بۇگىن قازاق تاريحىنداعى ەڭ ەلەۋلى داتالاردىڭ ءبىرى. سەبەبى وسىدان تۋرا 94 جىل بۇرىن، ياعني 1925 جىلدىڭ 15 ساۋىرىندە قىزىلوردادا وتكەن اكسر قىرعىز (قازاق) كەڭەستەرىنىڭ V سەزىندە حالقىمىزعا «قازاق» دەگەن اتاۋدى قايتارۋ تۋرالى تاريحي شەشىم قابىلداندى. سودان باستاپ بارلىق رەسمي قۇجاتتاردا بىزگە قاتىستى «قىرعىز» دەگەننىڭ ورنىنا «قازاق» اتاۋى قولدانىلىپ، جازىلا باستادى. بۇل تاۋەلسىزدىك جولىندا جاسالعان ەڭ باتىل ءارى اسا ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى ەدى.

وسى ءبىر ۇلى ءىستىڭ باستاۋىندا ۇلتتىڭ ۇلىق ۇستازى احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ تۇرعانىن ەشقاشان ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك. احمەت اتامىز جوعارىدا اتالعان سول ءبىر جيىندا قىرعىز بەن قازاقتىڭ ەكى بولەك ۇلت ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، ۇلت اتىن جاسىرۋدى وتكەن زامان كوتەرسە دە، ەندىگى تاريحتىڭ ونداي جاڭساقتىقتى قۇپ كورمەيتىنىن اشىپ ايتتى. سونىڭ ارقاسىندا تاريحي ادىلەتتىلىك سالتانات قۇرىپ، قايتادان قازاق اتاندىق.

ءيا، ءبىر كەزدەرى ءتىل، ءدىل، ءدىن سياقتى قۇندىلىقتارىمىزبەن بىرگە اتىمىزدان دا ايىرىلىپ قالا جازداعان زاماندار بولدى. قازىر سونىڭ ءبارى ارتتا قالىپ، بۇكىل الەمگە تاۋەلسىز قازاق ەلى رەتىندە تانىلىپ وتىرمىز. ءبىزدىڭ ەندىگى باستى مىندەتىمىز – تامىرىڭدى قيىپ، تانىمىڭدى وزگەرتىپ جىبەرەتىن قازىرگىدەي جاھاندانۋ جاعدايىندا قازاقتىڭ اتىن ماڭگىلىككە ساقتاپ، ۇلتىمىزدىڭ وتىن وشىرمەۋ.

ول ءۇشىن جاس بۋىننىڭ ساناسىنا ۇلت تاريحىن تەرەڭ ءسىڭىرىپ، ۇلتتىق كودتان ءنار الاتىن قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋدىڭ ماڭىزى زور دەپ بىلەمىن. ءتىپتى الەمنىڭ وزىق جاڭالىقتارىنىڭ ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن بىتە قايناسۋىنا دا جاعداي جاساۋىمىز كەرەك. ەڭ باستىسى، بارلىق ءىس-ارەكەتىمىزدەن قازاقتىعىمىز ايشىقتالىپ، ۇلتتىعىمىز ۇلىقتالىپ تۇرسا يگى. ويتكەنى ۇلت ءۇشىن ءومىرىن قيعان زيالىلارىمىزدىڭ باستى كوزدەگەنى سول بولاتىن.

وسىعان بايلانىستى كەلەسى جىلى 95 جىل تولاتىن اتالعان وعيعانىڭ ماڭىزىن ارتتىرىپ، 15 ءساۋىردى تاريحي ادىلەتتىلىك سالتانات قۇرعان كۇن رەتىندە اتاپ وتسەك تە ەش ارتىق ەمەس دەپ ەسەپتەيمىن. مۇنداي باستاما «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن دا جاڭا مازمۇنمەن تولتىرا تۇسەتىنى ءسوزسىز.

ماۋلەن اشىمباەۆ

Abai.kz