«مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ سالاسىن كەڭەيتۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەۋ كەرەك
الدىڭعى كۇنى پرەزدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن ءوسىرۋ جونىندە پىكىر ءبىلدىرىپ، ۇكىمەت پەن پارلامەنتكە تاپسىرما بەرگەن ەدى. ەندى، ۇكىمەت تە، پارلامەنت تە جۇمىستى تەك مەملەكەتتىك تىلدە، ياعني قازاق تىلىندە جۇرگىزۋى ءتيىس.
وسىعان وراي، بۇگىن ماجىلىستەگى "اقجول" فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى ۇكىمەت باسشىسى باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى. ەلباسىنىڭ قازاق ءتىلى تۋرالى بەرىلگەن تاپسىرماسىن ناقتى ورىنداۋ ماقساتىندا، «مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ سالاسىن كەڭەيتۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن دايىنداۋعا شاقىرادى.
كۇنى كەشە عانا،ەلباسىمىز مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا: «پارلامەنت پەن ۇكىمەتتىڭ جۇمىسى تەك مەملەكەتتىك تىلدە جۇرگىزىلۋى ءتيىس» دەپ، تايعا تاڭبا باسقانداي ناقتى تاپسىرما بەردى.
بۇل تاۋەلسىزدىگى شيرەك عاسىردان اسقان قازاق ەلى ءۇشىن وتە ورىندى جانە دەر كەزىندە بەرگەن تاپسىرما.
ءبىز، اقجول فراكتسياسى ەلباسىنىڭ بۇل تاپسىرماسىن تولىق جانە قىزۋ قولداي وتىرا، ونى جۇزەگە اسىرۋعا اتسالىسۋعا دايىندىعىمىزدى بىلدىرەمىز.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2012 جىلى اقجول پارتياسىنىڭ تۇڭعىش رەت پارلامەنتتىك فراكتسياسى قۇرىلعاننان كەيىن، ءبىزدىڭ ەڭ العاشقى دايىنداعانى دا ءدال وسى «مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ سالاسىن كەڭەيتۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى ەدى.
بىراق، ءبىز ونى ۇسىنعان كەزدە، ۇكىمەتتىڭ ۆەدومستۆو-ارالىق كوميسسياسى جوبانى قولداۋدان باس تارتىپ، ىسكە اسىرۋعا جول بەرمەدى.
مۇمكىن، ۇكىمەت ول كەزدە وسىنداي ارەكەت ءالى ەرتە دەپ ساناعان شىعار.
ال بۇگىندە ەلباسىمىزدىڭ ءوزى بۇنداي باستاماعا ۇيتقى بولعاندىقتان، بۇل ماسەلەنى كەيىنگە قالدىرۋعا بولمايدى.
ءبىزدىڭ ويىمىزشا قازىرگى كەزدە قوعام دا ءپىسىپ جەتىلىپ، ۋاقىت تا كەلدى.
بارشاڭىزعا بەلگىلى، بۇگىندە مەكتەپ قابىرعاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ 80 پايىزى قازاق تىلىندە ءبىلىم الۋدا، ياعني ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز، 21 عاسىرداعى ءومىرىمىز دە وسى قازاق تىلىمەن تىعىز بايلانىستى، ءتىپتى قازاق ءتىلىنسىز مۇمكىن ەمەس دەپ تە ايتۋعا بولادى.
سول سەبەپتى، «اق جول»، بيزنەس پارتياسى رەتىندە بۇل يگى باستامانى تەك ساياسات پەن مەملەكەتتىك قىزمەت اياسىندا عانا ەمەس، جالپى ەكونوميكالىق نەگىزدە دە قولدانۋدى سۇرايدى.
مەملەكەتتىك تىلىمىزگە ەكونوميكادا سۇرانىس تۋىپ، انا ءتىلىمىز عىلىم مەن تەحنولوگيا تىلىنە اينالاتىن بولسا، ءتىلىمىزدىڭ بولاشاعى دا سەنىمدى بولار ەدى.
ەلباسىنىڭ ناقتى تاپسىرمالارىن قۇپتاي وتىرا، ونى كەلەسى ۇسىنىستارىمەن تولىقتىرساق:
1.1.كازىرگى كەزدە قازاق تىلىنەن ەمتيحاندى تەك پرەزيدەنتىككە ۇمىتكەرلەر عانا تاپسىرادى.
ءبىزدىن ويىمىزشا، مەملەكەتتىك ءتىلدى مىندەتتى تۇردە يگەرۋگە ءتيىستى لاۋازىمدى شەنەۋنەكتەردىڭ ءتىزىمىن ودان دا كەڭەيتۋدى قاراستىرۋ كەرەك.
2.1.قوعامدىق ءومىردىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولادانىلۋ سالاسىن كەڭەيتۋ، سونداي-اق كادرلاردا قازاقستاندىق قامتۋدى ۇلعايتۋ ماقساتىندا الەۋەتتى ينۆەستورلارعا (شەتەلدىك كومپانيالاردى قوسا العاندا) ينۆەستيتسيالىق پرەفەرەنتسيالاردى بەرگەندە، جەر قويناۋىن پايدالانۋعا قۇقىق الۋعا كەلىسىم-شارتتاردا كونستيتۋتسيالىق نورمالارعا سايكەس مەملەكەتتىك ءتىلدى مىندەتتى تۇردە پايدالانۋ تالابىن بەلگىلەۋ.
وسىنداي كوزقاراستىڭ قاجەتتىگى تۋرالى ءوز وندىرۋشىلەرىن قولداۋ جانە ءوزىنىڭ مۇناي-گاز سالاسىن دامىتۋدا ۇلگى بولعان نورۆەگيانىڭ وڭدى تاجىريبەسىنە سۇيەنۋگە بولادى.
نورۆەگيادا «مۇناي تۋرالى» زاڭنىڭ 6 جانە 37-باپتارىندا بىلاي دەلىنگەن: «مۇنايعا قاتىستى قىزمەتتە مۇمكىندىگىنشە نورۆەگ ءتىلى باسىم پايدالانىلۋعا ءتيىس. باسقا تىلدەر قاجەتتى نەمەسە اقىلعا قونىمدى بولعان جاعدايدا قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋ كەزىندە پايدالانىلۋى مۇمكىن».
ءبىز بۇل مىسالدى ءتىلدىڭ دامۋى مەن دارەجەسىندە ەكونوميكانىڭ ورنى ەرەكشە ەكەنىن كورسەتۋ ءۇشىن كەلتىرىپ وتىرمىز.
بارشامىزعا ءمالىم ەلباسىمىزدىڭ تاعدىرشەشۋشى تاپسىرمالارى قوعامدا قىزۋ تالقىلانۋدا.
ونىڭ ىشىندە ەكونوميكامىزدى تسيفرلاندىرۋ، ءتىلىمىزدى لاتىن ارپىنە كوشىرۋ سياقتى باستامالارى بار.
بۇل وتە دۇرىس باعىت، ويتكەنى قازىرگى زاماندا ەكونوميكادا، بيزنەستە كۇندەلىكتى سۇرانىسقا يە ءتىلدىڭ عانا بولاشاعى سەنىمدى. سونىمەن بىرگە تسيفرلاندىرۋ مەن لاتىن الىپپەسى ارقاسىندا ءتىلىمىز دە زامانعا ساي جيناقى، قولايلى بولىپ دامۋىنا مۇمكىندىك تۋادى.
قورىتا ايتاتىن بولساق، «اق جول» فراكتسياسى ەلباسىنىڭ قازاق ءتىلى تۋرالى بەرىلگەن تاپسىرماسىن ناقتى ورىنداۋ ماقساتىندا، جوعارىدا ايتىلعان ۇسىنىستارىمەن قاتار، ۇكىمەتتى، «مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ سالاسىن كەڭەيتۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن دايىنداۋعا شاقىرادى.
قۇرمەتپەن «اق جول» پارتياسىنىڭ دەپۋتاتتارى
ب.دۇيسەنبىنوۆ، ا.پەرۋاشەۆ، ە.بارلىباەۆ،
م.قازبەكوۆا، ە.نيكيتينسكايا، د.ەسپاەۆا، ك.ابساتيروۆ
Abai.kz