قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندە قىزمەت اتقارۋ – قاۋىپتىڭ وتىندە،  قاتەردىڭ قاسىندا ءجۇرۋ دەگەن ءسوز. نەبىر قانقۇيلى قىلمىسكەرلەر شوعىرلانعان جەردە جايباراقات جۇرەمىن دەگەن جاي ءسوز. وعان دالەل – بىرەن-ساران بولسا دا سوتتالعانداردىڭ قولىنان قازا تاپقان قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى بار. سولاردىڭ ءبىرى – ايداربەك سابىربەكوۆ.

ايداربەك قابىلبەكۇلى 1974 جىلى 14 جەلتوقساندا الماتى وبلىسى ۇيعىر اۋدانىنىڭ كەتپەن اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول 1994 جىلى وتان الدىنداعى مىندەتىن وتەپ كەلگەن سوڭ سول كەزدەگى الماتى مەديتسينالىق ۋچيليششەسىنە تۇسەدى. ونى ءبىتىرىپ ماماندىعى بويىنشا بىرنەشە جىل قىزمەت اتقارعان  ول جۇرەك قالاۋىمەن ىشكى ىستەر ورگاندارىنا كەلگەن ەدى. قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنە قاراستى تۇزەۋ مەكەمەلەرىندە دارىگەر ماماندىعى قاشاندا سۇرانىسقا يە ماماندىق. سوندىقتان دا ايداربەك ىشكى ىستەر ورگانىنا كىرۋگە ءوتىنىش جازىسىمەن كوپ ۇزاماي الماتى قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ بۇيرىعىمەن لا-155/6 مەكەمەسىنىڭ فەلدشەرى لاۋازىمىنا تاعايىندالادى. بۇل ەلىمىزدە قىلمىستىق احۋالدىڭ ءبىر كۇردەلى كەزەڭى بولاتىن. اسىرەسە اۋىر قىلمىستار جاساعانى ءۇشىن كولونيالاردا جاستار جاعى باسىم ەدى. تىپتەن كامەلەتتىك جاسقا تولماعان جاسوسپىرىمدەردىڭ اۋىر قىلمىسقا بارۋلارى جيىلەگەن كەز وسى ەكى مىڭىنشى جىلداردىڭ باسى بولاتىن دەسەك ارتىق ايتپايمىز. ال، لا-155/6 تۇزەۋ مەكەمەسى وسىنداي جاسوسپىرىمدەر جازاسىن وتەيتىن مەكەمە.

ايداربەك قابىلبەكۇلى ءوزى قالاپ كەلگەن قىزمەتىنە قۇلشىنا كىرىستى. ارينە، باسىندا ەركىندىكتەگىدەي ەمەس، تەمىر توردىڭ ار جاعىندا قىزمەت اتقارۋ پسيحولوگياسىنا ءبىراز سالماق سالعانمەن، ارادا از عانا ۋاقىت وتىسىمەن قىلمىس دەگەن قاۋىپتىڭ قۇرىعىنا ءىلىنىپ، ەندى سونىڭ جازاسىن وتەپ جۇرگەن جاسوسپىرىمدەردىڭ دەنساۋلىعىن باقىلاۋدى، اۋىرىپ قالعاندارىن ەمدەۋدى بار ىنتاسىمەن اتقارىپ، جاسوسپىرىمدەرگە جاناشىرلىق تانىتۋدان جالىقپادى. وسى ءبىر قاعىلەز، قانداي تاپسىرما بولسا دا تاپ-تۇيناقتاي ەتىپ ورىندايتىن جىگىتتى ۇجىمداعىلار «ءبىزدىڭ دارىگەر اعاي» دەپ اتاپ كەتىپ ەدى. وكىنىشكە وراي ىشكى قىزمەت كىشى لەيتەنانتى ايداربەكتىڭ ءومىرى نەبارى 26 جاسىندا ءۇزىلدى.

2000 جىلدىڭ 30 قاراشاسىندا ول قىزمەتتىك مىندەتىن اتقارۋ كەزىندە ساعات 22:30 شاماسىندا سوتتالعانداردىڭ قاشۋىن توقتاتۋ بارىسىندا سوتتالعان جاسوسپىرىمدەردىڭ قولىنان قازا تاپتى. ارتىندا نەبارى ءۇش جاستاعى قىزى اياۋلى مەن ءۇش ايلىق ۇلى ۇلان قالدى.

ارينە، ايداربەكتى ولتىرگەندەردىڭ بارلىعى بۇرىنعى جازالارىنا تاعى دا 10 جىل قوسىلىپ سوتتالعانمەن جازىقسىز توگىلگەن قان، مەزگىلسىز ۇزىلگەن ءومىر، ەستەرىن بىلمەي جاتىپ جەتىم قالعان سابيلەردىڭ تاعدىرى، بەسىك تايانىپ ەگىلگەن جارىنىڭ قاسىرەتى مۇنىمەن جەڭىلدەگەن جوق.

ا. سابىربەكوۆكە قازا تاپقاننان كەيىن «ىشكى قىزمەت لەيتەنانتى» ارنايى اتاعى بەرىلدى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن «ەرلىگى ءۇشىن» مەدالىمەن ماراپاتتالدى. ءوزى قىزمەت اتقارعان الماتى قالاسىنداعى لا-155/6 تۇزەۋ مەكەمەسىنىڭ اۋماعىندا ەسكەرتكىش قويىلدى.

جۋىردا ءبىز قازاقتىڭ «ورنىندا بار وڭالار» دەگەن ءسوزىنىڭ قاسيەتىنە تاعى ءبىر رەت كوز جەتكىزدىك. ايداربەكتىڭ جۇبايى سۆەتلانا ساعىمباەۆا بەيبىت كۇننىڭ باتىرى اتانعان ايداربەكتىڭ ارتىندا قالعان قىزى مەن ۇلىن سانالى ەتىپ تاربيەلەپ، قاتارعا قوسىپتى. بۇگىندە اياۋلى ايداربەكقىزى جوعارى وقۋ ورنىنىڭ ستۋدەنتى بولسا، ۇلان ايداربەكۇلى اكەسىنىڭ جولىن قۋىپ قر ءىىم-ءنىڭ ش.قابىلباەۆ اتىنداعى اكادەمياسىنىڭ كۇندىزگى وقۋ بولىمىنە ءتۇسىپتى. وقۋعا تۇسكەندەردى قۇتتىقتاۋ راسىمىندە اكادەميا باستىعى پوليتسيا گەنەرال-مايورى م.قىزىلوۆ ۇلانعا ۇلكەن قۇرمەت كورسەتىپ، ءارى قاراي قىزمەتىن ءساتتى جالعاستىرۋعا تىلەكتەستىك بىلدىرگەنىنە ەل ريزا.

ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى قارساڭىندا ايداربەك سابىربەكوۆتىڭ جانۇياسى مەن تۋعان-تۋىستارى، ارىپتەستەرى تاعى دا ءبىر قۋانىشتىڭ كۋاسى بولدى. الماتى قالاسى قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى ادىلەت پولكوۆنيگى ماناس جۇماشۇلى تۇياقباەۆتىڭ باستاماسىمەن دەپارتامەنت عيماراتىنىڭ جانىنان لا-155/6 مەكەمەسىنىڭ مەديتسينالىق ءبولىمىنىڭ فەلدشەرى ىشكى قىزمەت لەيتەنانتى ايداربەك قابىلبەكۇلى سابىربەكوۆكە ەسكەرتكىش اشىلدى.

ەرلىگىمەن ارىپتەستەرىنىڭ ەسىندە ماڭگى قالعان ا.سابىربەكوۆتىڭ ەسكەرتكىشىن اشۋ سالتاناتىنا «گەنەرالدار كەڭەسى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى پرەزيديۋمىنىڭ توراعاسى گەنەرال رۇستەم ەسىمحانۇلى حايداروۆ، الماتى قالاسى تۇرىك مادەني ورتالىعىنىڭ توراعاسى، عالىم، قوعام قايراتكەرى قازاقباي تاشتەمىرۇلى كاسيموۆ، الماتى قالاسى بويىنشا قازاقستان حالقى اسسامللەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، قر قارۋلى كۇشتەرى ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى قازبەك مانسۋروۆ، ايداربەكتىڭ جارى سۆەتلانا، قىزى اياۋلى جانە باۋىرلارى قاتىستى.

سالتاناتتى ءىس-شارا بارىسىندا قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنە قىزمەتكە جاڭادان قابىلدانعان 20 جاس مامان سالتاناتتى تۇردە انت قابىلدادى.

گۇلنار ماعزۇموۆا

Abai.kz