سەناتورلاردىڭ ءسوز سايىسى: كىمدىكى دۇرىس؟
بۇگىن سەنات وتىرىسىندا دانا نۇرجىگىت اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا نەسيە بەرۋ ماسەلەسىنە توقتالدى. سەناتوردىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتتىك "ورلەۋ", "باستاۋ" سياقتى باعدارلامالار بويىنشا قارجى العاندار، سول اقشاعا ءۇيىن جوندەپ، قۇدايى بەرىپ، قۇدا شاقىراتىن كورىنەدى.
سونىمەن قاتار، دانا حانىم "دامۋ" قورىندا جۇمىس ىستەيتىن جۋرناليست ارىپتەسىمەن كەزدەسىپ، سويلەسكەنىن ايتادى. ايتۋىنشا، "دامۋ" قورىنا كەلىپ تۇسەتىن سۇراقتاردىڭ كوبى جەكە باستىڭ شارۋاسىنان اسپايتىن كورىنەدى. جانە حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعى وتە تومەن دەيدى ولار.
-تەك "مەن نەسيە الا الامىن با؟", "مەن وسىعان دەيىنگى نەسيەلەردى سىزدەر ارقىلى جابا الامىن با؟" دەگەن سياقتى سۇراقتاردىڭ اياسىنان شىقپايدى ەكەن. سوسىن "ورلەۋ", "باستاۋ" سياقتى باعدارلامالار بويىنشا قارجى الدىم، بيزنەس باستايتىن بولدىم دەپ اقشانى الادى، ال كەيىن ۇيىنە جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، يا بولماسا، قۇدايى بەرىپ، قۇدا شاقىرىپ، سونداي ءوزىنىڭ جەكە باسىنىڭ شارۋالارىنا اقشانى جۇمساپ جىبەرەدى ەكەن. "ال ۇكىمەتكە قانداي ەسەپ بەرەسىڭ؟ قالاي ەسەپ بەرەسىڭ؟ "دەسە، كورشىنىڭ بۇزاۋىن اكەلىپ، كورسەتە سالامىن دەپ، اقشانى دالاعا شاشقان بولىپ شىعادى، - دەيدى دانا نۇرجىگىت.
ال، سەناتور ءالي بەكتاەۆ ارىپتەسىمەن كەلىسپەيتىنىن ايتتى. بەكتاەۆتىڭ ايتۋىنشا، اۋىلدىڭ تۇرعىندارىن ساۋاتى تومەن، قارجىنى قالاي بولسا، سولاي جۇمسايدى دەۋگە بولمايدى دەيدى.
- نەگىزى، مەن سويلەيمىن دەگەن ويىم دا بولعان جوق ەدى. بىراق بۇگىن قويىلعان ءبىراز سۇراق پەن جاۋاپ تۇرتكى بولىپ وتىر. بىرىنشىدەن، ايتايىن دەگەنىم، اۋىلدىڭ تۇرعىندارىنا ساۋاتى تومەن، قارجىنى قالاي بولسا، سولاي جۇمسايتىن حالىقتىڭ ءبىر بولىگى دەپ قاراۋدى قويۋ كەرەك. قۇدايعا شۇكىر، قازىرگى ۋاقىتتا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ساۋاتى دا جاقسى، الىپ جاتقان قارجىسىن دا وندىرىسكە جۇمساپ جاتىر. اۋىلدىڭ مالى دا، جانى دا ءوسىپ جاتىر. الىپ جاتقان قارجىسى شەتكە كەتىپ جاتقان جوق, - دەدى بەكتاەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، نەسيە الىپ، باسقا ماقساتقا جۇمسايتىن جاعداي قالادا دا بار. سوندىقتان، ونداي ماسەلەلەرمەن قارجى ورگاندارى جۇمىس جاساۋى كەرەك دەيدى.
-مۇمكىن، جاڭاعىداي قۇدالىققا، بولماسا، قۇدايىعا جۇمسالىپ جاتقان جاعدايلار بار شىعار. بىراق ونداي جاعدايلار قالادا دا بار. قالانىڭ ادامدارى دا نەسيە الىپ، باسقا ماقساتقا جۇمساپ جاتىر. ونداي جاعدايلار وتە كوپ. ول ماسەلەلەرمەن قارجى ينستيتۋتتارى، بولماسا، قارجى ورگاندارى جۇمىس جاساۋى كەرەك. ونىڭ باسىن اشىپ، كەرەك ادامداردى جاۋاپقا تارتسىن. ال، ەندى، اۋىلدىڭ تۇرعىندارى وسىنداي دەپ، باعا بەرۋگە بولمايدى دەپ ەسەپتەيمىن، - دەدى سەناتور.
سونىمەن قاتار، ول اۋىل تۇرعىندارىنا بەرىلىپ جاتقان نەسيەنىڭ پايىزى وتە جوعارى ەكەنىن ايتتى. ال، قارجى ورگاندارى بۇل ماسەلەنى ءتۇرلى سەبەپتەرمەن الداۋسىراتىپ كەلە جاتقان كورىنەدى.
-جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋ سالاسىندا دا شەشىلمەگەن پروبلەمالار كوپ. مىسالى، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ الىپ جاتقان نەسيەسىنە قويىلاتىن پايىزدىق ستاۆكالار وتە جوعارى دەپ ەسەپتەيمىز. اۋىل تۇرعىندارى وسى قارجى ينستيتۋتتارى بيۋدجەتتەن ول قارجىنى 0,01 پايىزبەن الادى دا، نەگە بىزگە 7 پايىزبەن بەرەدى دەپ سۇرايدى. بۇگىندە بىزدە وسى سۇراقتارعا جاۋاپ جوق. بۇل ماسەلەنى بىرنەشە رەت كوتەردىك. بىراق قارجى ورگاندارى ءتۇرلى سەبەپتەرمەن الداۋسىراتىپ كەلەدى.
ءتۇيىن. سونىمەن، سەناتور ايتقانداي حالىقتىڭ ساۋالى نەگە جەكە باستىڭ ماسەلەسىنەن اسپايدى؟ ولار مەملەكەتتەن العان نەسيەسىنە شىنىمەن ءۇي جوندەپ، قۇدا كۇتىپ، ماقساتسىز جۇمساي ما، الدە، بەكتاەۆ مىرزا ايتقانداي حالىقتىڭ نەسيەسىنە قويىلاتىن پايىزدىق ستاۆكانى ازايتۋ كەرەك پە؟ سەنتاتورلاردىڭ ءسوز تالاسىنا ءسىز نە دەيسىز؟
Abai.kz