قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى شىڭجاڭ ولكەسىنە جانە بەيجىڭگە بارعان ساپارىنداعى ەكى جاقتى كەزدەسۋلەردە "قوس ازاماتتىق" دەگەن ءسوز قىلاڭ بەرە باستادى. ءسوز سىڭايىنا قاراعاندا، قىتايدان كەلىپ، قازاقستان ازاماتتىعىن العان قانداستارىمىزعا تاعىلاتىن ءبىر ايىپ وسى كورىنەدى.

بۇل – قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناعان 1992 جىلىدىڭ 3 قاڭتارىنان بەرى كەزدەسپەگەن وقيعا ەدى.

شىن مانىندە، قازاقستان ازاماتتىعىن العان قانداستارىمىزدىڭ ەسكى تولقۇجاتىن (قىتاي پاسپورتىن) قايتارىپ الماي، حالىقتى تىعىرىققا تىرەپ وتىرعان قىتاي تاراپىنىڭ ءوزى!

مىنە، 1980 جىلى 10 قىركۇيەكتە قحر بۇكىل مەملەكەتتىك بەسىنشى كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە قابىلدانعان "قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق تۋرالى" زاڭىنىڭ 9 - تارماعىن وقىڭىز:

9-تارماق: شەتەلگە قونىستانعان قحر ازاماتى ءوز ەركىمەن شەتەل ازاماتتىعىن قابىلداسا، سول كۇننەن باستاپ، قحر ازاماتتىعىنان اۆتوماتتى تۇردە شىققان بولىپ ەسەپتەلەدى.

بۇل زاڭ كۇنى بۇگىنگە دەيىن قولدانىستا تۇر. وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلۋ ءۇشىن بۇكىل مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى شاقىرىلۋى كەرەك!

سوسىن بۇل زاڭ ءبىزدىڭ ءبىر ۋىس قازاق ءۇشىن ەمەس، جالپى قىتاي ۇلتى ءۇشىن، ولاردىڭ الىس-جاقىن شەتەلدەرگە تۇراقتى تىركەۋگە تۇرىپ، ازاماتتىق الىپ قونىستانىپ قالۋى ءۇشىن قابىلدانعان! سوندىقتان، باسقاسىن بىلمەيمىن، بۇل تارماق ماڭگى وزگەرمەيدى!

دەمەك، قىتايدان كەلىپ، قازاقستان ازاماتتىعىن العان قازاقتار قوس ەلدىڭ ازاماتى بولىپ ەسەپتەلمەيدى. ەلىمىزدەگى قىتاي ەلشىلىگى جوعارىدا اتالعان زاڭنىڭ 9-تارماعىن نەگىزگە الا وتىرىپ، بۇرىنعىداي ءوز ەلىنىڭ پاسپورتىن قابىلداۋعا ءسوزسىز مىندەتتى!

سول ءۇشىن، ەكى جاقتى كەزدەسۋدە "قوس ازاماتتىق" تۋرالى ءسوز بولسا، ءبىزدىڭ ديپلوماتتار "سي تسزينپين ايتسا، كوندى، شىن چۋانگۋو ايتسا، بولدى!" دەپ جۇرمەسىن!! قايتا، قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ وسى "ازاماتتىق" تۋرالى زاڭىنىڭ 9-تارماعىن وزدەرىنىڭ الدىلارىنا كەسە كولدەنەڭ تارتسىن!! قىتەكەڭدەردىڭ زۋانى تارتىلىپ، وتىرعان جەرىندە ومالىپ قالماسا، ماعان كەل!!!

اۋىت مۇقيبەك

Abai.kz