قازاق شەنەۋنىكتەرىنىڭ ءبارى ادەبيەتكە «وتە جاقىن» جاندار ما ەكەن دەپ ويلايمىن. اسىرەسە، ەرتەگى مەن اڭىز جانرلارىن اسا تەرەڭ ءارى كاسىبي شەبەرلىكپەن مەڭگەرگەن...

...تاياۋدا تۋعان اناسىنىڭ ءتىلىن بىلىڭكىرمەيتىن (دالىرەگى، ماسكەۋدە بەس جىل جۇمىس ىستەيمىن دەپ، كەنەت مۇلدەم ۇمىتىپ قالعان...) قازاقتىڭ قازىرگى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى تەمىر (تيمۋر) سۇلەيمەنوۆ ءبىر توپ شەتەل دەپۋتاتتارىنىڭ قۇلاقتارىنا ارزانقول قىتاي كەسپەسىن اياماي ءىلدى-اۋ:

تەمكەڭ نە دەمەدى دەيسىڭ: «قازىر بارلىق ەكونوميكا سالالارىن تەحنولوگيالىق قايتا قارۋلاندىرۋ جونىندە 2025 جىلعا دەيىنگى كەشەندى جوسپار ازىرلەنىپ جاتىر»، «ەكونوميكانى تسيفرلاندىرۋ مەن يننوۆاتسيالاۋدى ۇيلەستىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ كومەگىمەن جاڭا جاعدايدا جۇمىس ىستەي الاتىن ماماندار دايارلاۋ باستالىپ كەتتى...» – دەپ، دىگىدىكتەپ، شاپقىلاپ بارىپ ازەر اتىنىڭ باسىن تارتىپ ەدى، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەرجان ءبىرتانوۆ ەستافەتانى ءىلىپ اكەتىپ، بۇگىندە قازاق ەلىندە باستالعان تەحنولوگيالىق دامۋدىڭ تاسقىندى جارىپ ءوتۋ قۋاتىنا تاڭ قالىپ (تۇپنۇسقادا بەرىلدى. ق.ع.): «ەتو ۆوزموجنوست – وت ستاروي ديسپانسەريزاتسي وتكازاتسيا، كوگدا مى يششەم ەتيح بولنىح، كۋدا وني زاپروپاستيليس، پوچەمۋ وني نە پريحوديات، س نيمي موجنو پري پوموششي موبيلنىح ۋسترويستۆ دەرجات كونتاكت. پريحوديات وپوۆەششەنيا، چتو ۋ ۆاس ۆيزيت، ۋ ۆاس پريەم لەكارستۆ. سەگودنيا ەتۋ ۆوزموجنوست مى ۋجە داەم...» – دەپ، «شالقاسىنان» ءتۇستى...

مىنە، ءسويتىپ، ءبىزدىڭ ەرتەگى ايتقىش مينيسترلەرىمىز جالپى «تسيفرلىق قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ نە ءۇشىن، نەندەي ماقساتپەن بەكىتىلگەنىنەن تەك ءاتۇستى قۇلاعدار سياقتى.

ءبىر سۇراق بار: قازاقستاننىڭ الەمدەگى جوعارعى تەحنولوگيالار ءونىمىن ۇسىنۋ نارىعىنداعى ۇلەسى قانداي؟

ءبىر جاۋاپ بار: 0,3 پايىزدان ازداۋ عانا...

بىراق، «تسيفرلىق جاڭعىرۋ» ۆيرۋسى جۇققان قازاق شەنەۋنىكتەرىن ەشتەڭە توقتاتا الار ەمەس. الماتى قالاسىنىڭ شەنەۋنىكتەرى مەگاپوليستەگى قايتا جوندەلگەن «پانفيلوۆ كوشەسىنە الەمدەگى ءتورتىنشى ونەركاسىپ رەۆوليۋتسياسىنىڭ كەز-كەلگەن وكىلى قىزىعا دا، قىزعانا دا قارار ەدى» – دەيدى.

دەگەنمەن مەنىڭ تۇسىنبەيتىنىم قاراپايىم عانا ماسەلە: ەگەر ءبىز وسى باعىتتا بايگە الىپ، العا ارىنداپ كەتسەك، نەگە ءاربىر كوكتەم كەلگەن سايىن تاۋ سۋىن توقتاتا دا، اعىزا دا الماي وتىرمىز؟!.

«تسيفرلىق قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ ارتىقشىلىعى – پوليتسيا مەن ولاردىڭ قىزمەتتىك كولىكتەرىنە بەينە-باقىلاۋ-تىركەۋ قوندىرعىلارى مەن GPS ورناتۋ عانا ما؟ الدە، جىلۋ پەشى دە ورناتىلماعان (مىسالى، اقتوبەدەگى قايعىلى وقيعا) قوعامدىق كولىكتەردى بەينەكامەرالار ارقىلى انىقتاپ-ۇستاپ، ايىپپۇلدار سالۋ ما؟

«تسيفرلىق ەكونوميكا» دامىپ كەتسە، نەگە جول اپاتتارىنان ازاماتتارىمىز قىرىلىپ جاتىر؟ نەگە قالالارداعى ىستىق، سۋىق سۋ جانە جىلۋ مەن قوقىس قۇبىرلارى ءىرىپ-ءشىرىپ جاتىر؟..

قازىر «ترەند اياسىندا بولۋ» دەگەن جالاڭ ءبىر ءسان شىقتى. سويتسەك، قازىرگى ۇكىمەتباسى باقىتجان ساعىنتاەۆ تا ترەندتە ەكەندىگىن كورسەتتى (تۇپنۇسقادا بەرىلدى. ق.ع.): «ۆوۆلەچەننوست ناسەلەنيا ۆ «تسيفرۋ»، پولۋچەنيە گوسۋدارستۆەننىح ۋسلۋگ دولجنو بىت مودنىم، بۋماجنىي ۆيد – وتستالىي. مى سو شكولى گوتوۆيم ماتەماتيكوۆ، پروگرامميستوۆ، ۆو ۆسەح ۋنيۆەرسيتەتاح پەرەناپراۆلياەم كۋرسى، چتوبى گوتوۆيت دوستاتوچنوە چيسلو سپەتسياليستوۆ».

نەمەسە: «تسيفرلىق ەكونوميكا» «دامىپ كەتتى»، ال، استانادا كوگىلدىر وتىن (گاز) جوق; ەلىمىز مۇناي شىعارادى، ونى وڭدەيتىن زاۋىتتار جوق نەمەسە تۇرىپ قالا بەرەدى...

...ادامزات تاريحىندا اتاقتى ەرتەگىشىلەر از ەمەس. الدىمەن اۋىزعا ىلىنەتىنى – دات ۇلتىنىڭ اقىنى ءارى پروزاشىسى حانس كريستيان اندەرسەن. ورىسشا اتاۋلارى «گادكي ۋتيونوك»، «نوۆوە پلاتە كوروليا»، «ديۋيموۆوچكا»، «ستويكي ولوۆياننىي سولداتيك»، «پرينتسەسسا نا گوروشينە»، «ولە لۋكويە»، «سنەجنايا كورولەۆا» ت.ب. تاماشا ەرتەگىلەر جازعان دات قالامگەرى ءتىرىلىپ كەلسە، قازاق شەنەۋنىكتەرىنىڭ ەرتەگىسىن تىڭداپ، اۋزىن اشىپ، جولدا قالار ەدى. بالكىم، ەرتەگى جازۋدى مۇلدەم تاستاپ تا كەتەر مە ەدى...

...كەشەگى كوكەزۋ كەڭەس بيلىگىنىڭ يدەولوگسىماقتارى «ءبىز مارس پلانەتاسىن باعىندىرىپ، باس يگىزەمىز...» – دەپ بوسەتىن ەدى...

ال، بۇگىنگى قازاقتىڭ ەرتەگىشى شەنەۋنىكتەرى «مارستا الماتىنىڭ اپورتى ۋجە گۇلدەپ تۇر» – دەپ شاپقىلاپ ءجۇر...

قاجىمۇقان عابدوللا 

Abai,kz