ۇلت جوسپارى – مەملەكەت باسشىسىنىڭ بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورماسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى 99 ناقتى قادامىن ورىنداۋ ماقساتىندا 2015 جىلعى 2 قاراشادا قوعامدىق كەڭەستەردىڭ مارتەبەسى مەن وكىلەتتىلىگىن انىقتايتىن «قوعامدىق كەڭەستەر تۋرالى» زاڭى قابىلداندى.

وسى قوعامدىق كەڭەستەر ارقىلى قازاقستاننىڭ كەز-كەلگەن ازاماتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتىنە قوعامدىق نەگىزدە ءۇن قوسا الادى. ياعني، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قانداي دا ءبىر شەشىمدەردى قابىلداۋىنا ىقپال ەتەدى.

ەل ىشىندەگى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى، حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن تىكەلەي بيلىك وكىلدەرىنە جەتكىزۋشى مەحانيزمنىڭ ءرولىن اتقارادى.

جوعارىدا اتالعان زاڭعا سايكەس قوعامدىق كەڭەستەر رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى دەڭگەيدە قۇرىلادى.

وسىعان بايلانىستى 2016 جىلدىڭ اقپان ايىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ جانىنان دا ادىلەت ورگاندارى قىزمەتىنىڭ ماسەلەلەرى بويىنشا قوعامدىق كەڭەس قۇرىلدى.

قولدانىستاعى زاڭىناماعا سايكەس ءوز جۇمىسىن باستاعان قوعامدىق كەڭەستىڭ قۇرامىنا ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ جۇمىسىن جاقسى بىلەتىن ءار-ءتۇرلى قىزمەت سالالارىنىڭ وكىلدەرى كىردى، ولار قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرلەرى، زاڭگەرلەر وداعانىڭ توراعاسى، تانىمال ادۆوكاتتار، تورەلىك قىزمەتكەرلەرى، سەنىم بىلدىرىلگەن وكىلدەر، بىلىمىمەن، پراكتيكالىق تاجىريبيەسىمەن قۇقىقتىق سالاداعى قىزمەتتە بارابار باعا بەرىپ، ۇسىنىستار ۇسىنا الاتىن باسقا دا زاڭگەرلەر ەنگىزىلدى.

قوعامدىق كەڭەستىڭ مۇشەسى بولىپ ولار مينيسترلىكتىڭ جانە ونىڭ اۋماقتاعى قۇرىلىمدارىنىڭ قىزمەتىن تەرەڭىرەك جانە جان جاقتى ءتۇسىندى.

قوعامدىق كەڭەستىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى تۋرالى جىگىن اجىراتىپ ايتاتىن بولساق-ول ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتىنە قاتىستى قوعامدىق ماڭىزى بار ماسەلەلەر بويىنشا پىكىرىن ءبىلدىرۋ، وسى ۇيىم قىزمەتىنىڭ ماقساتى بولىپ تابىلىدى.

قىزمەتتىك مىندەتىنە قاتىستى ونىڭ اۋقىمى - بىرىنشىدەن ازاماتتىق قوعامنىڭ مۇددەلەرىن ءبىلدىرۋ، شەشىمدەردى تالقىلاۋ مەن قابىلداۋ كەزىندە جۇرشىلىقتىڭ پىكىرىن ەسكەرۋ، ەكىنشىدەن ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ ازاماتتىق قوعاممەن ءوزارا ءىس قيمىل جاساۋىن دامىتۋ، ۇشىنشىدەن - قوعامدىق باقىلاۋدى جۇرگىزۋ مەن ۇيىمداسىتىرۋ ناتيجەسىندە ادىلەت مينيسترلىگى قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن، اشىقتىعىن، جانە ايقىندىعىن ارتتىرۋ، قوعامدىق مۇددەلەردى قورعاۋعا باعىتتالعان ازاماتتىق باستامالاردى ىسكە اسىرۋ، وسى ورگانداردىڭ قىزمەتىنە سەنىم دەنگەيىن ارتتىرۋ، قوعام مەن مەملەكەت اراسىندا قايتىمدى بايلانىستى قامتاماسىز ەتۋ، الەۋمەتتىك شيەلىنىستەردىڭ الدىن الۋ جانە ولاردى شەشۋ مىنتەتتەرى باسشىلىققا الىنعان.

وسى مىندەتتەردى اتقارۋ ماقساتىندا وتكەن جىلى قوعامدىق كەڭەستىڭ جۇمىس جوسپارىنا سايكەس نوتاريۋستار مەن ادۆوكاتتاردىڭ ءىس-ارەكەتىنە جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ شاعىمدارىن قاراستىرۋ بويىنشا تالداۋدى، باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋشىلەرگە قۇقىقتاردى قورعاۋ ماسەلەلەرىن، مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى كورسەتۋ مونيتورينگى بويىنشا ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ تالداۋىن، ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ ستراتەگيالىق جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناتيجەسىن جانە ت.ب. تالقىلاۋ بويىنشا ءىس-شارالار جۇرگىزىلدى.

اسا ماڭىزدى دەپ تانىلعان ماسەلەلەرگە توقتالاتىن بولسام، ول ادىلەت ءمينيسترىنىڭ قوعامدىق كەڭەس پەن حالىق الدىندا ەسەپ بەرۋى. تىڭداعاننان كەيىن ەسەپ قابىلداندى. سونىمەن قاتار ازاماتتاردىڭ جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ مۇددەلەرىنە تىكەلەي قاتىستى كوپتەگەن ماسەلەلەر جان جاقتى تالقىلاندى.

جالپى 2016 جىلى ادىلەت ورگاندارى قىزمەتiنiڭ ماسەلەلەرi جونىندەگى قوعامدىق كەڭەستىڭ 7 وتىرىسى ۇيىمداستىرىلدى جانە وتكىزىلدى، ولاردا ادىلەت ورگاندارىنىڭ قىزمەتىنە قاتىستى 22 ماسەلە قاراستىرىلدى.

قوعامدىق كەڭەستەر تۋرالى زاڭىنا سايكەس قوعامدىق كەڭەستەر ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىنا، بوستاندىقتارى مەن مىندەتتەرىنە قاتىستى نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ جوبالارىن ازىرلەۋگە جانە تالقىلاۋعا قاتىسادى.

وسىعان وراي، ادىلەت مينيسترلىگىمەن ازىرلەنگەن 43 نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەر قاراستىرىلىپ، ءبىراۋىزدان ماقۇلداندى (2 - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭ جوباسى، 13 - ۇكىمەت قاۋلىسىنىڭ جوباسى، 28 - ادىلەت ءمينيسترىنىڭ بۇيرىقتار جوباسى).

سونىمەن قاتار، زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس ادىلەت ورگاندارى قىزمەتىنىڭ ماسەلەلەرى جونىندەگى قوعامدىق كەڭەستىڭ قىزمەتى تۋرالى اقپارات بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا جانە ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ ينتەرنەت-رەسۋرسىندا ورنالاسقان.

قازىرگى تاڭدا ادىلەت ورگاندارى قىزمەتىنىڭ ماسەلەلەرى جونىندەگى قوعامدىق كەڭەستىڭ توراعاسىمەن ونىڭ 2017 جىلعا ارنالعان جۇمىس جوسپارى بەكىتىلدى.

جوسپارمەن اعىمداعى جىلى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتىنە قاتىستى كوپتەگەن ماسەلەلاردى قاراستىرۋ كوزدەلگەن، سونىمەن قاتار قوعامدىق كەڭسەتىڭ قىزمەتىن ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا ادىلەت ورگاندارى قىزمەتىنىڭ ماسەلەلەرى جونىندەگى قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ بۇقارالىق اقپاراتتار قۇرالدارىندا ءسوز سويلەۋ جوسپارى بەكىتىلگەن.

بۇگىنگى تاڭدا قوعامدىق باقىلاۋ ءرولىنىڭ كۇشەيۋىنە وراي قوعامدىق كەڭەس ادىلەت ورگاندارى قىزمەتىنىڭ كوپتەگەن باعىتتارىندا ساياساتتى قالىپتاستىرۋعا تولىق قۇقىقتى قاتىسۋشى بولا الادى.

قوعامدىق كەڭەستەر ءبىر جىل بۇرىن عانا قۇرىلدى، وسىعان بايلانىستى وتكەن جىل ولاردىڭ قالىپتاسۋ جىلى بولدى.

وتكەن جىلى اتقارىلعان جۇمىس قوعامدىق كەڭەستەرگە بەلگىلى ءبىر تاجىريبە جيناۋعا مۇمكىندىك بەردى.

بۇل تۇرعىدان العاندا قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ تاجىريبەسى مەن ءبىلىمىن مينيسترلىك قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىن شەشۋدە ۇتىمدى جانە ءتيىمدى پايدالانۋعا بولادى.

ءسوزىمدى تۇيىندەي كەلە ايتارىم، قوعامدىق كۋىمداستىقتار، ازاماتتار مەن زاڭدى تۇلعالار بۇگىڭگى مەملەكەت جۇرگىزىپ وتىرعان مەملەكەتتىك ساياسات پەن قوعامعا قاتىستى ءوز وي پىكىرلەرىن قوعامدىق كەڭەس ارقىلى جەتكىزە الادى.

ا.كەنجاليەۆا

Abai.kz