وتكەن جولى ءماجىلىس دەپۋتاتى ايقىن قوڭىروۆتىڭ «قازاقستان-تۇركىمەنستان-يران» حالىقارالىق تەمىرجول مارشرۋتى مەن «باتىس قىتاي-باتىس ەۋروپا» تاسجولى گيپەر جوبالارىنىڭ جاي-كۇيىن ايتىپ بەرۋدى ۇكىمەتتەن سۇراعان بولاتىن. وسى ماقالادا دەپۋتاتتىڭ اتالمىش گيپەر جوبالاردىڭ ءوزىن-ءوزى اقتاۋى مۇمكىن ەمەس ەكەنىنە، سونىمەن قاتار ولاردى ىسكە اسىرۋعا كەتكەن حالىقارالىق بانكتەردەن الىنعان الەمەت قارىزدىڭ كۇننەن-كۇنگە ءوسىپ جاتقانىنا الاڭداۋشىلىق بىلدىرىلگەنى ايتىلعان.

سول ساۋالعا جۋىردا ۇكىمەتتەن، پرەمەر-مينيستر ب.ساعىنتاەۆتىڭ قولى قويىلعان جاۋاپ كەلدى. وندا الدىمەن جالپى بەلگىلى دۇنيەلەر جازىلىپتى، سونىڭ ىشىندە «باتىس قىتاي-باتىس ەۋروپا» تاس جولىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 8445 شاقىرىم ەكەندىگى، سونىڭ 2787 شاقىرىمى قازاقستاننىڭ اۋماعى ارقىلى وتەتىنى كورسەتىلگەن. قازىر قازاقستان اۋماعى ارقىلى وتەتىن وسى جولدىڭ بولىگى تولىققا جاقىن ىسكە قوسىلعان. تەك شىمكەنتتەن جامبىل وبلىسىنىڭ شەكاراسىنا دەيىنگى تۋننەل ارقىلى جۇرگىزىلۋگە ءتيىستى 860 شاقىرىمدىق بولىگى ءالى بىتپەي تۇر ەكەن. ول بيىلعى جىلى اياقتالاتىن كورىنەدى.

ال قىتاي ءوز اۋماعى ارقىلى وتەتىن بولىكتى 2013 جىلى-اق ءبىتىرىپ تاستاپتى.

بار گاپ رەسەيگە تىرەلەدى. ولار 2018 جىلى اياقتايمىز دەگەن وزدەرىندەگى جول بولىگىن ءالى باستاماعان. ءتىپتى باستاۋعا نيەتى دە جوق سياقتى، ويتكەنى ءبىزدىڭ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ بىلتىرعى قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا جىبەرگەن حاتىنا ءالى كۇنگە جاۋاپ تا بەرمەگەن.

وزىنە ەكونوميكالىق سانكتسيالار جاساپ جاتقان باتىس ەۋروپا ەلدەرىمەن تاس جول ارقىلى بايلانىس جاساۋعا ولاردىڭ ىقىلاسى دا جوق سياقتى. سونىڭ كەسىرىنەن ترانزيت ارقىلى كول-كوسىر تابامىز با دەپ وتىرعان قازاقستان ەكونوميكاسى اياقتان اقساۋى مۇمكىن. ويتكەنى، جول سالۋعا الىنعان قارىز كولەمى ۇشان-تەڭىز ەكەنى بەلگىلى. 12 قارىزبەن 4,8 ملرد. اقش دوللارى قارىزعا الىنعان. سونىڭ 3,7 ملرد. دوللارى يگەرىلگەن. وسى ۋاقىتقا دەيىن تەك 789 ملن عانا قايتارىلىپتى، قالعانى مويىندا ءىلۋلى تۇر.

جولدىڭ ءتۇسىمى كوزدەگەن مەجەدە بولماعاندىقتان ونىڭ تولىق قايتارىلۋى قازاقستان بيۋدجەتىنەن، ياعني قازاقستاندىقتاردىڭ قالتاسىنان قاعىلاتىنى دا حاق. ونىڭ ۇستىنە جولدىڭ ينفراقۇرىلىمىن ۇستاۋ ءۇشىن جىلىنا 3 ملرد. تەڭگە بولىنەدى ەكەن. سايىپ كەلگەندە بۇل جول بىزگە پايدادان گورى زيان شەككىزەتىن گيپەر جوبا بولعالى تۇر.

ال قازاقستاننان شىعىپ، تۇركىمەنستان، يران ارقىلى پارسى شىعاناعىنا شىعۋعا ءتيىستى «وزەن-بولاشاق-2-بەرەكەت-گورگان» تەمىر جولىنىڭ قۇرىلىسى تولىعىمەن تەك 2021 جىلى اياقتالاتىن كورىنەدى. ونىمەن 12 ملن. توننا ەكسپورت، 0,4 ملن. توننا يمپورت جانە 0,8 ملن. توننا ترانزيت جۇكتەرى تاسىمالدانادى دەپ جوسپارلانعان.

مىنە، ۇكىمەت دەپۋتاتتىڭ الاڭداۋشىلىعىنا وسىنداي جاۋاپ بەردى.

س.ەلەۋ، ساراپشى

Abai.kz