25 قازاندى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى ەتىپ بەلگىلەۋ كەرەك. 1990 جىلى قازان ايىنىڭ 25-ءى كۇنى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن "قاز كسر-ءنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى" دەكلاراتسيا قابىلداندى. ءبىز ءدال سول كۇننەن باستاپ، جەكە مەملەكەت رەتىندە الەمگە تانىلا باستادىق.

نەگە ەكەنى بەلگىسىز، 2010 جىلى بۇل اتاۋلى كۇن مەرەكە كۇندەرى ساپىنان ءتۇسىپ قالدى. قازاقستاننىڭ وزىندىك كوزقاراسى بار جەكە مەملەكەت رەتىندە تانىلا باستاعان مەرەيلى كۇن بۇگىنگى ۇرپاق ساناسىنان ءوشىپ بارادى. سوندىقتان دا، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى قادامى سانالاتىن "ەگەمەندىگى تۋرالى" دەكلاراتسيا قابىلدانعان كۇندى قايتادان مەرەكە ەتىپ، 16 جەلتوقساندى ازاتتىق جولىندا قۇربان بولعانداردى ەسكە الۋ كۇنىنە اينالدىرۋ قاجەت.

راس. تاريحي شىندىق بىلاي دەيدى. 1990 جىلدىڭ 25 قازانىنداعى دەكلاراتسيانىڭ قابىلدانۋىمەن ەلىمىز ەگەمەندىگىن ءمالىم ەتەتىن جەكە تەرريتورياسى، ازاماتتىعى، مەملەكەتتىك بيۋدجەتى، حالىقارالىق قاتىناستارداعى دەربەستىگى، مەملەكەتتىك رامىزدەرىمى بەكىتىلدى. قازاقستاننىڭ ەگەمەندىگى جانە تەرريتورياسىنىڭ تۇتاستىعى ساياسي، قۇقىقتىق جانە ەكونوميكالىق تۇرعىدان دايەكتەلدى.

وسى كەزدەن باستاپ دەموكراتيالىق قوعام قۇرۋ ماقساتىندا ەل ىشىندەگى قوعامدىق-ساياسي قۇرىلىمعا ءبىراز وزگەرىستەر ەنگىزىلە باستادى. بۇل اكت ارقىلى الەم كارتاسىنداعى جاڭا مەملەكەت – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزى قالاندى.

ال ەندى، قازىرگى تاۋەلسىزدىك كۇنىندە نە بولىپ ەدى؟ 1986 جىلدىڭ 16-17 جەلتوقسان كۇندەرىندە الماتىدا جەلتوقسان كوتەرىلىسى بولىپ، مىڭداعان جاس كەڭەستىك توتاليتارلىق رەجيمگە قارسىلىق ءبىلدىردى. ءبىز قازىر ازاتتىققا ۇمتىلعان سول جاستاردىڭ قايعىلى وقيعاسىن ازا تۇتۋدىڭ ورنىنا "تاۋەلسىزدىك كۇنى" دەپ تويلاپ ءجۇرمىز.

بۇل از بولعانداي 2011 جىلدىڭ 16 جەلتوقسانىندا جاڭاوزەندە تاعى قان توگىلدى. بۇگىنگى بيلىككە تىكەلەي تيەتىن وسى ەكى قايعىلى كۇندى قاستەرلەپ، تاۋەلسىزدىك كۇنىن وزگەرتۋ قاجەت سەكىلدى.

ءسىز نە دەيسىز؟

ءشارىپحان قايسار

Abai.kz