Resey men Ózbekstan arasy songhy uaqytta ekonomikalyq manyzdy jobalarmen jaqynday týsti. Ózbekstan Reseyge barynsha ashyq ekenin kórsetude. Tipti Tashkent orys tilin ýiretetin kurstardy barynsha qoldap, sanyn eselep arttyrdy. Al Mәskeu jibergen ústazdar toby 30 myngha juyq Ózbekstan múghalimderin orys tiline ýiretip jatyr. 

Mirziyeev biyligi Kremlige ketary emes. Eng iri әri auqymdy joba retinde Resey tarapy salatyn AES-ti aitsaq bolady. Jospar boyynsha 2 bloktan túratyn AES 2022 jyly salynuy bastalyp, 2028 jyly qoldanysqa berilui tiyis. AES-ti reseylik kompaniyalar salmaq, al joba qúny orta eseppen 9-11 mlrd dollar dep baghalanuda.

Ózbekstannyng Syrtqy ister ministri Abdulaziz Kamilov TMD aimaghynda «Orys tili jylyn» úiymdastyru kerek degen úsynysty qoldaydy. Ol bylay deydi: «Búl mәsele boyynsha Ózbekstan orasan tәjiriybege iye. Mysaly 70-jyldary Tashkent qalasynda ghylymy orta mamandarynyng basyn qosqan, «Orys tili - dostyq pen últtardy biriktirushi til» atty ýlken forum ótti. Sondyqtan bizde naqty qadamdardy jasau tәjiriybesi, atalmysh baghyttaghy sharalardy úiymdastyru әdisi bar. Biz búl úsynysqa ýlken jauapkershlikpen, quana qatysar edik». 

Osylaysha Tashkent Mәskeuge qarsy kelmeytinin anghartqanday. Oghan Mirziyeev biyligi mәjbýr. Sebebi Ózbekstannyng 3 mlngha juyq enbek migranty Reseyden nan tauyp jýr, al pandemiyalyq shekteulerge baylanysty migranttardyng syrtqa shyghuy qiyndady. Jýzdegen myng adam júmyssyz qaldy. Búl Ózbekstannyng óz ishinde biylikke degen qarsylyq pen narazy kónil-kýidi arttyrdy.

Degenmen Mәskeuden bólek, Tashkent ózge baghyttardy da ústanudy qúp kóredi. Ol qorghanys salasynda qanday da bir úiymgha mýshe boludan bas tartady. Kremli san mәrte ÚQShÚ mýshelikke shaqyrsa da, Tashkent «bizding zannamamyz boyynsha belgili bir úiymgha mýshe bolu men jerimizge ózge elding әskery bazasyn ornatu qarastyrylmaghan», - dep jauap qatuda.

11-12 qarasha kýni Týrkiyada ótken «Týrki memleketteri úiymynyn» jiynynda Mirziyeev keler jyly alghashqy sammitti Tashkentte ótkizuge úsynys jasady.

Tashkentting búl әreketteri Mәskeuge únamasa kerek, 19 qarasha kýni Ózbekstan basshysy Reseyge saparlap baratyn boldy. Al kýni keshe ghana Resey-Ózbekstan aimaqtyq forumy ótti. Búl forum ýlken manyzgha iye, әsirese Resey ýshin.

Forum ayasynda taraptar qúny 8,9 mlrd dollar bolatyn kelisimder jasasty. «Forumnyng songhy kýninde qúny 3,6 mlrd dollar bolatyn 28 kelisimge qol qoyyldy. Sonymen qatar taghy da 113 joba talqylanyp jatyr, olar boyynsha arnayy kelissózder әli jýrude, olardyng jiyntyq qúny shamamen  3,7 mlrd dollar bolady. Sonymen qatar forumgha dayyndyq boyynsha jarty ay ishinde investisiyalyq jәne eksporttyq maqsattaghy 450 kelisim jasaldy, ol taghy da 1,6 mlrd dollar degen sóz. Jalpy alghanda osy forum ayasynda jasalatyn jobalardyng jiyntyq qúny 9 mlrd dollargha juyq», - deydi Reseydin  Ekonomikany damytu ministri Reshetnikov.

Resey men Ózbekstan arasyndaghy tauar ainalymy songhy jyly 6 mlrd dollardan asyp, ótken jylmen salystyrghanda úlghayghan. Resey Ózbekstandy EEO úiymyna kirgizu ýshin baryn saluda. Tipti ol boyynsha Tashkent «jol kartasyna» baqylaushy bolyp kirip te ýlgerdi, alayda úiymgha mýshe bolugha kópshilik qarsy. Degenmen sarapshylar aldaghy uaqytta Tashkent búl úiymgha bәribir kiredi degen oida, ol ýshin Mәskeu enbek migranttaryn sayasy qysym rychagy retinde qoldanuy mýmkin degen boljamdar da bar.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz