كەيىنگى كەزدەرى ەلىمىزدە كوڭىل كوتەرۋ مەن ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىن كوپتەپ سالۋدا ءوزارا باسەكە باستالىپ كەتكەن ءتارىزدى. بۇرىن قانداي دا ءوندىرىس ورىندارى اشىلىپ، ادامدارعا جۇمىس تابىلدى، ەندى ءوزى ايلىق الىپ وتباسىن اسىراپ ءبىر قۋانتسا، مەملەكەتكە سالىق تولەپ قازىنانىڭ قارنىن قامپيتار ەدى. ونداي زامان كوزدەن بۇل-بۇل ۇشقان سىڭايلى. قازىر قانداي دا كاسىپورىنداردىڭ ەسىگىن ايقارا اشقانىن تىم سيرەك ەستيتىن بولدىق. ال سول سيرەك ونەركاسىپ ورىندارىنىڭ الدىمەن سالتاناتپەن اشىلىپ، كەيىن ءۇن-ءتۇنسىز جابىلىپ قالاتىندىعىنا دا تاڭ قالمايتىن بولدىق.

ءبىزدىڭ وڭىردەگى باسشىلاردىڭ بارلىعى دەرلىك "ەلىمىز اسا باي، ال ادامدار بولسا قالتالارىنداعى اقشالاران قايدا جۇمسارىن بىلمەي دال بولىپ ءجۇر" دەپ ويلاسا كەرەك. سوندىقتان دا ويىن-ساۋىق وتاۋلارىن كوپتەپ سالىپ، حالىققا جاقسىلىق جاساپ جاتىرمىز دەپ ويلايتىن سياقتى.

مۇنداي اتتانداعان جارىستان ءبىزدىڭ قوستاناي دا الدىڭعى قاتارلاردىڭ بىرىندە دەسەك، ارتىق ايتقاندىق بولماس. بىزدە مەيرامحانا سالسا، ەڭ كەمى مىڭ ادامدىقتان كەم بولمايدى. سوڭعى كەزدەرى وبلىس ورتالىعىندا وسىنداي «دالا حولل»، «ك-7» «مەتروپول»، «اق شاڭىراق»، «قوستاناي پلازە» دەگەندەرى جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتتى. جارايدى، كاپيتاليزم كەزىندە مۇنداي دا قاجەت شىعار. الايدا ءبىزدى الاڭداتىپ وتىرعان بۇل جايت ەمەس. ءبىزدىڭ تۇسىنبەيتىنىمىز، وسىنداي ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىن اسقان سالتاناتپەن  اشۋعا مىندەتتى تۇردە قالا اكىمى مەن بىرگە وبلىس اكىمىنىڭ دە قاتىساتىندىعى. جارايدى، جۇزدەگەن جۇمىسشىلارعا جۇمىس تاۋىپ بەرەتىن جانە جاقسى ءونىم شىعارىپ، ءوزىمىزدى دە، شەتەلدى دە قارىق قىلاتىن ۇلكەن ءوندىرىس ورنى اشىلىپ، وعان وبلىس اكىمى بارىپ قۇتتىقتاپ جاتسا، ءبارىمىز دە قۋانباس پا ەدىك؟. ال ەندى ويىن-ساۋىق ورتالىعىنا بارىپ، لەنتا قيۋى وبلىس باسشىلىعىنا ابىروي اپەرەتىن دۇنيە ەمەس. مۇنداي كوڭىل كوتەرەتىن ورىنداردى قالا اكىمى اشسا دا جارايدى. قانشا دەگەنمەن ول قالادا ورنالاسىپ، تەك قالا جۇرتشىلىعىنا عانا قىزمەت ەتەدى عوي. ەندەشە ول شاھار باسشىلىعىنىڭ شارۋاسى. ال تەك ءبىر قالانى عانا ەمەس، بۇكىل وبلىستىڭ جاعدايىنا جاۋاپتى اكىمنىڭ وسىنداي ۇساق-تۇيەككە قۇمار بولۋى قالاي؟ ءبىزدىڭ قالانىڭ جۇرتشىلىعى مىنە وسىعان نارازى.

وبلىسىمىزدىڭ اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆتى ويىن-ساۋىق ورتالىعىنان ەمەس، ءىرى ءبىر ءونىمدى ىستەردىڭ اراسىنان كورگىسى كەلەدى. ارينە، وبلىس اكىمى ەشتەڭە تىندىرىپ جۇرگەن جوق دەۋدەن اۋلاقپىز. وبلىسىمىزدا از دا بولسا جاڭادان اشىلىپ جاتقان كاسىپورىندار بار. ول دا اكىمنىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن ءبىتىپ جاتقان يگىلىكتى ءىس ەكەندىگى انىق. الايدا ونىڭ جاقىندا عانا اۋماعى ات شاتىرىم «قوستاناي پلازە» ويىنا-ساۋىق جانە ساۋدا ورتالىعىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋىنا قاتىسىپ، ال كۇنى بۇگىن «مارت» ساۋدا ءۇيىنىڭ جانىنداعى  "ماكدونالدس"  جىلدام تاماقتاندىرۋ مەيرامحاناسىنىڭ لەنتاسىنىڭ قيۋى اقىلعا سيا قوياتىن ءىس ەمەس دەپ سانايمىز. وعان قالا اكىمى بازىل جاقىپوۆتىڭ ءوزى دە جەتىپ ارتىلادى. سوندا ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى كۇنى مەركەسىنە ارنالعان سىي-سياپات پا بۇل؟ ولاي بولسا سىيلىققا جارىعان ەكەنبىز.

مۇنىسىمەن قويماي اكىمىمىز مۇنى اسا ماڭىزدى وقيعا دەپ باعا بەرىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعاردى.  سونداعىسى بۇل مەيرامحانىڭ قوجايىنىڭ وسى شارۋاعا 780 ميلليون تەڭگە جۇمساعاندىعى ەكەن. ال ونىڭ ارادا از ۋاقىت وتپەي-اق نەشە ءجۇز ميلليون بولىپ قايتاتىندىعىن ايتىپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق شىعار.

شىنىن ايتقاندا، بۇل مەيرامحانانىڭ سالىنۋىنا قالا جۇرتشىلىعى ونشا ريزا بولماعان ەدى. ويتكەنى بۇرىن ءاپ-ادەمى بولعان شاعىن ساياباقتىڭ 70 كوگىلدىر شىرشالارى تۇگەل وتالدى. ەكىنشىدەن ونىڭ ورنالاسقان جەرى ادامدار مەن كولىكتىڭ جۇرەتىن جەرىنە وتە قولايسىز. كۇنى ەرتەڭ مۇندا كەلۋشىلەر كوبەيگەن تۇستا ەكى جاققا دا سالماق تۇسەتىندىگى سەزىلەدى. ياعني كولىكتىڭ كەپتەلۋى كوبەيىپ، جۇرگىنشىلەردىڭ جۇرۋىنە كەدەرگە جاسالىنادى. سوندا ۇتاقىنمىز نە؟ تەز تاماقتانامىز دەپ ءبىر جاعىنان ەكولوگياعا زيان كەلتىرىپ، ەكىنشى جاعىنان كولىكتىڭ كەپتەلۋىن كوبەيتپەيمىز بە؟

ءسىرا، مۇنداي ۇساق-تۇيەك ماسەلەلەر وبلىس اكىمىن ونشا مازالاماسا كەرەك.

جايبەرگەن بولاتوۆ، قوستاناي

Abai.kz