Belarusta oryn alghan oqighadan keyin ile-shala búrynghy TMD elderinde Reseyding neootarshyldyq sayasatyna qarsylyq bir elde – bәsen, endi bir elde – ashyq boy kórsete bastady. Oghan sebep Resey biyligi men BAQ-ta jaryq kórgen mәlimdemeler. 

«Esterinizge salamyz Kenes Odaghy taraghannan keyin janadan payda bolghan barlyq respublikalardyng ishinde tek beseui ghana  (últtyq biregeyligi әm mәdeny qalyptanuy boyynsha) ózining dәstýrli memlekettigine erteden egelik etti. Oghan Reseyden ózge, Armeniya, Gýrjistan, Litva men Moldaviya jatady. Qalghandary Resey Imperiyasy nemese Kenes Odaghy kezinde әkimshilik-aumaqtyq jәne ilkimemelekettik birilik retinde qúryldy» dep bes týrki memleketining (Qazaqstan, Qyrghyzstan, Týrkimenstan, Ózbekstan jәne Ázerbayjan) tarihyna kýmәn keltiredi.

Atalghan maqala avtory odan ary: «Mysalgha Ortalyq Aziyany alatyn bolsaq, olardyng reseylik mәdeny kenistikten irge ajyratuy әri tez, әri jyldam jýzege asty. Búlay bolatyny «reseyshildiktin» ókilderi negizinen qalalarda, onyng ishinde Tashkentte túrdy. Olar birneshe jyl osy tәuelsiz memleketterdegi «quanyshtyn» kermek dәmin tartyp, Reseyge, Amerika jәne Europagha birjola aua kóship, olardyng ornyn «qyshlaqta» túrghandar basyp, auyldyq mәdeniyeti men dýniyetanymdaryn ózderining birge ala kelip sinirdi.  Sol sebepti birqatar ortalyq aziya elderinde búryn bolmaghan jalghan handyqtar ómirge kelip, ózbek qazaq pen tәjikten kóne últ ekenin nemese Qyrghystanda ózbekke nege oryn joqtyghyn bir-birne dәleldep kóbik auyzdana týsti» dep ortaq tarihy ótkenimizge kýl shashady.

Orys әleminin qayyra qúrugha shaqyrulargha baylanysty Orta Aziya elderi ýnsiz qalghanymen әzerbayjandar ýnsiz qalghan joq. 

Jatqan jylannyng qúiryghyn kremli sandughashy V.Solovievting FB «Zabavno. Napisal, chto sobirai info k zavtrashnemu efiru o proishodyashem v Karabahe, kak nachalasi isterika na azerbaydjanskih saytah» degen posty basty. Oghan jauap retinde Ázerbayjan sayttarynda «Zapredelinoe omerzeniye: «solovievshina» protiv Azerbaydjana», "Rossiya obiyavila Azerbaydjanu informasionnui voynu”, "Priostanovit ly praviytelistvo Azerbaydjana veshanie rossiyskih telekanalov?” atty aqparattyq qarsy soqqy berildi. 

Bir ókinishitisi Ortalyq Aziya elderining sayasy serkelerining «orys mәdeny әlemining ydyrauyna» óz baghalaryn bermeui. Belarustaghy oqighadan keyin TMD әlemi ózgerdi. Orys aqparattyq basqynshylyghyna tosqauyl qoyyp, teng dәrejedegi әriptestikti talap etu dәuiri tudy. Qazaq sayasy elitasy osyghan dayyn ba?! 

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz