بۇگىندەرى بۇكىل الەم ارميان حالقىنا كوز سالىپ وتىرعانىن جاسىرۋعا بولماس. قانشا دەگەنمەن تمد ەلدەرىندە گرۋزيادان باسقا جەردە بيلىكتىڭ اۋىسۋى جان الىپ، جان بەرىسكەن ارپالىسپەن وتكەنى بەلگىلى. ال ارميان حالقى بولسا جارادى. ولار ۇلى ماقسات جولىندا ناقتى تالاپ قويىپ، ءوز ەلىن سىبايلاس جەمقورلىق سەكىلدى تاجالدان ءبىرجولاتا ارىلتۋ جولىندا ادام قىزىعارلىقتاي ۇيىمشىلدىقپەن، بەرىك تارتىپپەن ءوز دەگەنىنە جەتتى. ارانداتۋشىلىققا جول بەرگەن جوق. كەيبىر ارام پيعىلدى توپتاردى جەلكەلەپ قۋىپ شىقتى.

بەلسەندىلىگى جوعارى، ازاتتىققا دەگەن اسىل ارمانى مىزعىماعان ارميان حالقى الاڭدا قانشا ۋاقىت تۇرۋعا دا تاۋەكەل ەدى. وبالى نە، ونداعى بيلىك كەزىندەگى مىنا كورشىمىز قىرعىزدار سەكىلدى نەمەسە ۋكراينانىڭ بۇرىنعى بيلىگى ءتارىزدى قانتوگىسكە بارعان جوق. ءوز حالقىنىڭ تاڭداۋىنا قىرسىعىپ قارسى تۇرمادى. «سەندەردىكى ءجون ەكەن. بىزدىكى قاتەلىك بولدى» دەپ ورنىنا ءتۇستى. ءتىپتى مۇنداي بيلىكتى جامانداۋعا دا ءداتىڭ بارمايدى ەكەن. سۇيسىنەرلىك قانا ەمەس، وزگەلەرگە ۇلكەن ۇلگى بولارلىق ەرلىككە پارا-پار قىلىق-اۋ، ءسىرا بۇل. ال بۇل تۋرالى تمد ەلدەرى جۇمعان اۋزىن اشپايدى. «دۇرىس ەكەن. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەسكەن ەلگە قاشاندا قۇرمەتپەن قارايمىز» دەۋگە جارامادى. ونى ايتاسىز، وسى تولقۋ باستالعان بويدا اناۋ بەلورۋس پرەزيدەنتى لۋكاشەنكونىڭ «بۇل ەلدە باستالعان نارسە بىزگە دە كەلەدى. ساق بولايىق» دەپ نەدەن قورقاتىنىن جۇرتتان بۇرىن ايتىپ سالدى.

ال ەندى سول حالىقتى باستاعان نيكول پاشينيان ۋادەسىنە بەرىك، ناعىز ەل سەركەسى بولىپ شىقتى. بيلىك باسىنا كەلگەن ءبىر اپتادان ءسال عانا ارتىق ۋاقىت ىشىندە عانا تالاي جىلعى قوردالانىپ قالعان پروبلەمانى ءبىر-اق شەشتى. مينيسترلەردىڭ بارلىعىن تۇگەلدەي جۇمىستان قۋدى. كەزىندە جەمقورلىقپەن جامان اتاعى شىققان جوعارى لاۋازىمدى قىزمەتكەرلەر مەن گەنەرالدار دا قىزمەتىنەن بوسادى. ءتىپتى ارمەنيا پوليتسياسىنىڭ باسشىسى مەن ىشكى اسكەر ءمينيسترىن دە اياعان جوق. وسى ۋاقىت ىشىندە ءتىپتى كەدەندىك رەتتەۋ ەرەجەلەرىن جەتىلدىرۋدى قاتاڭ تاپسىرىپ، سوچيدە وتكەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەسكە قاتىسىپ تا ۇلگەردى.

شەتەلدىك ءباسپسوزدىڭ جازۋىنا قاراعاندا ەلدەگى احۋال مۇلدەم وزگەرگەن. حالىق كەۋدەسىن كەرىپ ەركىن ءبىر دەمالعانداي اسەردە. وزگەسىن بىلاي قويعاندا مۇنداعى قاراپايىم جۇرت مينيسترلەردىڭ قوعامدىق كولىكپەن جۇمىسقا قاتىناپ جۇرگەنىن، ال پاشينياننىڭ جاياۋلاپ-جالپىلاپ قىزمەتكە كەتىپ بارا جاتقانىن تۇسىندە كورەم دەپ ويلاماعان دا شىعار. پاشينيان ۇكىمەتتى تۇگەل وزگەتكەندە، ەڭ الدىمەن جاستارعا ءۇمىت ارتتى. ولار نەگىزىنەن ەسكى بيلىككە اشىقتان-اشىق قارسى شىققان، الاڭدا قاشاندا بىرگە بولعان جىگەرلى ۇل-قىزدار ەدى. جاڭا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ويىنشا ەلدى جايلاپ كەتكەن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ىمىراسىز كۇرەستى باستاۋىشىلار دا وسىلار بولماق.

پاشينيان يگى وزگەرىستەردى حالىق جاقىن ۋاقىتتا-اق سەزەتىن بولادى دەپ ۋادە بەردى. ول ەڭ الدىمەن كەز-كەلگەن ارميان ەلگە قانشا تاۋار اكەلەم دەسە دە شەك قويمايتىنىن ايتتى. بۇرىن بەنزين، ديزەل وتىنى مەن قانت سەكىلدى قات ونىمدەردى ەلگە اكەلۋ تەك مونوپوليانىڭ يەلىگىندە ەدى. ەندى ونداي ماي شەلپەكتىڭ كۇنى ءبىتتى.

پاشينياننياڭ تاعى ءبىر جاڭالىعى — حالىققا قويان-قولتىق جاقىندىعى. ول ءوزىنىڭ Facebook  پاراقشاسىندا وتكەن كۇنى قانداي جۇمىس اتقارعانى تۋرالى حالىققا ەسەپ بەرىپ وتىرادى. شىنىن ايتقاندا مۇنداي اشىقتىقتى ەشكىم دە كۇتپەگەن ەدى. ونىمەن قويماي ۇكىمەت باسشىسى ءوزىنىڭ ارنايى جۇمىس بولمەسىن وسوبنياكقا اينالدىرىپ، وسىندا كۇندىز-ءتۇنى جۇمىس ىستەيتىنىن اشىق ايتتى. ول «قاراپايىم حالىق سالىق تولەۋشىلەردىڭ اقشاسىنىڭ قايدا جۇمسالىپ جاتقانىن بىلۋگە ءتيىستى» دەگەن ماقسات قويعان. ول ەشتەڭەنى دە جاسىرمايدى. Facebook-تەگى پاراقشاسىندا قانداي دا ءمينيستردى نە ءۇشىن قويعانىن ءتۇسىندىرىپ وتىرادى. سونىمەن قاتار قانداي شەنەۋنىككە قانداي ناقتى تاپسىرما بەرگەنىن دەن جاسىرمايدى.

 - پاشينيان وزىنە ەڭ باستى ماقسات ەتىپ قويعان ەلدەگى تامىرىن تەرەڭگە جايىپ كەتكەن ساياسي جانە ەكونوميكالىق داعدارىستى جۇيەلى رەفورما ارقىلى جويۋعا باعىتتالعان جاڭا ۇكىمەت قۇرۋدى ويداعىداي اياقتادى، - دەپ ەسەپتەيدى ساياسي جانە حالىقارالىق زەرتتەۋ جونىندەگى ارمەنيا ورتالىعىنىڭ ساراپشىسى رۋبەن مەگرابيان.

ساياسي ساراپشىنىڭ ءسوزىنىڭ جانى بار سەكىلدى. ءبىر عانا اپتا ىشىندە بىتىرگەن ىسىنە قاراعاندا پاشينياننىڭ حالقىنا بەرگەن ۋادەسىن ويداعىداي ورىنداپ، ارمەنيانىڭ دامۋدىڭ جاڭا ساتىسىنا كوتەرەتىنىنە سەنىمى مول. تەك ءبىر عانا قاۋىپ بار. ول دەموكراتيا مەن بوستاندىقتان ولەردەي قورقاتىن كەيبىر رەجيمدەر جاڭا ارمانعا جول باستاعان ارمەنيا ەلىن اياقتان شالىپ، بەسىكتەن تۇنشىقتارماسا بولعانى. ماسەلەن، قازىر رەسەي ءۇنسىز وتىرعانىمەن ءبىر ساۋساعىن بۇگىپ، ىشكى ارام ماقساتىن ارىدان ويلاپ وتىرماسىنا كىم كەپىل. كەزىندە ول تولقۋعا كىرىسىپ كەتۋگە بىزدىڭشە ەكى سەبەپ بولدى. ءبىرىنشىسى، ارمەنيا ءبىرتۇتاس، ءبىر عانا حالىقتان تۇراتىن ەل. وعان ىشىندەگى ارام نيەتتى وزگە ۇلتتى ايداپ سالا المايسىڭ. ەكىنشىدەن، قىرىمدى بەلگە باسىپ وتىرىپ، زورلىقپەن تارتىپ العاننان كەيىن امەريكا مەن ەۋروپانىڭ سانكتسياسىنان جۇرەگى شايلىعىپ قالعان ءپۋتيننىڭ بۇل ىسكە كىرىسۋگە جۇرەگى داۋالامادى. الايدا بۇل تمد ەلدىرىن ءوزىنىڭ قولجاۋلىعى ەسەبىندە كورەتىن كورشىمىزدىڭ الداعى ۋاقىتتا دا تىنىش وتىراتىنىنا سەنىم از.

 بىزدىڭ وزىمىزشە ساراپتاعان قورتىتىندىمىز وسىنداي وي تۇيۋگە يتەرمەلەيدى.

جايبەرگەن بولاتوۆ، قوستاناي

Abai.kz