جەمقورلىق جايىندا ءجۇز رەت جازىلدى، مىنبەرلەردەن دە مىڭ رەت ايتىلدى. جاقسى ەمەستىگى، جالاڭ ەكەنى، جۇپىنى كۇيگە تۇسىرەتىنى دە تىلگە تيەك ەتىلدى. وزگەنىڭ مەنشىگىنە باس سۇعۋ، كوز تىگۋ، قول تىعۋ قاي زاماندا دا ۇرلىق بولىپ باعالاندى، ۇرلىقتىڭ ەرەجەسى ۇر دا جىق، ارتى قىلمىس، قىلمىستىڭ زاڭى قاتال قاشان دا. ءبىز جەمقورلىقتى زاڭ جۇزىندە عانا باعالاي بىلەمىز. بىراق ءومىر فيلوسوفياسىنىڭ رۋحاني تۇسى بار ەكەنىن ەسكەرمەيمىز. كەز-كەلگەن الىمنىڭ قايتارىمى بار، قۇنى قىمبات، جالپى، ومىردە «بۋمەرانگ» بار. ونىڭ وعى ساعان تيمەسە دە، ۇرپاعىڭدى ۇرىپ-جىعارى حاق. وسىنى ءبىل، وسىنى ءبىل...

تار قاپاس. قويۋ قاراڭعىلىق. شەرلى شاراسىزدىق. بۇل ءزىلدى زىندان، بۇل ازاپتى اباقتى. ول ويعا باتتى. شىمبايىن شىمىرلاتقان شەرىن كوز جاسىمەن سىرتقا شىعاردى. شىركىن، ماعان ءبىر مۇمكىندىك بەرسە... از عانا مۇمكىندىك بولسا... كوزى قانتالاپ، باسى شىڭىلداپ كەتتى. سول ءساتىن قايتادان كوز الدىنا الىپ كەلدى. دارداي باستىق بولىپ كابينەتىندە وتىر. جان-جاعىنداعى جالشىلارىن ەلەمەيدى، ولارعا اكىرەڭدەيدى، ولاردىڭ ەشبىرىن شىبىن قۇرلى كورمەيدى. شالقايىپ كرەسلوسىندا جاتتى. «مەن بايمىن عوي، مىنالاردىڭ ءبارى اشسام الاقانىمدا، جۇمسام جۇدىرىعىمدا، بۇلاردىڭ مەن ءۇشىن قۇمىرسقا قۇرلى قۇنى جوق. مەن مىقتىمىن عوي، باسقانى قايتەم، مەن اتاقتىمىن عوي، ابىرويىم كوپ. سوندىقتان دا مىنا جيىركەنىشتى جانداردى مويىنداماۋعا قۇقىلىمىن. ءيا، مەن كەرەمەتپىن، كەۋدەمدى سوعامىن. ويتكەنى بۇنىڭ بارىنە ءوزىم، تەك قانا ءوزىم قول جەتكىزدىم. ول قۇنى قىمبات سۋسىنىن سوراپتاپ وتىردى. ەسىگىن ەمىس-ەمىس تىقىلداتىپ، كومەكشىسى كابينەتىنە باس سۇقتى.

- ءاي، اكەل اقشانى، جايىپ تاستا مىنا ۇستەلگە. بۇل مەنىڭ مەنشىگىم. بۇل ماعان عانا تيەسىلى!  

ول الگى پارانى ءوز قولىمەن الدى، بىراق بىرەۋدىكى ەكەنىن ەسكەرمەدى، ەستىگىسى كەلمەدى. ول الدى دا، قالتاسىنا سالدى. قىلمىس ەكەنىن ويلاعان جوق، بىلمەدى ەمەس، ءبىلدى، بىراق بىلمەگەنسىدى، ول وزگەنىڭ ەڭبەگىمەن كەلگەن اقشانى وزىمدىكى دەپ ساناعىسى كەلدى. بىراق... قىلمىس ءبىر كۇندە اشىلدى، بايلىعىنان، اتاعىنان، ابىرويىنان، جالشى-مالايىنان ايىرىلدى. ەشكىم ونى ىزدەپ تۇرمەگە كەلگەن جوق. جىلاپ وتىرعانى دا سوندىقتان. باسقا امالى بولماعاندىقتان جىلايدى، بىراق كىمنەن كومەك سۇرايدى؟ باي بولىپ، شالقىپ وتىرعاندا كىمگە جاقسىلىق جاساپ، جىلۋلىق تانىتىپتى؟ ەشكىمگە! قاسىنداعىلاردىڭ قايسىسىنا ادامي كوزقاراسپەن قاراپتى؟ ەشبىرىنە! ادامدىعىن ارتقا تاستاپ، بولاشاققا باعدار الدىم دەپ ويلادى. شەتەلدەگى جايلى ءومىردى كوكسەدى. ونىسىنان تۇك شىقپادى. ونىڭ جانىنا وسى باتتى. دوس دەگەن، تۋىس دەگەندەرى قايدا كەتتى؟ بەلگىسىز! ءومىر – كەزەك. ونىڭ كەزەگى كەلدى، ول ءومىرىنىڭ ون بەس جىلىن وسى تارشىلىقتا وتكەرەتىن بولدى. ويتكەنى ءومىر ادىلەتتى، ول ەش كەزدە قاتەلەسپەيدى.

«جەمقورلىق» ءسوزىنىڭ ماعىناسىنا كىم ءمان بەردى؟ كىم بۋىنداپ، مۇشەلەپ كوردى. جەم – اس، تاماق، تاعام، كۇنكورىس، قورلىق – ازاپ، ارام تاماق، بەرەكەسىزدىك، شاراسىزدىق، مۇمكىندىكتىڭ جوقتىعى. ادال اسىنا ارامدىق قوسىپ ىشكەن ادام قورلىق كورەدى، زورلىقتىڭ ءزارىن ىشەدى ەمەس پە؟ مىنە، جەمقورلىقتىڭ اپاراتىن جولى. ءيا، باستاپقىدا ءبارى جاقسى، جايلى، جاعىمدى بولىپ ەلەستەيدى. پارانىڭ ءدامى ءتاتتى بولىپ سەزىلەدى. بىراق، ءبارىبىر ءومىر وزىنىكىن الماي-بەرمەي قويمايدى. جەمقورلىقتىڭ قۇرامى اششى، تىلگە جاعىمسىز، ءدامسىز، تۇزسىز...

باسى - توقشىلىق، سوڭى - جوقشىلىق. ونىڭ اتى – جەمقورلىق.

ەلميرا ابەتجانوۆا

Abai.kz