Belgili ekolog, qogham belsendisi Azamathan Ámirtay juyrda ózining әleumettik jelidegi paraqshasynda partiya qúratynyn mәlimdegen edi. Osyghan oray, biz Azamathan Ámirtay myrzany az-kem sózge tartqan edik.

Qazannyng sonynda siez ótkizudy josparlap otyrmyz

- Siz keshe «Jasyldar» partiyasyn qúratynynyzdy mәlimdediniz. Áueli sol turaly aitayyq...

- Biz partiya qúru ýshin 4 jyldan beri júmys istep kelemiz.  2016 jyly bizding «Baytaq bolashaq» degen ekologiyalyq aliyans qúryldy. Sodan beri biz osy baghytta júmys istep kele jatyrmyz. Bizding Qazaqstan boyynsha tirkelgen 11 filialymyz bar. Basqa aimaqtarda filialdar tirkeuden ótedi. Kýtip otyrmyz. Ár jerde filial-diyrektorlarymyz bar. Audandyq dәrejede bólimderimiz bar. Jyl sayyn ótkizetin ekologiyalyq kongresimiz taghy bar. Ekologiyalyq reyd-komissiyagha kiremiz. Qazir birqatar júmystar atqaryp jatyrmyz. Biz osy isting bәrin «Jasyldar» partiyasy bolu ýshin jasadyq. Endi biz partiya retinde tirkeluge júmys isteuimiz kerek. Sol baghytta júmys istep jatyrmyz.

Endi osy 15 qyrkýiekte press-konferensiya ótkizsek dep otyrmyz. Odan deyin úiymdastyru komiytetin ótkizemiz. Tirkeuden ótkizu jóninde Ádilet basqarmasyna aryz jazamyz. Ár ónirde «orgkomiytettin» jiyndaryn ótkizemiz. Sodan keyin qazan aiynyng sonynda partiyanyng siezin ótkizsek degen oiymyz bar. Biz soghan dayyndalyp 20 myng qoldy jinaymyz. Osy kýzde bizdi ýlken júmys kýtip túr. Biz oghan dayynbyz. Tek, bizge, belsendilerimizge qysym jasamasa boldy.

Búl – oppozisiya emes, ekologiyalyq partiya!

- Qysym jasaluy mýmkin be?

- Endi bizding biylik jana partiya dese qorqady. Nelikten ekeni týsiniksiz. Onyng ýstine búl ekologiyalyq partiya. Biylikke eshqanday oppozisiya emes. Biz halyqtyng partiyasymyz, shyndyqty aitamyz. Biraq, bizde biylikti ornynan ketiru kerek, kóterilis jasau kerek degen pozisiya joq.

- Osyghan deyin de birneshe azamat partiya qúramyz degen edi.  Atap aitsaq, «DemPartiya», «HAQ» partiyasy degen toptar boldy. Biraq, olar әli kýnge partiya qúra almay jýr...

- Men «HAQ partiya» degendi bilmeymin. Olar qazir ne istep jatyr? Orgkomiytet, siez ótkizdi me? Úiymy bar ma? Maghan sol ótirik siyaqty. Al, Janbolat Mamaydy týsinuge bolady. Aymaqtardy aralap jýr, júmys jasap jatyr. Toghjan degen adam Mels Eleusizov siyaqty. Partiya qúru degen onay sharua emes...

«Tabighat» degen mýlde tirkelmegen úiym

- Qazaqstannyng qazirgi jaghdayynda partiya qúru mýmkin be?

- Bizding biylik partiya degennen qorqady. Ol kenes odaghynan qalghan stereotiyp. Ol kezde bir ghana partiya boldy ghoy.  «KomPartiya».  Bizde sol qalyp qalghan. Partiya kelse bәrin tónikerip jiberedi dep oilaydy. Partiya degen sayasy úiym. Ol kerisinshe biylikting ózine paydaly. Ol ýshin bildey jemqorlyqqa qarsy agenttik ústaudyng qajeti joq. IIM-di ústaudyng qajeti joq. Óitkeni ekinshi partiya halyqtyq bolsa, ol halyqtyng nazyn, uәjin biylikke jetkizip otyrady, әr uaqytta. Úrlaghan adamdardy úrlady dep aityp otyrady. Qorqudyng esh qajeti joq.

Biz de 2019 dyng 16 nauryzynda orgkomiytet ótkizdik. Ary qaray biylik ókilderi bizden súrady. Qazir Preziydent ózgerip jatyr. Jana preziydent keledi, shegere túryndar dep aitty. Sonymen biz ol kezde toqtattyq.

Búl jerde jurnalister de tereng analitika jasau kerek. Enbek degendi syilau kerek!  Enbegi joq, kókek siyaqty partiya asham degenderdi shyghara beretin bolsaq... Mels Eleusizov 30 jyl boyy partiya ashamyn dep jýrdi ghoy. Qasynda bir adam joq. Qasynda jýrgen úiymnyng bәri ótirik. «Tabighat» degen mýlde tirkelmegen úiym. Ol әsheyin «popugay» siyaqty. Olardy biylik halyqty jyndy qylu ýshin әdeyi jiberedi. Praymeriz degenning bәri ótirik qoy. Últtyq kenes dedi, anau dedi, mynau dedi... Múnyng bәri halyqty aldau. Halyq aldaghannan sharshady. 90 payyz halyq eshnәrsege senbeydi qazir!

Polisiya halyqty qorghamaydy!

- Qazir bizding Mәjiliste  90 payyzdan kóbi bir partiyanyng ókili…

- 100 payyz! Men olardy úiqybastar deymin. Bizding úiqybas deputat, senatorlarymyz, mәslihattaghy deputattarymyz qaltalaryn toltyrady. Olardyng bәri búryn kedey, bayqús bolghan. Qazir bәri mulitimillioner-milliorder. Sol dúrys pa? Halyqty aldau - onbaghandyq qoy. Olar halyqty tonap jatyr. Halyq bayghús kóshede jýr. Aqsha joq. Bilim salasy, Densaulyq salasy qúldyrap ketti. Polisiya halyqty qorghamaydy. Búl shyndyq qoy?.. Biz qazir tyghyryqqa tireldik.

Mamaydyng artynda Tasmaghambetov túr!

Endi Janbolat Mamay iske kirisip jatyr. Onyng artynda Tasmaghambetov túr. Onyng myqty qoldaushysy bar. Tikeley jazsanyz bolady. Janbolat Mamay demokratiyalyq partiya qúryp jatyr. Bizdegi bardyng barlyghy demokrtiyalyq partiya. «Núr Otan» - demokratiyalyq partiya, «Aq jol» - demokratiyalyq partiya. «Birlik» te, «Auyl» da solay. Múnday demokratiyalyq partiyalardan biz sharshadyq. Olardyng demokratiyasy populizm. Al, demokratiyalyq jýieni qúru ol basqa әngime. Qajet. Ol - erkindik. Sóz bostandyghy, taghy basqalary. Biraq, ony qúru ýshin qúndylyq kerek. Bir qúndylyqqa jinalu kerek. Ol mysaly, bizding ekologiyalyq partiyamyz.

Biz ekologiyagha baylanysty halyqty jinap, osy baghytta júmys istesek dep jatyrmyz. Ekologiyalyq úiym kýsheygen sayyn halyqtyng túrmysy-tirshiligi de ózgeredi.

Ózbek, qyrghyz ben orysta bar. Bizde joq!

Qazir ekologiya degen qúndylyq, sana sezim, mәdeniyet әlemdi jenip jatyr. Sondyqtan ekologiyalyq partiyanyng bolashaghy óte ýlken.Qazaqstanda da bolashaghy zor. Óitkeni búl partiyagha biylik qarsy bolmauy mýmkin. Óitkeni múnday partiya Ózbekstanda, Qyrghyzstanda bar. Reseyde eki-ýsh partiya bar. Kishkentay memleketterding bәrinde ekologiyalyq partiya bar. Ózbekstanda 20 jylday boldy Parlamentte otyr. Al, bizde joq.

Bizde eki mynynshy jyldyng basynda boldy. Biraq, ony Serikjan Mambetalin satyp aldy. Odan keyin Timur Qúlybaev satyp alyp, taghy bir partiyamen qosty da «Birlik» degen partiya qúryp jiberdi. Óitkeni, Qúlybaev múnayshy ghoy. Oghan ózine qarsy shyghatyn ekologiyalyq partiyanyng ne qajeti bar? Osyny halyq bilu kerek, týsinu kerek.

Al, bizding qazirgi jurnalisterding bәri júldyzdyq aurumen auyrady. Sayasatker bolghysy keledi. Mysaly, Qosanov jurnalist. Ol jurnalistikamen ainalysyp jýrip, sayasy «temagha» kirdi. Sayasatker boldy. Biraq arty ne boldy? Quys bop qaldy. Janbolat Mamay da jurnalist. Jurnalistikada jýrip, júldyzdyqqa úshyrap qazir sayasatqa aralasyp jýr. Ol qanshalyqty jetedi?.. Ary qaray kýresuge qanshalyqty dayyn? Kóremiz. Áriyne ol halyq ýshin júmys istese biz tek qana qoldaymyz. Halyqqa júmys istegen adamdardyng bәrin qoldaymyz. Halyq aldanbasa eken deymiz.

Dayyndaghan Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz