HVQ missiyasy QR Últtyq bankining aqsha-nesiyelik sayasatyn tabysty әri oryndy dep esepteydi
Almaty. 18 mamyr. QazTAG – Halyqaralyq valuta qorynyng (HVQ) missiyasy Qazaqstan Últtyq bankining aiyrbastau kursy jәne aqsha-nesiyelik retteu salasyndaghy sayasatyn tabysty әri oryndy dep esepteydi. Dýisenbi kýni Últtyq bankting saytynda jaryq kórgen «HVQ missiyasynyng aldyn ala qorytyndylarynda» osynday pikir aitylghan.
«Aqpan aiynda jýrgizilgen tengening devalivasiyasynan keyin inflyasiyany ústap túru tabysty jýzege asyryluda jәne biz qazirgi uaqytta jýrgizilip otyrghan aqsha-nesiyelik sayasattyng kursyn oryndy dep sanaymyz. Tómen súranys jaghdayynda inflyasiya jyl sonyna qaray 9 payyz dengeyinde bolyp, keyin 2010 jyl boyy birte-birte tómendeydi dep boljaymyz … Ayyrbastau kursynyng sayasaty salasynda biz qarjy sektorynyng problemalary sheshimin tapqansha, búrynghyday AQSh dollaryna baylanystyrudy oryndy dep esepteymiz», - delingen әlgi qújatta.
Ekonomikadaghy ahual jaqsarghan sayyn ekonomikalyq retteudi júmsartugha alghysharttar payda bolady.
Almaty. 18 mamyr. QazTAG – Halyqaralyq valuta qorynyng (HVQ) missiyasy Qazaqstan Últtyq bankining aiyrbastau kursy jәne aqsha-nesiyelik retteu salasyndaghy sayasatyn tabysty әri oryndy dep esepteydi. Dýisenbi kýni Últtyq bankting saytynda jaryq kórgen «HVQ missiyasynyng aldyn ala qorytyndylarynda» osynday pikir aitylghan.
«Aqpan aiynda jýrgizilgen tengening devalivasiyasynan keyin inflyasiyany ústap túru tabysty jýzege asyryluda jәne biz qazirgi uaqytta jýrgizilip otyrghan aqsha-nesiyelik sayasattyng kursyn oryndy dep sanaymyz. Tómen súranys jaghdayynda inflyasiya jyl sonyna qaray 9 payyz dengeyinde bolyp, keyin 2010 jyl boyy birte-birte tómendeydi dep boljaymyz … Ayyrbastau kursynyng sayasaty salasynda biz qarjy sektorynyng problemalary sheshimin tapqansha, búrynghyday AQSh dollaryna baylanystyrudy oryndy dep esepteymiz», - delingen әlgi qújatta.
Ekonomikadaghy ahual jaqsarghan sayyn ekonomikalyq retteudi júmsartugha alghysharttar payda bolady.
«Ekonomikalyq sayasatty ary qaray liyberalizasiyalau ýshin mýmkindikterding payda boluy yqtimal; biraq ishki depozitterdi qoldap, bankterge qarjylandyrudyng túraqty kezenine auysugha kómektesu ýshin naqty payyzdyq mólsherlemelerdi ong dengeyde ústap túrghan manyzdy … Múnay baghasynyng biylghy jyldyng basyndaghymen salystyrghanda qymbattaghanyn, tikeley sheteldik investisiyalardyn, әsirese energetika salasynda joghary dengeyde saqtaluyn, sonday-aq, eki jaqty negizde jana qarjylandyrudyng payda boluyn eskergende, әri bank sektoryna degen senimning seyilip ketpeuine baylanysty aldaghy kezende valuta naryghyndaghy qarjy aghyndary tengerilui tiyis», - delingen HVQ «Qorytyndylarynda».
HVQ missiyasy orta merzimdi perspektivada AQSh dollaryna baylanystyru sayasaty birqatar kemshilikterge ie ekenin atap kórsetedi. Biraq qúbylmaly kursqa auysqanda bankterding balanstaryn nyghaytyp, barlyq valutalyq tәuekelderdi saqtandyru qajet.
«Dollargha baylanystyru qajetti túraqtylyqty qamtamasyz etedi, biraq iskerlik belsendilikting ishki sikli AQSh-taghy siklmen ýilestirilmegen jaghdayda, ol birqatar kemshilikterge iye. IYilgish kurs aqsha-nesiyelik sayasattyng tiyimdiligin arttyryp, saqtandyrylmaghan valutalyq tәuekelderding artuyn toqtatar edi. Sonymen qatar, ekonomikagha birjalyq tauarlardyng qúnynyng qúbyluyna ýn qatugha mýmkindik beredi, biraq búl salada týzetuding jýgi budjettik sayasatqa artyluy tiyis. Ayyrbastau kursynyng rejiymin ózgertuge dayyndalu ýshin prudensialdy normativterdi qayta qaraghannan basqa, balanstardy nyghaytu jónindegi sharalardy qabyldau qajet», - dep atap kórsetedi halyqaralyq úiymnyng sarapshylary.
Qazir budjettik sayasat ekonomikagha aitarlyqtay qoldau kórsetip otyr, al eger qúldyrau jalghasatyn bolsa, memleket halyqty әleumettik túrghydan qorghaudy nyghaytugha tiyis.
«Memlekettik qaryzdyng tómen dengeyi jәne qarjylandyrugha jedel ie boludyng mýmkindigi ýkimetke avtomatty fiskaldy túraqtandyrghyshtardy negizdi týrde iske qosyp, shyghyndardy qysqartugha mýmkindik beredi. Degenmen, biyl daghdarysqa qarsy jospar men budjet shenberinde bólinip jatqan qarjynyng kólemin eskergende, qazirgi uaqytta osy shyghyndardy tiyimdi jýzege asyrugha nazar audaru qajet… Kez-kelgen qosymsha shyghyn әleumettik qorghau jýiesin nyghaytugha jәne infraqúrylym, densaulyq saqtau, bilim siyaqty damudyng negizgi salalaryna shoghyrlandyryluy tiyis. Alayda qazirgi qúldyrau әlsiregen kezde múnay emes sektor budjetining defisiytin tómendetu jәne múnay qoryndaghy qarjy resurstaryn jinaqtaudy qayta jandandyru ýrdisin qamtamasyz etu qajet», - delingen qújatta.
«Biz jana júmys oryndaryn qúru baghytyndaghy әreketterdi qoldau maqsatynda kәsiporyndar ýshin, әsirese shaghyn jәne orta kәsiporyndargha әkimshilik jýktemeni tómendetu niyetin qoldaymyz. Áleumettik qorghau jýiesin nyghaytumen qatar, qayta dayarlau baghdarlamalaryn keneytu bastamalary júmystan shygharylghan júmyskerlerding beyimdelu problemalaryn jenildetuge mýmkindik beredi», - dep atap kórsetilgen qújatta.