اسا قاۋىپتى جەتى ادەت...
ءبىز "قاۋىپسىز" دەپ ەسەپتەيتىن ۇساق-تۇيەك ارەكەتتەر مەن ادەتتەر كوپ. بىراق شىندىعىندا، ولار ءبىزدىڭ دەنساۋلىعىمىزعا كەرى اسەر ەتۋدە...
مىسالى، سىبىرلاۋ، ءتىس شۇقىعىشتى پايدالانۋ، ۇيىقتاۋ كەزىندەگى دەنەنىڭ ورنالاسۋى ءبىزدىڭ جاي-كۇيىمىزگە زياندى بولۋى مۇمكىن.
سول سەبەپتى، بۇل نارسەلەردى ەسىڭىزدە ساقتاپ، ەندى ەشقاشان ىستەمەۋگە كەڭەس بەرەمىز!
1. تۇشكىرۋدى ۇستاپ قالۋ.
ءبىز اعزادان باكتەريالاردى شىعارۋ ءۇشىن تۇشكىرەمىز. ەگەر ءسىز تۇشكىرۋ كەزىندە ونى ۇستاپ قالۋعا تىرىساتىن بولساڭىز، اعزاڭىزدىڭ تازالانۋىنا مۇمكىندىك بەرمەيسىز.
2. ء"تىس شۇقىعىشتى" پايدالانۋ.
بۇل ءسىزدىڭ قىزىل يەگىڭىزگە زيان. سونىمەن قاتار، اۋىز قۋىسىن ء"تىس شۇقىعىشپەن" تازالاۋ مۇمكىن ەمەس. ەگەر قاجەتتىلىك تۋىنداسا، ونىڭ ورنىنا ء"تىس ءجىبىن" پايدالانعانىڭىز دۇرىس
3. جاستىققا "بەتپەن" جاتۋ.
بۇل ءسىزدىڭ تىنىس الۋىڭىزعا جانە دەنەدەگى جۇلىننىڭ دامۋىنا كەرى اسەر ەتەدى. ال بەت تەرىسىنىڭ بۇزىلۋ قاۋپى ودان دا جوعارى.
4. ءجيى "شايناۋ".
اسىرەسە، اڭگىمە قاتتى تاعامعا كەلگەن كەزدە. ۇنەمى ءارى ءجيى شايناۋ ءتىس ەمالىنىڭ قۇرتىلۋىنا اكەلىپ سوقتىرادى.
5. شاشتى ىستىق سۋمەن جۋ.
ىستىق سۋ شاشتىڭ ءجيى تۇسۋىنە اكەلىپ سوقتىراتىن باس تەرىسىنىڭ "ۇساق تەسىكتەرىن" اشادى. وعان قوسا، جوعارعى تەمپەراتۋرا تەرى مايلانۋىنا اسەر ەتەدى، سول سەبەپتى شاش قىسقا ۋاقىت اراسىندا "كىر" بولادى.
6. بەتتى قولمەن ءجيى ۇستاۋ.
ادامنىڭ قولىندا كوپتەگەن باكتەريالار بار. تەرىگە ءجيى قول تيگىزۋ ارقىلى ءسىز ولاردى تۇگەلدەي بەتىڭىزگە جۇقتىراسىز. بەت تەرىسىنىڭ كوپتەگەن ماسەلەلەرى وسى سەبەپتەن دە تۋىنداۋى مۇمكىن.
7. ءجيى سىبىرلاپ سويلەۋ.
ءسىز سىبىرلاعان كەزدە، دىبىس سىمدارىنا قاتتى كۇش سالىنادى جانە بۇل ولاردىڭ سوزىلۋىنا اكەلىپ سوقتىرادى.
ەگەر ءسىز دەنساۋلىعىڭىز مىقتى بولسىن دەسەڭىز بۇل جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولعانىڭىز ءجون.
شىنار تولەۋحان
Abai.kz