرىپ اكەتتى. شارۋالارعا جاسالاتىن تيىمدىلىگى مول، جاعداي دا جاقسى. وسىنى پايدالانىپ، شارۋاشىلىعىمىزداعى مال باعىتىن شيراتا ءتۇسۋدى ۇيعاردىق. ازىرگە ناتيجەسى جامان ەمەس. باعدارلامامەن الىنعان قويدىڭ باسىم بولىگى تولدەدى. كۇزگە دەيىن بارلىعى ءتول بەرەدى دەپ وتىرمىز. ەدىلباي تۇقىمدى قويدى شىعىس قازاقستان وبلىسىنان، ناقتىراق ايتساق، اياگوز وڭىرىنەن الدىق، - دەيدى شارۋاشىلىق قوجايىنى ۆ.گوۆورۋن.
قازىر بۇل قوجالىقتا اۋىلدىڭ ەكى ازاماتى جۇمىسپەن قامتىلعان. ولار ءىرى قارا مال مەن قوي تۇلىگىن باعىپ، باپتاپ، كۇتۋمەن اينالىسادى. جۇمىسشىلاردى باسپانامەن دە قامتىعان. ءتىپتى، ولاردىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋىنا قولايلىلىق بولسىن دەگەن ماقساتپەن «جيگۋلي» اۆتوكولىگىن دە بەرىپ قويعان ەكەن. سونىمەن قاتار وتاعاسى - شارۋاشىلىق باسشىسىنىڭ ەكى ۇلى دا بەلسەنە جۇمىس اتقارادى. الداعى ۋاقىتتا مال ۇستايتىن ارنايى نىساندار سالۋ جوسپارى جاسالىپتى. ازىرگە مال ۇستايتىن ونداي ارنايى نىساندار جوق. سونىڭ سالدارىنان ءبىراز قيىنشىلىقتار قالىپتاسىپ وتىرسا كەرەك. دەگەنمەن، بۇل تىعىرىقتان تاياۋدا شىعاتىندارىنا بەك سەنىمدى. ودان سوڭ مال سانىن ەسەلەي ارتتىرا تۇسۋگە مول مۇمكىندىك تۋماق.
«گوۆورۋن» شارۋا قوجالىعىنىڭ يەلىگىندە 150 گەكتار شابىندىق جەر بار. قىسقى ءشوپتى وسى القاپتاردان دايارلايدى.
ايتا كەتۋ كەرەك، اتالمىش قوجالىق قۇس ءوسىرۋدى دە تۇراقتى قولعا العان. قازىرگى ۋاقىتتا تاۋىق جانە كۇركەتاۋىق ءوسىرىپ، ءوندىرىپ وتىر. ولاردىڭ ازىعىن دا ۇزدىكسىز قامتاماسىز ەتەدى.
1995 جىلى قۇرىلعان «گوۆورۋن» شارۋا قوجالىعى جىلدار اعىمىمەن مەيلىنشە شيراپ، مال سانىن، قاجەتتى تەحنيكا سانىن ارتتىرىپ كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە قوجالىق اۋىلدىڭ ونى-مۇنى مۇقتاجدىقتارىن شەشۋگە دە بەلسەنە قاتىسادى.
«مال وسىرسەڭ، قوي ءوسىر...» دەگەن قاعيدانى ۇستانىم ەتىپ العان جوعارىداعى شارۋاشىلىقتار الداعى ۋاقىتتا جەكە كاسىپتە مول تابىستارعا جەتۋگە اسا بەيىلدى. تەك بەيىلدى بولىپ قانا قويماي، كۇندەلىكتى قات-قابات جۇمىستاردى جەرىنە جەتكىزە ورىنداۋعا ۇمتىلادى. بۇل رەتتە ولاردىڭ ارقايسىسى مەملەكەتتىك تۇرعىداعى قولداۋ-كومەكتى ءتيىمدى پايدالانىپ، ءىستى ودان ءارى ورىستەتۋگە باسى ءبۇتىن بەت بۇرىپ وتىرعان جايى بار. «جايلاۋ» باعدارلاماسىنىڭ يگىلىگى - سونىڭ ءبىر ۇشىعى. بولاشاقتا مۇنداي قولداۋلار ۇسىنىلىپ جاتسا، ودان باس تارتپايتىندارىن، سەنىممەن قاراپ، تيىمدىلىكتى ءىس جۇزىندە بايقاپ كورۋگە كەت ءارى ەمەس ەكەندىكتەرىن ىركىپ قالمادى.

اسىل ابىشەۆ.