Jesir jengemning joqtauy (әngime)
Biz, mayda-shýideler, ýlken atam men onyng bauyrlarynyng balalarynyng bәrin aba deytinbiz. Oghan qosa, tuystar onsha kóp emespiz, bәrimiz eski kolhoz qúrylghan kezde enshilep bergen ýy irgesindegi jerlerge iyelik etemiz, sondyqtan bir ýiding týtini basqa ýilerdi de aralap ketedi. Jamandyq-jaqsylyghymyz ghana emes, orazadaghy arapamyz da, siyrymyz búzaulasa qaynatqan uyzymyz da bir. Tandyr salsaq ta, kiyiz bassaq ta, úra ashsaq ta, kómir týsirsek te – bәrimiz bir kisidey júmyla qalamyz.
Sol abalarymnyng birining qazasy turaly suyq habar jetkende, men Bishkekten Dubaygha jol tartpaqshy edim. Auyldaghy kәrilikten qúlaghy birde estise, birde estimeytin әkeme telefon shalsam, «Jolynnan qalmay bara ber, balam, sen kelgeninmen, abang tirilip kele qoymas» dep kesip aitty. Firmanyng sharualaryn bitirgenimshe әielimdi de, balalarymdy da dem aldyryp keleyin dep ózimmen birge alyp shyqqanmyn, órekpip alghan balalarym qalar emes. Kete berdim. On eki kýn jýrip, Bishkekke kelgen edik, firmanyng iyesi – shef, úshaqqa biylet alyp qoyghan eken. Almatygha baryp, ol jerden Bangkokqa úshyp kettik, ary Phuketke demalys oryndarymen turisterdi alyp barugha kelisim jasap, taghy bir aiday jýrip qaldym.
Sóitip tuys abamnyng qyrqy da ótip ketken son, uaqyt tauyp, ertemen úshaqqa biylet aldym da, sol kýni namazshamda qaytatyn bolyp auylgha qaray jol tarttym.
Toqsangha iyek artqan әkem men anamnyng aldyna әkelgen bazarlyghymdy tastap, nan auyz tiyip, bir kórinip keteyin dep marqúm abamnyng ýii jaghyna bet aldym.
Jengem jalghyz ózi qoranyng tóbesine qara qaghaz jayyp jatqan eken, meni kózi shalghannan-aq, satynyng eki baspaldaghyn birden attap jeldey úshyp týsti de, lay-lay bolghan kóilegi jәne qoldarymen jýgirgen boyda ýiine sýngip ketti.
Myna jengeme ne kóringen? Maghan kónil aitugha kesh keldi dep renjip, esigin tars jauyp almasyn degen oy sap etti. Beker obaly ne, men búl ýige qansha ret kelsem de, sonsha ret eki betimnen sýiip, ainalyp-tolghanyp, sadagham bolyp tosyp alushy edi. Búl joly...
Sol arada ýy ishinen jengemning maghan etene tanys, bek tanys dauysy estildi:
Mamyqtay bolghan qar betinde,
Qyp-qyzyl bolyp-aay qan jatad.
Qiyagha jetpe-eey qúlaghan,
Qayranym-aay, kórde jay jatad...
Men sonda ghana jengem menen búryn kirip, qúran oqytugha kelgenderdi, syrtqa shyqpay, ýiding ishinde joqtauyn zarlatyp qarsy alatyn bayyrghy saltty saqtap otyrghanyn týsindim. Qara oramal, kók kóilek kiygen jengemning búl keypi maghan óte oghash kórindi.
Basqadan kýtsem de, osy jengemnen kýieuining qazasyna osynshalyqty kýiinip, osynday zarly joqtau aitady eken dep kýtpegenim ras. Auzym ashylyp qaldy.
Aqyryn basyp, jengeme jaqyn tayanyp, joqtauyn toqtatsa, qúran baghyshtayyn dep túryp qaldym. Jengem joqtauyn toqtatar emes. Qayta odan әri ýdetip, múndy dauysymen meni odan sayyn tanghaldyra joqtauyn anyrata berdi.
Aqsha bir qardyng betinde,
Alshaday bolyp-ooy qan jatad.
Asugha jetpe-eey adasqan,
Asylym, kórde-eey jay jatad...
Jengemnen múnday joqtau kýtken emespin degenimning de sebebi bar. Ol kezde jengem Frunzede – jenpedde, muzykalyq fakulitette oqyghan eken. Ábden jaqsy oqypty, keyin alibomynan kóptegen suretterdi kórsetken, kurstastarynyng ishinen tanymal әnshiler, tipti halyq әrtisteri, enbek sinirgen qayratkerler de shyghypty. Solardyng suretterin alibomnan ashyp kórsetip jatyp ýnemi auyr kýrsinip qoyatyn. Suretterding arasynda әskery kiyim kiygen bir jigitting de sureti bolatyn, oghan erekshe bir sýiispenshilikpen qaraytyn edi. Keyin әlgi alibom abamnyng qolyna týsti de, abam ony tandyrda laulap janyp jatqan temeki payasynyng arasyna parshalap tastap jibergen. Sol kezde men qarap túrghan edim. Ýilengenimen әli balaly bola qoyghan joq edi. Abam әdettegidey, apam aitpaqshy «atauyn iship kelip» tandyrgha ot jaghyp kýibendep jatqan jengemning qolynan kóseuin júlyp alyp, әi-shәy joq, arqasynan qoyyp qaldy. Bayghús kelinshek qoryqqanynan ýreyi úshyp qalshiyp túryp qalghan edi, lay jaghylghan shәpkisin basynan júlyp alyp, «ee, Talastaghyndy saghyndyng ba» dep, keleke ete bastady. Men qarshaday balamyn. Nan iylep jatqan abamnyng anasyna jýgirip bardym. Kelinine jany ashyghan qayyn enesi qamyr qolymen atyp shyqqanda, balasy anasyn da kózge ilmey, «Búl jalap, talastyq jigitin saghynypty» dep taghy tap bergende anasy arasha týse qalyp, jengeme ymdaghany sol edi, jengem bizding ýige qaray beze jóneldi...
...Sol jengem sol kýieuine arnap qazir mening aldymda joqtau aityp otyr.
Jengemning dauysy óte jaghymdy eken. Biraq abam oghan bir mәrte de әn aittyrmady. Adamdardyng aituynsha, auylymyzdyng basynda túratyn әkesi de, anasy da jaqsy әn salady eken. Qyzy da mektepte әn-hor ýiirmelerine, bayqau-synaqtargha qatysyp, oiyn-sauyqtan shet qalmaghan. Frunzege deyin әn shyrqap baryp, teledidargha da shyqqanyn auyldyqtar tamsana aityp jýretin. Sol jaqta dauysyn bir tanymal әnshi únatyp, jenpedke týsuine úsynys jasap, sodan oqugha qabyldanghan kórinedi. Talastyq bir әskery jigitpen tanysyp, hat alysyp, bir-eki joly «Ala-Taugha» kinogha barghan, onyng bәri auylgha basqasha jetip, qanqu sózge ainalyp, sodan ýshinshi kursyn bitirip, demalysqa kelgende ata-anasy, tuystary oqugha jibermey, osy abama yqtiyarsyz túrmysqa bergen-di.
Bir joly mektepten kelip, anamdy izdep abamdardyng ýiine barsam, ýy ishinde jana týsken әlgi jengem jalghyz otyr eken. Jylaghan siyaqty. Kózderi qyzaryp ketipti. Mening tysyrymdy estip qoysa kerek, ornynan atyp túryp, qolyndaghy alibomyn jýkting arasyna tygha saldy. Men bolsam ony bayqap qaldym da, ózimdi ynghaysyz sezinip, tabaldyryqtan ne ishke attay almay, ne artqa shegine almay melshiyip túryp qaldym.
- Kel, kele ghoy, atyng kim?
- Myizam!
- Meni endi «jenge» de, al men seni «әlgi bala» dep tergeyin. – Kópten beri jinalyp qalghan qayghysyn ózinen silkip tastaghanday bir sәtte jadyrap shygha keldi.
Sodan taghy әldekimnen qoryqqanday jýkke tyghyp tastaghan suret alibomyn alyp, maghan әr paraghyndaghy suretter jayly bayanday bastady.
Osydan keyin men jengem ýshin «әlgi bala» boldym da, jengem men ýshin jaqyn adamgha ainaldy.
Arada syrghyp aghyp beymaza jyldar ótip, jaratqan arttarynda túyaq qalsyn dep abam men jengeme tórt bala, maghan eki bala berdi.
Mine, endi jengem joqtauyn toqtatpay, janynda «әlgi balasy» jengesining armandy joqtauynyng ayaqtaluyn kýtip otyr.
Berenim, bes týlek qústay úshushy edin-eey...
Býrkitim, sen adamzattyng asyly edin-eey...
«Álgi bala»,
Belinen synyp bes týlek-eey,
Býrisip óldi býrkitim,
Býrkitimnen aiyrylyp,
«Álgi bala»,
Ooy, mening kelmeske ketti-eey, ai-kýnim... ah, ei...
Óz qúlaghyma ózim sener emespin. Qaydaghy beren, qaydaghy býrkit? Ómir boyy әngir tayaqtyng astynda alqash kýieuding azabyn tartyp, bar ómiri zaya bolghan, betteri әjim-әjim, beli iyilgen, ayaghyn sýirep basqan aq shashty jengem osylay joqtauyn jyrlap otyr. Kýieui olay-búlay bop ketken jaghdayda joqtau aitpaq týgil, bir kýn de qara kiyip aza tútpaytyn shyghar dep oilaushy edim, jengemning abamnan kórgen qorlyghyn esime alghan sayyn.
Syrttan abam men jengemning ýlken úly kelip janyma otyrghanyn bayqamay da qalghan ekem. Qarasam – әli otyr, qolyn úsynyp, yrjiyp qoyady.
Oy, osy bala azap tartty. Ózi ghana tartpay, anasyn da ómir boyy azapqa salyp keledi. Bara jatqan jerinde qúlap, beti-basy qanap, auzynan aq kóbik aghyp jatyp qalady. Ong qoly, ong ayaghy qimylsyz, tamaqty sol qolymen jalmap jegende on kýnnen beri ash qalghan ba dep adam shoshidy.
...Bir joly keshki dastarqan jayylyp tamaqqa endi otyryp jatqan edik, esik sart etip ashylyp, oibaylap jylap-eniregen jengem kirip keldi. Artynan abam esikten kire sala, ishinen teuip-teuip jiberdi. Ákem ornynan atyp túryp, abamnyng jelkesinen bir qoydy:
- Esek! Adam emes – iyt! Ayaghy auyr әielge kótergen qolyng synsyn! Ayaghyng ýzilip týssin! – Ákemning múnday qahargha minuin birinshi ret kóruim.
Mas abam, ashuy basyldy ma, artyna shalt búrylyp, jengeme qarap:
- Ekinshi ýige kelsen, soyamyn! Úqtyng ba, soyamyn!? Sheshendi!.. – dep shyghyp ketti.
Tamaghymyz jayyna qaldy. Ákemning jýrek talmasy ústap, anam birese әkeme dәrisin berip, birese jengeme birdemelerdi ishkizip, kógergen qúrsaghyna may sylap, ýiimiz bir zamatta tozaqqa ainaldy.
Ertenine jengemdi doqtyrgha alyp ketken apam, besinge jetpey kelip qaldy, kónilsiz ghana kirdi: «Bosandy», – dedi. Maghan qarap: «Eshkimge aitpa, tuystaryna sýiinshilemey-aq qoy», – degenin jay aitty. Al maghan jengem bolsa: «Álgi bala, men úl tuamyn, týsimde ayan berdi, men bosanghanda tórkinime ózing baryp sýiinshindi al, sýiinshine tay mingizedi», – deushi edi. Ne qylarymdy bilmey otyryp qalghanmyn sonda...
Sol bala – osy. Shala tuylyp, shala bala bolyp, shala adam bolyp, qazir eki kýnning birinde talmasy ústap, beti-basy tilim-tilim bolyp jýr. Abamnyng tepkisinen osynday bop qalghanyn men bilemin, әkem men anam biledi, al jengem bilse de, abama bir auyz kinә artqanyn estimedik te, bilmedik te.
Jengemning joqtauynyng toqtaytyn týri joq. Túnghyshy da túnjyrap úiyp tyndap, kózine jas alghanday boldy.
Sen barda men qyrda bir túrghan qyranday-eey,
Sen barda men shoqyda bir túrghan úlarday-eey,
Shanqyldasam ýnim jarasqan-eey,
Aq mýiizdim, kerilgen-aay,
Sәni eding ghoy,elimnin-aay,
Shahzadaday kelbettim-aay,
Shattyghy eding sauyqtyn-eey...
Jengemning «Sәni eding elimnin», «Shattyghy eding sauyqtyn» degeni meni tanghaldyrdy da, bir oqigha, ózegimdi órtegendey, tap býgingidey kóz aldyma kele qaldy.
...Kino kórip otyrghanbyz. Ýndi kinosy bolghan siyaqty. Onday kinogha ol kezde býkil auyl kóship barushy edi. Janylmasam, «Zita men Gita» ma edi? IYә, sol kino! Kópshilik aghyl-tegil jylap otyr. Biz, balalar, oryn joq, aldyda maldas qúryp otyryp alghanbyz.
Bir kezde aighay-shu bola qaldy da, әielder shynghyryp, kinomehanik zaldyng jaryghyn qosyp qaldy. Qarasam, – abam! Qolynda pyshaq. Kóilegi joq, dambalshan.
- Enendi úrayyn! Kórsetem úiyqtatyp qashqandy! Úiyqtamaymyn men! Jalap! Svolysh! – Osynday estigen qúlaqqa týrpidey tiyetin boghauyz, úyat sózderdi jaudyryp, pyshaghyn әrkimge bir jalandatyp siltey berdi.
Zaldaghylar tym-tyraqay qashyp shyqty. Balalar bir búryshqa tyghyldyq. Jengem jata qalghan edi, kýieui oghan tónip baryp tepkilep, pyshaq siltey bergende qúlyndaghy dauysy qúraqqa shyqty. Abamnyng әkemnen basqa eshkimge bas iymeytinin bilgen jýzdey adamnan, ol týgil auyldyng atamanymyz, jyndysymyz, sportshysymyz degenderden bireui de oghan jaqyndamady. Jasyraq kezinde әkem ghana oghan qúryq tastap, ózi aitqanday «arqasy bar, araq emes jyn ishken qyp-qyzyl jyndy» inisin eptep auyzdyqtap alushy edi. Bireu sol әkemdi shaqyrugha ketken eken, ol kelgenge deyin eki milisioner de kirip kelip, abamdy kýshpen ústap túrdy.
- Qamanyzdar, jyndyny! Boldy! Jetti! Toydyryp jiberdi! – dedi de, әkem abama qaramay teris búrylyp shyghyp ketip qaldy.
Jer bolghan jengemdi bolsa inileri qangha boyalghan kýiinde bir kólikke kóterip aparyp otyrghyzdy.
Sol oqighadan keyin jengemning ne konsertke, ne kinogha barghanyn, ne el qatarly toygha barghanyn kóre almadym. Bazargha barsa da kerek-jaraghyn dereu alyp, barghan avtobusymen keri ketip qalatyn.
Abamnyng kinodaghy «kinosynan» song eki kýn ótkende me, yaky ýsh kýn ótkende me, әkemning anama mynaday degenin qúlaghym shalyp qaldy: «Anau kelining ózin ayamaghan neme eken. On bes sótkege qamatyp kóreyin degen edim. Aryz jazbay qoydy. Pyshaqty ol súqqan joq dep ótirip aityp, milisahanagha ózi baryp, jyndyny ózi shygharyp alypty».
Ras, sodan keyin abam biraz ishpey jýrdi. Ýiin sylap, bau-baqshasyna qarap, anam aitqanday, «adam bolyp qaldy». Adamdyghy eki aidan aspady. Auylda bir toy bolyp, sol jerge syghalap baryp, araq súrap iship, toydyng toz-topalanyn shygharyp, otyrystaghy jigitterden toyghanynsha júdyryq jep, ólimshi bolyp bir aryqqa qúlap jatqan eken, jengem tang sәride «ólgen jerinen tiriltip» alyp kelgen.
Endi sol jengemning sozylghan joqtauy auyldy aralap barady:
Bozarghan taudyng týbinde-eey,
Bozarghan tamgha qamaldyn-aau...
Qayyrylmay ketken altynym-aay,
Bozdamay qalay qalayyn-әәi...
- Jenge, qoyynyz endi, sabyr eteyik. Toqtay túrynyzshy, - dedim shydamym tausylyp, ishim syzdap.
- Apa, - dedi úly da, - әkemdi qinamanyzshy, tynysh jatsyn. – Boldy! Ózinizdi ústanyz?
Elding bәri «orasholaq», «toqsan toghyz», «jarymes», «bir shariygi kem» dep kemsitip at qoyyp alghan, ózining aty Rysbay ekenin eshkim de bilmegen balanyng aqyl-esi bar adamday esti sóz aitqanyna ishim jyly týsip, endi jengem joqtauyn toqtatar degen oimen qúran oqugha ynghaylana bastadym.
Jengem maghan bir qarap aldy da, tizesin qatty qúshaqtaghan kýide joqtauyn taghy soza berdi.
«Álgi bala»,
Zarlaghan ýnim basylar ma-aay,
«Álgi bala»,
Aq mýiizde asyldym-eey,
«Álgi bala»,
Joqtasam qaytyp tabarmyn ba,
«Álgi bala»,
Abanday bolghan asylymdy-eey...
Jengem әli de joqtauyn jalghastyryp, әli de jýrekti ezude. Toqtaytyn týri joq.
...Ómir baqy esten ketpestey bolghan kýn de sol abam men jengeme baylanysty. Ol kezde erjetip qalghan kezim, ata-anamnan ózimshe bólinip, aulada – jýzim bútalary salbyrap tógilip túrghan tapshannyng ýstinde aspangha qarap, qolymdy kórpening ishine tyghyp, jalghyz jatqanyma riza kezim. Balalarmen әldeqaydan, anam aitqanday, «qanghyp kelip úry mysyqtay búghyp» jatyp qalgham. Qala berse býkil ýidin, qora-qopsynyng sol kýngi jalghyz iyesi men, bәri jaylaugha ketken. Keterde anam: «Bәlenshening balasy boydaq bolghannan beri kósheni bermey qaldy» dep elding kebin kiymey, erte kelip erte jatyp túr. Mynau anamnyng jasauyma qosyp bergen maqpal kórpesi. Auyr, óte jyly, tang atarda syrtta suyq bolady», - dep eshqashan, eshkimge salynbaghan kórpeni aldyma tastady. Sony jamyldym. Aspandaghy júldyzdargha qarap, synyptas qyzdardy әlsin-әli kóz aldymnan ótkizip úiyqtay almay dónbekship jatqanmyn, bir kezde darbaza «shiyq» etip ashylghanday boldy. Qorqyp, jastyqtan bas kótersem – jengem! «Qoryqpanyz, әlgi bala», – dedi de, janyma kelip túryp qaldy. Jatqan jerinen aqshyl ish kóileksheng kýiinde qashyp shyqqanday. Sol eken, qas-qaghym sәtte abamnyng balaghattanghany, darbazanyng kishi esigin bar pәrmeninshe tarsyldatqany estilip, izinshe júlqynyp kirip kele jatqanyn kórdim. Dәl sol sәtte men eshteneni bayqamay da qaldym – jengem joq, kózdi ashyp-júmghansha izim-ghayym. Sodan ayaq jaghym qybyrlaghanda baryp jengemning sol jaqta órekpip, demin ishine alyp, bolar-bolmas qana dem shygharyp jatqanyn sezdim...
Abam bizdi kórmedi. Bólmelerdi kezek-kezek ashyp, balaghattanyp, esik-terezelerdi, ydys-ayaqty syndyryp, alasúryp jyndanyp jatqanyn jengem ekeuimiz ishtey bilip jattyq.
Jengemdi tappaghanyna auzynan aq it kirip, kók it shyghyp, «enendilep», «óltirem» dep, «qanyndy ishem» dep, ózin-ózi toqtatata almay auladaghy kózine týsken, qolyna ilingenning bәrin laqtyryp jýrip, bir kezde tapshangha jaqyn kelip, mening kórpemdi sypyryp tastamaqshy bolyp oqtala bergen edi, nege ekeni belgisiz ýstimdegi, anyghy, ýstimizdegi qalyng maqpal kórpe sydyrylmay qoydy. Sodan maghan aighaylay jóneldi:
- Enendi úrayyn, erjetip qalghangha úqsaysyn!? Qayda jalap jengen?
Men ornymnan atyp túryp, esh nәrsege qaramay ashu qysyp, abamdy iyekting astynan bir qoyyp, súlatyp tastamaqshy boldym. Mas qoy, bir úrsang ózi-aq jalpasynan týser edi. Endi búlqynyp túrayyn desem, ayaghym tartylmaydy. Kórpemning ishinde jengem sanymnan tas qylyp qúshaqtap jibermey jatqanyn sezdim. Ashu-yzamdy da, qimylymdy da ishten de, syrttan da bir kýsh toqtatyp qalghanday jansyzdanyp qaldym.
Abam jengemdi tappay, balaghattaghan boyda auladan shyghyp ketti.
Kórpemning astynda jengemning óksip-óksip jylaghany, qaltyrap-dirildegen qoldarymen ayaqtarymdy әli de jibermey jabysyp alghany maghan basqasha bir janashyrlyq, jylulyq sezimin alyp keldi...
- Oqynyz, aba, oqy beriniz? – dedi bir kezde anasynyng joqtauy toqtamaytynyn bilgen túnghyshy.
Men qúrannyng qysqa sýresin dauysymdy jay shygharyp, ishten kýngirletip oqy bastaghanymda, jengem joqtauyn kýrt toqtata saldy. Oqyp bolyp eki qolymmen betimdi sipaghan son, salt boyynsha: «Pendelik eken. Abam jaqsy kisi edi, jany jannatta bolsyn», – deuim kerek edi. Auzyma sol bir auyz sóz týspey-aq qoydy. Ótirik kólgirsy almadym. Joq degende marqúmnyng aldyndaghy songhy paryzymdy atqarugha ishimnen bir kýsh pe, kek pe, renish pe – әiteuir bir nәrse jibermey, әlgi sózderdi aittyrmay, auzymdy jauyp tastaghanday kýy keshtim.
- Ne boldy, «әlgi bala», meni abana joqtau aityp, qayghyra almaydy deding be? – Auyr ýnsizdikti jengem búzdy. Mening basymdaghy oidy oqyp qoyghanday tap basyp aitty. Ýndemedim. Ýndegende ne deymin. – Ákesinen qashyp, balalardyng bәri tentirep ketti. Bayghúsymnyng janazasyna әrqaysysy bir syltau aityp, eshbiri de qaralaryn kórsetpedi. Qúran oqytyp qoy dep aqsha salyp jiberipti. Aqshalarynyng keregi ne maghan? Ózderi kerek!.. Kelmedi. Myna balam ekeuimiz ghana qaldyq, – dedi janymyzda bir tizerlep otyrghan ýlken balasyn kórsetip, – osy úlymdy eptep ýilendirip alsam, әkesining qara shanyraghyna ie bolyp qalsa, men de abannyng janyna keter edim...
Nebir-nebir alqaly jiyndarda, nebir-nebir biznes-forumdarda, halyqpen kezdesulerde sandughashtay sayraghanymmen, jengemning aldynda tilim baylanyp, bir sóz aita almay otyrghanyma ózimdi-ózim jek kórip kettim.
- «Álgi bala», shyj-byj jasap jibereyin? – dep jengem ornynan qozghalmaqshy edi, men:
- Jenge, әure bolmanyz, qazir qaytadan әuejaygha jetuim kerek, - dedim.
- Nege múnsha asyghyp?
- Júmys qoy, jenge.
- Arnayy abanyzgha keldiniz be? Kelmey-aq qoy kerek edi. Moldalar da araqtan ólgenge janaza búiyrmaydy dep, janazagha kelmey qoydy, basqa auyldan molda aldyrdym emes pe...
Búl jayynda az ghana habarym bar edi. Bir auyldasym aityp bergen. Ádeyi meni kózime shúqyghysy kelip aitqan.
Endi túrayyn dep jatsam, jengem bayqap qalyp, úlyna:
- Abana nan alyp kel, auyz tiysin! – dedi.
Ol maghan bir býtin nandy qoltyghyna qysyp alyp kele jatqan-dy. Eki qadamday qalghanda birdeme degendey boldy da, kenet shalqasynan qúlap, beti-auzy qaltyrap-dirildep, auzynan appaq kóbik aghyp, eki ayaghymen aspandy tepkilep jata qaldy. Men shoshyp kettim. Denem titirkenip, jýregim zyrq ete týsip, auzyma tyghyldy. Anasy onyng ýstinde bәiek bola qaldy da, maghan jalynyshty qarap:
- Biz ózimiz, «әlgi bala»... Siz bara beriniz... Júmystan qalmanyz... – dedi.
Men asyqqan boyda jolgha shyqtym...
Jol boyy qúlaghymnan jengemning joqtauy ketpey, janghyryp estile berdi... estile berdi...
Ábdikerim Múratov
Qyrghyz tilinen audarghan: Gýlnúr Qyranbayqyzy.
Abai.kz