قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توراعالىق ەتۋىمەن بولعان پارلامەنت سەناتىنىڭ وتىرىسىندا بىرقاتار حالىقارالىق كەلىسىمدەر راتيفيكاتسيالاندى.

پالاتا 2017 جىلدىڭ 1 قاراشاسىندا استانادا قول قويىلعان قازاقستان مەن يوردانيا اراسىنداعى قۇقىقتىق سالا بويىنشا ءۇش كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى زاڭداردى قابىلدادى. قىلمىستىق ىستەر بويىنشا ءوزارا قۇقىقتىق كومەك تۋرالى كەلىسىم ۋاعدالاسۋشى مەملەكەتتەردىڭ قىلمىستىق ىستەر بويىنشا تەرگەۋلەردى، قىلمىستىق قۋدالاۋدى جانە سوت ءىسىن جۇرگىزۋدە كومەك كورسەتۋدى كوزدەيدى. قۇجات كۇدىكتىلەر مەن ايىپتالۋشىلاردىڭ كىناسىن دالەلدەۋ ءۇشىن قاجەتتى تەرگەۋلەردىڭ جۇرگىزىلۋىن رەتتەيدى. قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋدىڭ شارتتارى مەن ءتارتىبى جانە باس تارتۋ نەگىزدەرى بەلگىلەندى.

سەناتور ۆلاديمير ۆولكوۆ وسى ماسەلە بويىنشا سويلەگەن سوزىندە ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، مادەني، شارۋاشىلىق جانە ىسكەرلىك قارىم-قاتىناستارىنىڭ ۇنەمى وسۋىنە بايلانىستى كەلىسىمنىڭ ماڭىزى مەن قاجەتتىلىگىن اتاپ ءوتتى. 2018 جىلعى 1 قازانداعى جاعداي بويىنشا الەمدەگى 195 ەلدەن شەتەلدىك 6,8 ميلليون ازامات قازاقستانعا كەلگەن، ونىڭ ىشىندە 616-سى يوردانيا ازاماتى (2017 جىلى - 7,7 ميلليون ادام، ونىڭ ىشىندە 945-ءى يوردانيادان). باسقا ەلدەرگە 8,2 ميلليونعا جۋىق قازاقستاندىق (2017 جىلى - 10,3 ميلليون ادام) بارعان.

شەتەلدە جۇرگەن ازاماتتار ومىردەگى ءارتۇرلى جاعدايلارعا تاپ بولادى. ايتىلعان دەرەكتەرگە سايكەس، قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 947 ازاماتى شەتەلدە سوتتالىپ كەتكەن. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 1169 شەتەلدىكتەر سوتتالدى. ولاردىڭ ءبارى قۇقىقتىق كومەككە مۇقتاج، دەپ سانايدى دەپۋتات.

مۇنداي كەلىسىمدەردىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى ايتقاندا، ۆ.ۆولكوۆ ستاتيستيكالىق دەرەكتەردى دە كەلتىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، 2018 جىلى شەت مەملەكەتتەردىڭ قۇزىرەتتى ورگاندارى ەلىمىزدىڭ ازاماتتارىنا قاتىستى قىلمىستىق ىستەر بويىنشا كومەك كورسەتۋ جونىندەگى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ 59 تەرگەۋ تاپسىرماسىن ورىندادى. 2017 جىلى ولاردىڭ سانى 291 بولدى. ءوز كەزەگىندە شەت مەملەكەتتەردەن وسىعان ۇقساس 384 ۇسىنىس قارالدى. 2017 جىلى ولاردىڭ سانى 591 بولدى.

قازاقستان مەن يوردانيانىڭ اراسىنداعى ادامداردى ۇستاپ بەرۋ تۋرالى كەلىسىم ۋاعدالاسۋشى مەملەكەتتىڭ اۋماعىندا جۇرگەن، ۇستاپ بەرۋگە اكەلەتىن قىلمىسى ءۇشىن سۇراۋ سالۋشى تاراپتىڭ اۋماعىندا قىلمىستىق قۋدالاۋ نەمەسە سوت ۇكىمىن ورىنداۋ ماقساتىندا ىزدەۋ سالىنعان ادامدى ۇستاپ بەرۋگە باعىتتالعان.

سوتتالعان ادامداردى بەرۋ تۋرالى ەكىجاقتى كەلىسىم سوتتالعان ادامنىڭ نەمەسە ونىڭ زاڭدى وكىلىنىڭ جازباشا كەلىسىمى بولعان جاعدايدا جانە بەرۋگە ەكى تاراپتىڭ كەلىسىمى بولعان كەزدە جۇزەگە اسۋى مۇمكىن. وزدەرىنىڭ ۇلتتىق زاڭناماسىنا سايكەس تاراپتاردىڭ كەشىرىم جاساۋ، راقىمشىلىق جاساۋ نەمەسە بەرىلگەن سوتتالعان ادامعا جازانى وتەۋ قۇقىقتارى بار.

سەنات وتىرىسىندا «ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىعى تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداندى.

2017 جىلى 30 قاراشادا مينسكىدە قول قويىلعان كەلىسىم ۇقشۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ مۇددەسىنە وراي  وزارا ءىس-قيمىلدى دامىتۋعا باعىتتالعان. كەلىسىم تاراپتارى مەملەكەتارالىق ىنتىماقتاستىق جانە اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى مەكەمەارالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدى نىعايتۋ نەگىزىندە ۇقشۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ اقپارات قاۋىپسىزدىگى جۇيەسىن ودان ءارى دامىتۋدى قامتاماسىز ەتۋدى مىندەتىنە الادى. اقپارات قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى سەنىمدى نىعايتۋ شارالارىن دامىتا وتىرىپ تاراپتار عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەلەرىمەن الماسۋدى جۇزەگە اسىرادى، عىلىمي-تەحنيكالىق جاڭالىقتاردى ىنتالاندىرادى، اقپارات قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ تەحنولوگيالىق نەگىزدەرىن جەتىلدىرۋ بويىنشا كەلىسىلگەن شارالاردى قابىلدايدى. وسى كەلىسىمنىڭ اياسىنداعى ىنتىماقتاستىق بارىسىندا بەرىلەتىن نەمەسە جاسالاتىن اقپاراتتىڭ قورعالۋى كوزدەلىپ وتىر.

پالاتا ودان باسقا 2017 جىلعى 29 قاراشادا مينسكىدە قول قويىلعان قازاقستان مەن بەلارۋس اراسىنداعى ونەركاسىپتىڭ قورعانىس سالالارى ۇيىمدارىنىڭ وندىرىستىك جانە عىلىمي-تەحنيكالىق كووپەراتسياسى تۋرالى ۇكىمەتارالىق كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالادى.

قۇجات ەكى ەلدىڭ قورعانىس ونەركاسىبى سالاسىنداعى كاسىپورىندارى اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدى رەتتەيدى. كەلىسىمدە بەلگىلەنگەن ەرەجەلەر ونەركاسىپتىڭ قورعانىس سالالارى ۇيىمدارىنىڭ ەكونوميكالىق، وندىرىستىك جانە عىلىمي-تەحنيكالىق كووپەراتسياسى ءۇشىن بەرىلەتىن ءونىمدى جانە اسكەري-تەحنيكالىق ماقساتتاعى كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى كۆوتالاۋدان جانە ليتسەنزيالاۋدان بوساتۋ سياقتى قولايلى جاعدايلاردى قامتاماسىز ەتەتىن بولادى. سونداي-اق كەلىسىمنىڭ اياسىندا بەرىلگەن نەمەسە قۇرىلعان زياتكەرلىك مەنشىكتى قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالار بەلگىلەنگەن، تاراپتار بەرەتىن ءونىمنىڭ ساپاسىن باقىلاۋ جانە ونى قابىلداپ الۋ ماسەلەلەرى رەتتەلگەن.

وتىرىس بارىسىندا سەناتورلاردىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالدارى جاريا ەتىلدى. ناريمان تورەعاليەۆ ەلىمىزدەگى تەاترلاردىڭ جاس ارتىستەرىن جان-جاقتى قولداۋ تۋرالى; ءالىمجان قۇرتاەۆ ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان شارالار كەشەنىن ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ; ولگا پەرەپەچينا  كاسىپكەرلىك قىزمەتتە پايدالانىلاتىن نىساندارعا سالىق سالۋ; ەربولات مۇقاەۆ باتىس قازاقستان وبلىسىنداعى اۆتوموبيل جولدارىن كۇردەلى جوندەۋگە قارجى ءبولۋ; ەدىل مامىتبەكوۆ ەلىمىزدىڭ تسيرك ونەرىن دامىتۋ تۋرالى ساۋال جولدادى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى
سەناتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى

Abai.kz