مەملەكەت باسشىسىنىڭ توراعالىعىمەن ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قىزمەتىن جاڭعىرتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان كەڭەس ءوتتى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.

جيىندى اشقان قازاقستان پرەزيدەنتى قۇقىقتىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ جانە قىلمىسقا قارسى كۇرەس جۇرگىزۋ ماسەلەلەرىن قاتاڭ باقىلاۋدا ۇستاپ وتىرعانىن ايتتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ كۇش جۇمىلدىرۋىنىڭ ارقاسىندا سوڭعى ءۇش جىلدا قىلمىس دەڭگەيى 17,5 پايىزعا ازايعانىن اتاپ ءوتتى.

– ادامدار قىلمىستىق ارەكەتتەن قورعانۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، پوليتسياعا بارادى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى 779 پوليتسيا قىزمەتكەرى قازا تاۋىپ، ەكى جارىم مىڭعا جۋىعى جاراقات الدى. مۇنى ەستەن شىعارماۋ كەرەك. سونىمەن قاتار، ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قازىرگى جاعدايى قوعام تالابىنا تولىق جاۋاپ بەرە الماي وتىر، – دەدى ەلباسى.

مەملەكەت باسشىسى پوليتسەيلەردىڭ ازاماتتارمەن ءوزارا قارىم-قاتىناسىنىڭ قازىرگى ستاندارتتارى ەسكىرگەنىن ءارى زامان تالابىنا ساي كەلمەيتىنىن اتاپ ءوتتى.

– ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ جۇمىسى قوعام كۇتكەن سەنىمدى تولىق اقتاي الماي وتىر، ازاماتتاردىڭ كوڭىل تولماستىعىن تۋعىزۋدا. ادامدار وزدەرىن قاۋىپسىز سەزىنە المايدى. ءبىز ونسىز باستى باعدارىمىز سانالاتىن قازاقستاندىقتاردىڭ جوعارى ساپالى ءومىر ءسۇرۋىن قامتاماسىز ەتە المايمىز. سوندىقتان، پوليتسيانى رەفورمالاۋ ىسىنە شۇعىل كىرىسۋىمىز قاجەت، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ بيىلعى جولداۋدىڭ باعىتتارىنا ساي ىشكى ىستەر سالاسىندا مازمۇندى ءارى ساپالى وزگەرىستەر جاساۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى.

وتىرىس بارىسىندا كۇن تارتىبىنە سايكەس پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ءا.يسەكەشەۆ پەن ىشكى ىستەر ءمينيسترى ق.قاسىموۆ بايانداما جاسادى.

ەلباسى بەرىلگەن مالىمەتتەردى نازارعا الىپ، جوسپارلانعان بارلىق ءىس-شارانى مۇقيات پىسىقتاۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى.

مەملەكەت باسشىسى جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ، ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قۇرىلىمى مەن شتاتىن وڭتايلاندىرۋدى، سونداي-اق وزىنە ءتان ەمەس فۋنكتسيالاردى الىپ تاستاۋدى تاپسىردى.

– ارتىق نارسەنىڭ بارىنەن ارىلىپ، قىلمىسپەن كۇرەس جۇرگىزۋ جانە قۇقىقتىق ءتارتىپتى ساقتاۋ ىسىنە ءمان بەرۋ كەرەك. قۇرىلىمدار وڭتايلاندىرىلادى. سونىڭ ناتيجەسىندە ءبىر باسشىنىڭ قاراماعىندا ۇشەۋ ەمەس، بەس ادام بولادى.

شتات سانى 10 پايىزعا قىسقارادى. وسى شارالار پوليتسەيلەر سانىنىڭ 100 مىڭ ادامعا شاققاندا 471 پوليتسەيدەن كەلۋىن 424-كە دەيىن تومەندەتۋگە جول اشتى. بۇل ەۋروپالىق ورتاشا دەڭگەيگە سايكەس كەلەدى. وسىعان وراي، 16 ميلليارد تەڭگە ۇنەمدەلمەك، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ ۇنەمدەلگەن قاراجاتتى قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەكاقىسى مەن الەۋمەتتىك قامتۋ جۇيەسىن جاقسارتۋعا جۇمساۋدى تاپسىردى. ەلباسى قوسىمشا ىشكى رەزەرۆتەردى ىزدەۋ جانە ءتيىمسىز اكىمشىلىك شىعىنداردى بولدىرماۋ جونىندە جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزۋ قاجەتتىگىن دە ايتتى.

– پوليتسەيلەردىڭ جالاقىسىن ارتتىرۋعا قوسىمشا 21,4 ميلليارد تەڭگە بولىنەتىن بولادى. مۇنىڭ ءبارى – حالىقتىڭ اقشاسى. پوليتسيانى، ارميانى جانە سوتتاردى سالىق تولەۋشىلەردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن ۇستاپ وتىرمىز. سوندىقتان، ازاماتتارىمىز قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ ءوز مىندەتىن ءمىنسىز اتقارۋىن تالاپ ەتەدى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قازاقستان پرەزيدەنتى قىلمىسقا قارسى كۇرەس جۇرگىزەتىن جانە قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ ىسىمەن تىكەلەي اينالىساتىن قىزمەتكەرلەردىڭ تۇرعىن ءۇي ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن قابىلدانعان شارالارعا دا توقتالدى. بۇل شارالار پوليتسيا جۇمىسىنىڭ ەڭ ماڭىزدى دەگەن باعىتتارىنا بىلىكتى جاڭا كادرلاردى تارتۋعا، سونداي-اق، قوعامدىق ءتارتىپتى كۇزەتەتىن جانە قىلمىسقا قارسى كۇرەس جۇرگىزۋ قىزمەتىن اتقاراتىن بولىمشەلەردى كۇشەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

ەلباسى پوليتسيا قىزمەتكەرىنىڭ تەرىس قىلىق جاساعانى ءۇشىن ىشكى ىستەر ورگاندارىنداعى قىزمەتىنەن بوساتىلىپ، بارلىق جەڭىلدىكتەن ايىرىلاتىنىن ايتتى.

– بىزگە جاڭا فورماتسيانىڭ پوليتسەيلەرى قاجەت. كادرلاردى ىرىكتەۋ، دايارلاۋ جانە ىلگەرىلەتۋ جۇيەسى قايتا قاراستىرىلاتىن بولادى. ۆەدومستۆولىق ءبىلىم بەرۋ ءىسى ايتارلىقتاي وزگەرەدى. مامانداردى دايارلاۋ ساپاسى الەمدىك ستاندارتتارعا ساي كەلەتىن زاماناۋي پوليتسيا اكادەميالارى قاجەت، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قازاقستان پرەزيدەنتى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە تيەسىلى 12 وقۋ ورنىنىڭ ۇزدىك بەسەۋى عانا قالاتىنىن ايتىپ، وعان جوعارى جالاقى تولەنەتىن مەيلىنشە بىلىكتى وقىتۋشىلار ىرىكتەلىپ الىناتىنىن اتاپ ءوتتى.

– قازىرگى پوليتسەيلەردى كەزەكتەن تىس اتتەستاتسيا كۇتىپ تۇر. زاماناۋي ستاندارتتارعا ساي كەلەتىن قىزمەتكەرلەر عانا قالادى. وسى سىناقتان وتپەگەندەردىڭ ورنىنا لايىقتى قىزمەتكەرلەردى الۋ كەرەك. قازاقستاندا ىرىكتەۋدى ساپالى جۇرگىزۋگە زور مۇمكىندىكتەر بار – جىل سايىن ەلىمىزدىڭ جوعارى وقۋ ورىندارى 20 مىڭنان استام زاڭگەر دايىنداپ شىعارۋدا، – دەدى ەلباسى.

سونداي-اق، مەملەكەت باسشىسى ىشكى ىستەر ورگاندارىنان جۇمىستىڭ سەرۆيستىك مودەلىنە كوشۋدى تالاپ ەتتى.

– جىل سايىن پوليتسياعا 4,5 ميلليوننان استام ازامات شاعىمدانادى، ال ولاردى قابىلداۋ ءۇشىن جاعداي جاسالماعان. ەگەر باسىنا ءىس تۇسكەن ادام كەلسە، ونى تەزىرەك ءارى سىپايىلىقپەن قابىلداۋ كەرەك. بىراق بۇل – بىتەر ءىستىڭ جارتىسى عانا. ونىڭ پروبلەماسىن شۇعىل ءارى زاڭعا سايكەس قاراستىرۋ قاجەت. حالىقپەن جۇمىس ىستەۋدىڭ زاماناۋي فورماتى دەگەنىمىز وسى، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ جۇمىس كەستەسى ىڭعايلى، سونداي-اق جايلى، تەحنيكالىق تۇرعىدان جاقسى جاراقتاندىرىلعان فرونت-كەڭسەلەر قۇرۋدى تاپسىردى.

– قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىسىندا دورەكىلىك پەن مەنسىنبەۋشىلىك بولماۋعا ءتيىس. بىرەۋ قىلمىستىڭ قۇربانى بولسا، نەمەسە وعان سونداي ءبىر قاۋىپ تونسە، ول قاۋىپسىزدىكتى سەزىنبەيىنشە، جايلى ءومىر ءسۇرىپ، جۇمىس ىستەي المايدى، – دەدى ەلباسى.

سونىمەن بىرگە، قازاقستان پرەزيدەنتى پوليتسيا قىزمەتىن باعالاۋدىڭ جاڭا كريتەريلەرىن ەنگىزۋدى تاپسىردى.

– كريتەريلەر شىنايى ءارى تەكسەرىلەتىن بولۋعا ءتيىس، سونداي-اق وندا پوليتسيا جۇمىسىنىڭ ساپالى ورىندالۋى مەن وسى جۇمىستاردىڭ تيىمدىلىگىنە حالىقتىڭ باعا بەرۋى كورىنىس تابۋى كەرەك. بۇل ءۇشىن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرىمەن قاتار، الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەردى دە پايدالانۋ قاجەت. ازاماتتاردىڭ سەنىمى، جايلى تۇرمىسى مەن قاۋىپسىزدىگى پوليتسيانىڭ تيىمدىلىگىن باعالاۋدىڭ نەگىزىنە اينالادى. ەسەپتىك كورسەتكىشتەردى ارتتىرۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەۋ وتكەننىڭ ەنشىسىندە قالۋعا ءتيىس، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى قوعامدىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى جۇمىسقا تسيفرلىق تەحنولوگيانى ەنگىزۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى.

– ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ جۇمىسىنا تسيفرلىق تەحنولوگيانى جاپپاي ەنگىزۋ قاجەت. جولداۋدا كورسەتىلگەندەي، قازاقستاننىڭ بارلىق قالالارى قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇيەلەرىمەن جابدىقتالادى. تۇرعىندارمەن ونلاين رەجىمدەگى كەرى بايلانىستى جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن قىزمەت تۇرلەرى ەنگىزىلەتىن بولادى. زاماناۋي تەحنولوگيا پوليتسيا قىزمەتىنىڭ بارلىق سالاسىن قامتيدى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

قازاقستان پرەزيدەنتى تسيفرلاندىرۋدىڭ سىبايلاس جەمقورلىقتى ازايتۋعا، سونداي-اق، باسقارۋ بۋىندارى مەن شتات سانىن ودان ءارى وڭتايلاندىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىنىن اتاپ ءوتتى.

مەملەكەت باسشىسى پوليتسيا قىزمەتىن عانا ەمەس، سونداي-اق ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باسقا دا قۇرىلىمدارىن رەفورمالاۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

– قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنە دە ماڭىزدى وزگەرىستەر ەنگىزىلەتىن بولادى. زورلىق-زومبىلىق جاساعان قىلمىسكەرلەر باسقا سوتتالۋشىلاردان بولەك ۇستالادى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

ەلباسى كوشەلەردەگى جانە باسقا دا قوعامدىق ورىندارداعى قىلمىس دەڭگەيىن مەيلىنشە تومەندەتۋ جونىندە شارالار قابىلداۋدى تاپسىردى.

– ادامدار ءوز بولاشاعىنا الاڭداماۋعا، قاۋىپسىزدىگى مەملەكەت تاراپىنان قورعالاتىنىنا سەنىمدى بولۋعا ءتيىس. ازاماتتاردىڭ جەكە باسى مەن مۇلىكتەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزى زور. پوليتسيا جۇمىسى تيىمدىلىگىنىڭ نەگىزگى كريتەريىنىڭ ءمانى وسىندا، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

Abai.kz