Seysenbi, 19 Nauryz 2024

Joba turaly

Abay.kz aqparattyq portalynyng Doktrinasy

Biz, qazaqtyng bir top jas sayasatkerleri, ghalymdary men jurnalisteri, ken-baytaq Otanynda basym últqa ainalghan qazaq júrtyna arnap «Abay.kz» aqparattyq portalyn ashyp, elining býgini men bolashaghyn oilaghan azamattardyng barlyghyn osy resurstyng ainalasyna birigip, erkin oy men parasatty pikir aitugha shaqyramyz.

Búdan dәl 100 jyl búryn, 1909 jyly Túraghúl Qúnanbaev, Kәkitay Ysqaqúly jәne Álihan Bókeyhan ýsheui sergek qimyldap, sonau Sankt-Peterbor qalasynyng músylman baspasynan úly dala abyzy, qazaqtyng oi-sanasyna silkinis jasaghan ghúlama  oishyly - Abaydyng túnghysh ólender jinaghyn basyp shygharypty.

Bizding oiymyzsha, osy oqigha qazaq ziyalylarynyng biriguine yqpal etti. Abay shygharmashylyghy kerueninen sәn ketken kóshpeli qoghamnyng abyrjyghan kónilin aulap, zamangha layyq tirshilik jasaugha bel sheshe kirisip, aghartu júmysyna den qoyghan janashyl kýshterdi, abayshyl buyndy dýniyege әkeldi.

Abayshyl buyn baghyt-baghdarynan aiyrylghan qazaqtyng ruhyn oyatyp, alda túrghan tarihtyng súrapyl synynan sýrinbey, «tar jol, tayghaq keshulerden» últtyq bolmysyn, tilin, dilin, dinin, tarihyn aman alyp shyghatyn jasampaz úrpaqty qalyptastyru jolynda ayanbay enbek etti. Abaydyng kitabynan keyin «Ayqap» jurnaly men «Qazaq» gazeti dýniyege keldi. Álemdik dengeyde bilim alyp, әlemdik elitamen terezesi teng túryp tildesken abayshyl buyn uaqyt óte býgingi tәu etken tәuelsizdigimizding irgetasyn qalaghan «Alash» qozghalysyn qúrdy.

Endi, mine, aragha 100 jyl salyp kýlli adamzat balasyna kitap betinen ýn qatqan hakim atamyz jana dәuirde ózining jana buyn jas dostarymen birge әlemdik aqparat kenistigine ayaq basty. Birden eskertemiz: biz «qayran, elim, qazaghym» dep qamyqqan әz túlghanyng esimin úran qylyp úpay jinaudan aulaqpyz. Taghy da qadap aitamyz: az ghana toptyng auzyndaghy sózine, kókeyindegi pighylyna Abay atyn aralastyryp aruaq kýnirentuge qasyq qanymyzben qarsymyz. Abay bәrimizge ortaq. Abay salghan jol, Abay kórsetken ónege bәrimizge ýlgi. Endeshe, ekpini esti alatyn zamana kóshine esesin jiberip, ensesi týsip qala beretin halqymyzdy әrbir qapyl isten abay jýruge shaqyrsaq, onyng nesi aiyp?

Bizding maqsatymyz - Abay múrasyn, Alash ósiyetin keshendi týrde nasihattap, jaryq kórgen kitaptar men baspasózde basylghan tandauly maqalalardy bir arnagha toptastyryp, ony әlemtor arqyly әlemge pash etu! Abayshyl әm Alash úranyn múrat tútqan  qazaq elining shynayy patriottaryn qalyptastyru isine ýles qosu. Biz portalgha kirgen oqyrmannyng «Abay» jәne «Alashorda» taraularynan ana tilimizde jaryq kórgen shygharmalar jiyntyghynan mol maghlúmat aluyna mýddelimiz. Biz abayshyl azamattardyng barlyghyn saytqa janashyr bolyp, onyng kitaphanasyn búryn shyqqan nemese bolashaqta jariyalanar tuyndylarmen tolyqtyryp túrugha ýndeymiz!
Endigi bir maqsat  - qazaq jurnalisteri men internet-tútynushylarynyng basyn qosyp, jalpyúlttyq aqparat kenistigin qalyptastyru. Portalda respublikalyq qazaq basylymdarynda qyzmet jasaytyn jurnalisterding ýzdik maqalalary jaryq kórip túrady. Apta sayyn portaldyng taraularynda әleumettik zertteuler men túraqty talqylar jýrgiziledi. «Abay.kz» portalynyng basqa internet-resurstardan ereksheligi - múnda Qazaqstannyng barlyq aimaqtaryndaghy qazaq baspasózi ókilderi bir tútas qauymgha ainalyp, óz oilaryn ortagha saludyng mýmkindigine iye. Osy mýmkindikting nәtiyjesinde, mysaly, Atyrau jurnalisteri Altaydaghy әriptesterining shygharmashylyghymen tanysyp, Qyzylordanyng jastary ózderining qyzyljarlyq dostaryn alandatyp, tolghatyp jýrgen mәseleler haqynda habardar bolady. Aymaqtaghy jurnalister respublikalyq basylymdardaghy zamandastarymen aralasyp, ortaq taqyryptar tónireginde oy bólise alady. Sonday-aq portal arqyly elimizge tanymal túlghalargha barlyghymyz súraq qoyyp, olardyng últtyq dәrejedegi internet-konferensiyalaryn ótkizip otyramyz.

Portalymyzdyng atyn «Abay.kz» dep qoyymyzgha jәne bir sebep bar. Bizding týsinigimizshe, abayshyl úrpaq elimizding ótkeni men býginine hәm ertenine sergek qarap, abay boluy abzal.

Olay bolsa, әlem kartasynda ailapat kólemimen tanbalanghan jerimizding býtindigi men últymyzdyng tútastyghyna abay bolayyq!

Kók nayzasyn kóldeneng ústap jortqan babalardyng erligi men múrasyna, bolashaqtan alapaty asqan Alash júrtyn kórgisi kelip, ghúmyryn kýrespen ótkergen ghaziz aghalar amanatyna abay bolayyq!

San ghasyrdyng sabaghynan týzilip, sanamyzdy qalyptastyryp úly dala tósinde saltanat qúrghan salt-dәstýrimizge abay bolayyq!
Kórikti oiymyz ben keudemizdegi sәuleni sóiletken tilimizdi tilip tastaugha bar әreketterden abay bolayyq!

Tartyp mingenning taqymynda ketken tarlanbozday taghasy taugha qadalyp, túyaghy qúmgha singen baba tarihymyzdy endi bireuler  enshilep almas ýshin abay bolayyq!

Qara jerding qyrtysyn jamylghan qazyna-baylyghymyz úqsatyp ústamaytynnyn, ter tógip tistemeytinning úry qaltasynda ketpes ýshin abay bolayyq!

Syqpytyn jasyryp kelip, ortamyzgha syna qaghyp oinaytyn syrtqy mýdde, synyq peyilden abay bolayyq!

Bar qazaq - bir qazaq. Bir qazaq - bar qazaq. Yghyp sóilemeytin, yqtap ómir sýrmeytin bekzat bolmysymyzgha abay bolayyq!

Altay men Atyraudyn, Alatau men Arqanyng arasyndaghy aqparat kenistigining alatayday býlinbeuine abay bolayyq!

Abayshyl bolayyq, aghayyn! Abay bolayyq!

15 sәuir, 2009 jyl